Gustaw to główny bohater IV części „Dziadów” dama Mickiewicza. Nieszczęśliwy kochanek, cierpiący w wyniku zawiedzionej miłości, zdaje się być istotą o nieokreślonym statusie ontologicznym. Z jednej strony jawi się bowiem jako szaleniec, obłąkany z rozpaczy człowiek. Wiele wskazuje jednak na jego nadnaturalne pochodzenie. Gustaw jest bowiem upiorem - istotą uwięzioną między światami, która pokutuje za grzech samobójstwa, co roku przeżywając cierpienie, które doprowadziło go do targnięcia na własne życie.
Spis treści
Kiedy w środku nocy Gustaw zjawia się na plebanii, robi wrażenie obszarpanego obłąkańca. Jego przemoczone ubranie składa się ze strzępków różnych materiałów, zaś we włosach i na twarzy ma liście. Wydaje się wyczerpany, a nawet chory. Dzieci wyśmiewają go przez jego wygląd, porównując do stracha na wróble lub rozbójnika. Otacza go też swoista aura niesamowitości. To, co z początku najbardziej niepokoi Księdza to jednak posiadany przez Gustawa sztylet.
W końcowych scenach dramatu bohater przebije się ostrzem, udowadniając swoją nadnaturalną prowiniencję - jest on bowiem upiorem, który odbywa pokutę za śmierć samobójczą w wyniku zawodu miłosnego.
Gustaw początkowo robi na Księdzu wrażenie niezrównoważonego psychicznie. Zdaje się mówić od rzeczy, jest to jednak tylko pozór. W rzeczywistości młodzieniec przedstawia sobą cechy typowe dla werterycznego typu bohatera romantycznego. Jest skrajnym indywidualistą o niezwykłej wrażliwości.
W rozmowie z racjonalnym Księdzem Gustaw staje po stronie ducha i uczucia. Te ostatnie przynoszą mu jednak zgubę. Jego wyobrażenie miłości zostało bowiem spaczone w młodym wieku przez „książki zbójeckie” - literaturę romantyczną i sentymentalną. To właśnie je wini za późniejsze wyidealizowanie postaci ukochanej Maryli. Kiedy ta wybierze innego, Gustaw pchnie się sztyletem, nie mogąc nieść cierpienia wynikającego z odrzucenia miłości.
Gustaw to typowy przedstawiciel werterowskiego typu bohatera romantycznego. Skrajny indywidualista o niezwykle rozbudowanym życiu emocjonalnym, nie jest zdolny do pogodzenia się z kształtem otaczającej rzeczywistości. Pokuta, jaką musi czynić, co roku cierpiąc katusze rozpamiętywania przyczyn samobójczej śmierci, czyni z niego ofiarę romantycznych idei. Wiedząc, iż w III części Dziadów Gustaw nieszczęśliwy kochanek przeistoczy się w Konrada natchnionego patriotę, można powiedzieć, że na swój sposób bohater jest krytyką werterowskiego podejścia do miłości.
Aktualizacja: 2023-07-08 09:25:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.