Młodość to czas działania, podejmowania wielu różnych, często wzniosłych i odważnych decyzji. W opozycji do młodych bardzo często staje starsze pokolenie, którego poglądy diametralnie się różnią. Różnice te stają się powodem niezrozumienia i niekiedy nawet wrogości. Konflikt międzypokoleniowy to bardzo częsty motyw wielu dzieł literackich. Za jego pomocą twórcy podkreślają, jak wielką siłę mogą mieć młodzi ludzie, którzy sprzeciwiają się zasadom poprzedniego pokolenia. Temat ten podejmują w swoich wierszach między innymi Adam Asnyk w utworze „Do młodych” oraz Adam Mickiewicz w dziele „Oda do młodości”.
Oba liryki powstały w zupełnie różnych epokach, pozytywizmie oraz romantyzmie. Utwór Asnyka napisany został w 1880 roku, kolei wiersz Mickiewicza powstał w 1820 roku. Oba dzieła są do siebie niezwykle podobne pod względem gatunku oraz samego tytułu. Mają one formę ody, czyli utworu charakteryzującego się podniosłym, patetycznym stylem oraz wzniosłym tematem.
Wiersze stanowią przykład liryki zwrotu do adresata, jednak różnią się odbiorcami: w przypadku pozytywistycznego artysty słowa kierowane są do młodego pokolenia, natomiast romantyczny poeta zwraca się bezpośrednio do samej młodości oraz młodych. Oba utwory są ponadto uznawane za literackie manifesty, gdyż zawierają najważniejsze założenia programowe swoich epok. Pojawia się w nich spór pomiędzy dwoma pokoleniami, ludźmi młodymi i starymi, reprezentującymi skrajne wartości. Poeci wyraźnie przestawiają właśnie młodych jako prawdziwą przyszłość i potęgę narodu, w których należy pokładać nadzieję na jego umocnienie.
Zarówno, Asnyk, jak i Mickiewicz, podejmują w swoich dziełach motyw młodości. Wypowiadają się o niej jednak w nieco różny sposób. Podkreślają inne jej cechy i wartości. Ma to związek z epokami, w których żyli i tworzyli poeci. W utworze „Do Młodych” podmiot liryczny nawołuje młodych ludzi do poszukiwania własnej drogi i zupełnie nowych idei. Wypowiada się w pierwszej osobie liczby pojedynczej, dystansując się niejako od swoich adresatów. Asnyk, choć tworzył w epoce pozytywizmu, ukształtowany został niejako przez założenia romantyzmu. Z tego powodu nie czuje się w pełni tożsamy z młodymi, do których pisze. Pragnie, aby oni sami wyznaczyli swoje szlaki, jednak nie porzucali całkiem dobytku poprzedniego pokolenia, w tym przypadku romantyków.
Poeta nie chce całkowicie odcinać się od tego, co było. Uważa, że młodość powinna być niezależna, silna, ale jednocześnie nie może zapominać o przeszłości. Należy się jej szacunek. Podmiot liryczny podkreśla niezwykłą potęgę swojego pokolenia. Uważa, że pozytywiści dokonają jeszcze większego dzieła niż ich poprzednicy. Wierzy w pozytywną zmianę, jednak wie, że aby mogła ona nastać, potrzeba ciężkiej pracy. Zdaje sobie sprawę również z tego, że kiedyś i obecne młode pokolenie przeminie. Wie, że jest to nieuniknione, dlatego podkreśla, aby jak najszybciej zabrać się za to, co konieczne.
W przeciwieństwie do tego, w „Odzie do młodości” Mickiewicz prezentuje odmienne spojrzenie na samą młodość. Wypowiada się w pierwszej osobie liczby mnogiej, nie tylko zwracając się do młodych, ale także szczególnie się z nimi utożsamiając. Nawołuje do wspólnych działań, bo wierzy, że mogą oną przynieść skutek: „Razem młodzi przyjaciele!”. Przynależy do pokolenia romantyków i założenia tej epoki są mu szczególnie bliskie. Inaczej niż Asnyk, nawołuje do zupełnego odrzucenia tego, co ma związek z poprzednim pokoleniem. Opisuje je w bardzo negatywny sposób, podkreślając bierność ludzi w kwestii dbania o dobro ojczyzny.
Poeta nakłania do całkowitego zerwania z okowami, jakie narzucili dotychczas klasycy. Uważa, że młode pokolenie może zmienić losy narodu na lepsze. Podchodzi do tej idei bardzo optymistycznie i emocjonalnie. Nawołuje do buntu, rewolucji, gwałtownego i dynamicznego działania, które przyniesie szybkie efekty. Mickiewicz nawiązuje również do mitologii greckiej, aby w ten sposób w jeszcze bardziej dosadnie podkreślić potęgę, jaką niesie ze sobą młodość. To młodzi mogą dokonać wielkich czynów, które zostaną zapamiętane i uwielbiane. Ich sława może stać się wręcz nieśmiertelna, prawdziwie wieczna.
Oba wiersze posiadają zarówno wiele podobieństw, jak i różnic. Mimo iż powstały w różnych epokach, obydwa dzieła mają formę manifestu literackiego. Wypowiedzi mają charakter podniosły, a osoby mówiące wypowiadają się, używając trybu rozkazującego. Ukazują młodość jako stan, w którym wszystko jest możliwe. Również tytuły dzieł są do siebie niezwykle zbliżone. Sama forma i przekaz utworów są jednak zupełnie różne. Poeci prezentują odmienne podejście do pokolenia starszych. Pojawiają się w nich wyraźne różnice między światopoglądem pozytywistycznym a romantycznym. W utworze Asnyka podmiot liryczny dystansuje się od swoich odbiorców, natomiast w dziele Mickiewicza – utożsamia z nimi. Wydźwięk obu wierszy jest bardzo optymistyczny, jednak w przypadku ostatniej strofy wiersza „Do młodych”, nabiera on także pesymistycznego zabarwienia. Pozytywistyczny artysta przypomina o przemijalności, którą romantyczny twórca zupełnie odrzuca. Choć w wierszach poruszony jest ten sam motyw młodości, obaj poeci mają na jego temat odmienne zdania.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.