Poezja jest formą literatury, która towarzyszy człowiekowi praktycznie od początku jej istnienia. Przez wieki ulegała ona różnym zmianom, podlegała też modom - zmieniały się gatunki oraz tematy, utworami poetyckimi zaczynały rządzić różne zasady ich tworzenia. Zmieniała się także rola poezji i jej twórcy, samego poety, w świecie i w rzeczywistości. Mogła ona opiewać ukochaną osobę, motywować do walki o wolność czy pozwalać opłakać ukochaną osobę. Mogła także pouczać odbiorcę, wskazywać na wzory i zachowania, którymi wykazywali się ludzie i wytykać ich wady i hipokryzję. Każda epoka inaczej widziała misję, jaka powinna zostać przy pomocy poezji wypełniona. Widać to zwłaszcza w porównaniu poezji oświecenia z poezją romantyczną i z poezją pozytywistyczną. Poezja Jana Kochanowskiego czy Adama Mickiewicza spełnia bowiem inną rolę niż poezja Adama Asnyka.
Janowi Kochanowskiemu - poecie renesansu - poezja służyła do celów indywidualnych. Stracił on swoją ukochaną córeczkę, Urszulkę, gdy ta miała zaledwie trzy lata. Po jej śmierci Kochanowski stworzył cykl trenów, w których opłakał zmarłe dziecko i przepracował swoją żałobę. Poezja posłużyła mu także do unieśmiertelnienia postaci Urszulki - jest ona znana ludziom żyjącym kilkaset lat po niej. W swojej poezji Kochanowski zawarł więc cały swój indywidualny ból, jaki przytłoczył go jako ojca. Było to jego osobiste przeżycie, nie wypowiadał się on w imieniu żadnej zbiorowości, ale jego poezja stała się uniwersalnym tekstem dla rodziców, którzy stracili swoje dziecko. Poeta dał więc czytelnikom wgląd w swoje przeżycie, dzięki czemu mogli oni także z niego czerpać. Można by nazwać treny indywidualnym rozliczeniem Kochanowskiego z jego cierpieniem, przepracowaniem bólu i zamknięciem swojej żałoby wraz z ostatnim utworem cyklu.
Poezja Oświecenia, znana dziś z przede wszystkim z utworów Ignacego Krasickiego, często była ostrym komentarzem do rzeczywistości. Wspomniany biskup-poeta obserwował ludzi, ich zachowania i nawyki, a potem niektóre z nich krytykował w swych utworach. Poezja była więc zapisem obserwacji codzienności i miała wywierać wpływ na czytelnika, pozwalać mu dostrzec swoje wady i śmiesznostki, a następnie zmienić je i poprawić swój charakter. Tego typu poezja krytykowała także i komentowała całe zjawiska lub dążenia narodowe. W przypadku poezji Krasickiego ukazywała ona świadomość tego, że Polska jako państwo podąża nad przepaść, a liczne przywary narodu nie doprowadzą do niczego dobrego.
Z kolei poezja romantyczna, tworzona między innymi przez Adama Mickiewicza miała służyć duchowemu przewodnictwu narodu, Mickiewicz wzywał w niej do walki o wolność i sam chciał być takim właśnie przewodnikiem, wieszczem poruszającym naród, który przyczyni się do wyzwolenia Polski spod władzy zaborców. Chciał także cierpieć za miliony i przyczynić się do zbawienia innych. W jego poezji istotne było poruszenie duszy i umysłu drugiego człowieka, zachęcenie go do buntu przeciwko rzeczywistości. Poeta walczył z całym światem, występował przeciwko odwiecznym zasadom rządzącym nim i ośmielał się nawet sprzeciwiać Bogu. Poezja epoki romantyzmu za zadanie miała także podtrzymywanie w narodzie jego tożsamości, przechowywanie polskich ideałów i obyczajów w czasach, gdy kraju tego nie było na mapie Europy. Była ona więc źródłem tożsamości narodowej, poczucia wspólnoty i sprawy w społeczeństwie.
Poezja epoki pozytywizmu spełniała jeszcze inną funkcję. Poeta w tamtych czasach przestał być wieszczem i duchowym przewodnikiem narodu. Stał się za to obserwatorem rzeczywistości. Miał być świadomy zachodzących w niej procesów i wyciągać z niej wnioski, wzory i obserwacje, które następnie można było stosować w życiu, by poprawić jego jakość. Poeci w swych utworach propagowali wówczas pracę organiczną i pracę u podstaw, chcieli, by społeczeństwo wspólną, ciężką pracą polepszało swój los i działało na korzyść kraju. Uważali bowiem, że tylko w ten sposób uda się uwolnić Polskę spod zaborów. Przykładem takiego poety był Adam Asnyk.
Poezja pełni więc różne role, a przed poetami na przestrzeni wieków stawiano różne zadania. Kimś innym był artysta w czasach renesansu, a kim innym w epoce pozytywizmu. Często jednak rolą poety i poezji była obserwacja rzeczywistości i komentowanie tego, co działo się w kraju i w społeczeństwie.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.