Epopeja Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz” jest ceniona głównie ze względu na tematykę. Autor przedstawił środowisko litewskiej szlachty, kładąc nacisk szczególnie na tradycję i najważniejsze wartości, czyli wiarę i ojczyznę. Nie można jednak zapominać, że „Pan Tadeusz” posiada niezwykłe walory artystyczne. Mnogość środków poetyckich sprawia, że epopeja jest dziełem wyjątkowym, a jej lektura to prawdziwa przyjemność.
„Pan Tadeusz” to dość obszerne dzieło. Składa się z dwunastu ksiąg, które są ponumerowane i zatytułowane. Każda księga posiada również rozbudowany podtytuł, w którym znajdują się informacje na temat tematyki danej części dzieła. Utwór otwiera Inwokacja, skierowana do Litwy i Matki Boskiej. Zwrot do bóstwa jest cechą charakterystyczną epopei. Dzieło zamyka Epilog. Mickiewicz przybliża w nim okoliczności, w których powstało dzieło, czyli przedstawia odczucia emigranta, przebywającego „na paryskim bruku”.
Utwór został napisany wierszem, a dokładnie trzynastozgłoskowcem. Taka forma jest nazywana aleksandrynem polskim. Ostatnią akcentowaną sylabą przed średniówką jest szósta sylaba od początku wersu. Szósta sylaba po średniówce jest z kolei ostatnią akcentową sylabą w wersie. W utworze pojawiają się rymy styczne. Oznacza to, że współbrzmiące wyrazy znajdują się w dwóch lub trzech kolejnych wersach.
Warto pamiętać, że w epoce romantyzmu często czerpano z wielu gatunków literackich, zamiast spełniać wszystkie założenia jednego z nich. „Pan Tadeusz” jest więc uznawany za epopeję. Posiada wiele cech tego gatunku takich, jak: inwokacja na początku utworu, wierszowana forma, bogate tło historyczne, przedstawienie bohaterów podczas przełomowych zdarzeń, wielowątkowa akcja, podniosły ton, wszechwiedzący, trzecioosobowy narrator, szczegółowe opisy czy wielowątkowa akcja.
Dzieło posiada jednak również cechy gawędy szlacheckiej, czyli gatunku utrzymanego w całkowicie innej stylistyce. W utworze pojawiają się więc elementy mowy potocznej i liczne dygresje. Charakterystyczna jest też tematyka. Poważne wydarzenia są przeplatane zabawnymi anegdotami i prozaicznymi dyskusjami. Dzięki takiemu połączeniu gatunków, patos przeplata się w utworze z komizmem. Mickiewicz stworzył kompletny obraz szlachty: z jednej strony chętnej do poświęcenia dla ojczyzny, a z drugiej - nie stroniącej od beztroskiej zabawy, biesiadowania i przelotnych romansów.
„Pana Tadeusza” wyróżnia też mnogość środków poetyckich. W utworze pojawiają się liczne apostrofy, epitety, porównania, metafory, ożywienia, personifikacje czy wykrzyknienia. Rozległe opisy sprawiają, że czytelnik czuje się jakby zobaczył Soplicowo na własne oczy. Dzięki licznym środkom poetyckim, Mickiewicz przedstawił, jak wyjątkowe są wszystkie elementy szlacheckiej kultury. Autor patrzył na Soplicowo oczami dziecka, które dopiero odkrywa rzeczywistość. Uwagę przykuwają głównie niezwykle rozbudowane opisy przyrody. Mickiewicz wiele uwagi poświęcił jednak również szlacheckim obyczajom, które starał się ocalić od zapomnienia.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:23:59.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.