Adam Mickiewicz

Biografia

Urodził się 24 grudnia 1798 roku w litewskim Nowogródku. Od 1815 roku przebywał w Wilnie, gdzie edukował się pod kątem nauk humanistycznych na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim, równolegle studiował na Wydziale Nauk Fizycznych i Matematycznych, Wydziale Nauk Moralnych i Politycznych oraz Literatury i Sztuk Wyzwolonych. Brak środków finansowych i wsparcia rodziny zmusił go do zmiany na Seminarium Nauczycielskie. Zadebiutował w 1818 roku utworem Zima miejska w czasopiśmie „Tygodnik Wileński”. Już podczas studiów powołał do istnienia i angażował się w działalność Towarzystwa Filomatów – patriotycznej organizacji skupiającej studencką brać na czele z Tomaszem Zanem. Drugą z założonych grup było Zgromadzenie Filaretów należące do Filomatów i również ewoluujące w ugrupowanie spiskowe. W duchu solidarności z narodem oraz braterstwem wśród uczestników stworzył Odę do młodości – podniosły utwór opiewający młodość w formie nie tylko etapu w życiu człowieka, lecz również potężnej siły mającej ogromną moc. Pełnił obowiązki nauczyciela gimnazjum w Kownie, wykładając prawo, historię i literaturę. Wówczas powstał tom pierwszy Poezji (1822) zapoczątkowujący epokę romantyzmu. W jego skład wchodziły słynne Ballady i romanse, a także manifest O poezji romantycznej. W kolejnym roku ukazała się druga odsłona Poezji (1823), w niej z kolei znalazły się m.in. dramat Grażyna oraz druga i czwarta część Dziadów. Za działalność w patriotycznych organizacjach jej członkowie, wraz z Mickiewiczem, zostali uwięzieni przez carskie służby policyjne w wileńskim klasztorze bazylianów. Po uwolnieniu skazano go na zesłanie w środek Rosji, z jednym zastrzeżeniem – by wybrał miejsce pobytu. Tułał się pomiędzy Petersburgiem, Odessą, Moskwą a Krymem. Z tego czasu pochodzą utwory: Sonety krymskie (1826) i Konrad Wallenrod (1828). Etap rosyjski zamknął podróżami po Europie – zwiedził m.in. tereny niemieckie, włoskie i szwajcarskie. Osiadł w Dreźnie, skąd przeniósł się do Paryża. Tam całkowicie oddał się działalności patriotycznej. To płodny okres w życiu literata. W 1832 roku ku pokrzepieniu serc po upadłym powstaniu listopadowym napisał Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, polityczną broszurę okraszoną poetyckim językiem. Na ten rok datuje się także najwybitniejszy dramat romantyczny, czyli trzecią część wspomnianych Dziadów. W 1834 roku wydał epopeję opowiadającą o nostalgicznej wizji Polski zwaną Panem Tadeuszem, czyli ostatnim Zajazdem na Litwie. Od 1839 roku wykładał literaturę łacińską na uczelni w Lozannie w Szwajcarii. Jednak już w kolejnym roku przyjął propozycję Collège de France, gdzie piastował stanowisko kierownika katedry języków słowiańskich. Do jego najsłynniejszych wystąpień należą prelekcje paryskie, w których podkreślał znaczenie polskiego mesjanizmu oraz propagował towianizm – ruch zainicjowany przez Andrzeja Towiańskiego głoszący naśladowanie Chrystusa i łączenie Polski jako narodu wybranego właśnie w tym celu. Te polityczne manifesty poety zirytowały francuski rząd i zawiesiły jego akademicką karierę. W 1848 roku jako czołowy przedstawiciel Wielkiej Emigracji założył Legiony Polskie we Włoszech. Powróciwszy do Paryża, założył czasopismo „Trybuna Ludów”, które także redagował. Jednak nieprzychylność ambasady rosyjskiej spowodowała zamknięcie tego międzynarodowego dziennika politycznego przez władze. Od 1851 roku był regularnie nadzorowany przez policję. Pod koniec życia pracował w Bibliotece Arsenału. Pracę tę zostawił, by kontynuować patriotyczne idee – w 1855 roku owdowiawszy, wyruszył do Stambułu z nastawieniem utworzenia kolejnych Legionów Polskich, z małą odmianą – miał to być Legion Żydowski walczący z carską Rosją. Zmarł 26 listopada 1855 roku w wyniku zarażenia cholerą podczas pobytu na tureckich terenach. Po kilku tygodniach ciało przewieziono do Paryża, gdzie umieszczono je w Panteonie polskiej emigracji. Z kolei w 1890 roku zwłoki sprowadzono do Polski, by spoczęły na Wawelu, co wywołało manifestację patriotyczną.