Telimena i Zosia są dwiema głównymi bohaterkami kobiecymi epopei „Pan Tadeusz”. Różni je nie tylko wiek, ale również odmienne podejście do życia i wartości. Kobiety przedstawione zostały kontrastowo; zadaniem ich postaci jest ukazanie różnorodnych postaw życiowych.
Zosia to młoda, czternastoletnia dziewczyna, która w Soplicowie przebywa pod opieką swojej krewnej – Telimeny. Jest córką Ewy z Horeszków i kasztelana litewskiego. Posiada jasne, kręcone włosy i subtelną, dziewczęcą urodę. Zazwyczaj nosi proste, białe suknie, co potęguje wrażenie jej niewinności i młodzieńczej świeżości. Przebywając na dworze Sopliców Zosia zajmuje się głównie ogrodem i opieką nad dziećmi oraz przydomowym ptactwem. Zosia jest dziewczyną skromną i nieco wstydliwą – Telimena dba o to, by dołączyła do towarzystwa dopiero w odpowiednim wieku. Jest przekonana, że takie działania pozwalają na to, by kobieta zrobiła odpowiednie wrażenie.
Początkowo Tadeusz bardzo krępował Zosię. Była zainteresowana jego osobą, jednak z racji swojego wychowania nie narzucała się i wolała pozostać na uboczu. Jej skromność oraz delikatność czyniła z niej wzór młodej kobiety. Zainteresowania Zosi skupiały się głównie na spokojnym, wiejskim życiu. Pozostawała wierna Tadeuszowi i czekała, aż powróci z wojny. Nie obnosiła się ze swoim szlacheckim pochodzeniem. Z empatią i przyjaźnią podchodziła do osób z innych stanów, m.in. prosiła Jankiela, by zagrał na jej weselu. Zosia, za sprawą swojego wychowania i środowiska, w którym przebywała, nie nabyła złych cech charakteru. Okazywała szacunek i wdzięczność swojej rodzinie, była posłuszna zaleceniom Telimeny.
Z kolei krewna Zosi – Telimena – to osoba światowa i lubiąca przepych. Jako kobieta dojrzała posiadała doświadczenie w licznych podróżach i relacjach międzyludzkich. Posiadała czarne włosy i bladą cerę, jej sylwetka była zadbana i smukła. Ubierała się gustownie, z przepychem, bardzo ceniła dodatki i zwracała uwagę na swój wygląd. Jako kobieta wyjątkowo zadbana od razu przypadła do gustu Tadeuszowi, który nie zdawał sobie początkowo sprawy z jej wieku. Telimena świetnie orientowała się w sztuce, lubiła otaczać się pamiątkami. Do ulubionych miejsc jej podróży należała Francja i przede wszystkim Petersburg. Wielokrotnie chwaliła się swoim rozmówcom, że posiada plan tego miasta w biurku i może, na życzenie, przynieść go i pokazać.
Telimena to kobieta próżna, która przepadała za towarzystwem mężczyzn. Z racji swojego wieku zależało jej na tym, by znaleźć męża, jednak lubiła przebywać zarówno w towarzystwie Tadeusza, Hrabiego oraz innych mężczyzn. Była osobą niestałą. Posiadała swój typ wymarzonego mężczyzny, zależało jej na tym, by był on mężczyzną poetyckim i przystojnym. Często wyliczała cechy Tadeusza i Hrabiego i kalkulowała, który z nich byłby dla niej lepszy. Choć starała się wychować Zosię na kobietę skromną i delikatną, sama lubiła zwracać na siebie uwagę zachowaniem, nieskromnymi strojami i długimi opowieściami. Lubiła otaczać się znaczącymi mężczyznami, zależało jej na majątku i bogactwie. W swoich opowieściach wielokrotnie wspominała o prezentach, które otrzymywała od swoich adoratorów.
Po trudach wystawnego życia Telimena lubiła zrelaksować się w swojej „świątyni dumania” przestrzeni na świeżym powietrzu. To tam nie tylko podejmowała swoje najważniejsze decyzje i snuła plany matrymonialne, ale również udało jej się uwieść młodego Tadeusza. Była osobą nieco wybuchową – gdy zobaczyła, że Tadeusz jej unika, zareagowała impulsywnie. Jednak nie można powiedzieć, że Telimena była osobą pozbawioną serca. Gdy dowiedziała się o uczuciu, które łączy mężczyznę z Zosią pozwoliła, choć z oporami, na ich ślub. Przede wszystkim zależało jej na szczęściu swojej wychowanki.
Zosia i Telimena różnią się między sobą przede wszystkim podejściem do życia. Choć Zosia wychowywana była przez swoją krewną, nie przejęła jej cech charakteru. Można powiedzieć, że Telimena chciała dla Zosi jak najlepiej i starała się, by ustrzec dziewczynę przed swoimi własnymi błędami. Zosia swoją osobą reprezentuje świat tradycyjnych wartości. Ważna dla niej jest rodzina, uczciwość, empatia, prawdziwa miłość i spokój domowego ogniska. Telimena natomiast była kobietą światową – nie obce były jej romanse, długie podróże oraz wystawny styl życia. Trudno ocenić, która z tych postaci stanowi wzór do naśladowania.
Mickiewicz w swoich portretach kobiecych ukazał przede wszystkim skrajnie różne osobowości. Chciał zaprezentować, jakie podejście do życia prezentować mogą kobiety. Zarówno Zosia jak i Telimena żyły zgodnie z tym, co było dla nich ważne. Mimo tego, że Zosia prezentowała się jako osoba pozbawiona wad, nie można oceniać Telimeny całkowicie negatywnie. Wszystkie jej zachowania wynikają z przyjętej pozy, którą realizuje w swoim życiu, jednak swoim postępowaniem w rezultacie nie skrzywdziła ani Tadeusza, ani Zosi. Nie jest więc postacią negatywną. Wiele z zachowań Telimeny nosi znamiona komizmu, jest postacią dynamiczną i nadaje odpowiedniego tonu opowieści.
Aktualizacja: 2023-10-04 10:43:57.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.