„Romantyczność” Adama Mickiewicza wydana została w roku 1822, w zbiorze „Ballady i romanse”. Utwór Władysława Broniewskiego o takim samym tytule, co tom Mickiewicza, powstał z kolei w roku 1945. Mimo dzielącego je ponad wieku różnicy w czasie powstania dzieła te łączy coś więcej niż tylko tytułowe nawiązanie, które Broniewski zamieścił w tytule swojego wiersza. Chociaż utwory te opowiadają o zupełnie innych sytuacjach, to jednak mają one wspólne elementy, takie jak oderwanie ich bohaterów od rzeczywistości, kontakt ze światem zmarłych i tragedię, która się im przytrafiła.
„Romantyczność” Adama Mickiewicza to utwór programowy, zawierające przekonania, jakie charakteryzowały światopogląd romantyków. Poeta przekazał je, opowiadając o historii nieszczęśliwej dziewczyny - Karusi. Jej ukochany Jasio zmarł, ale ona wciąż kontaktowała się z nim, jego dusza odwiedzała ją i mogli się oni kontaktować.
Inni mieszkańcy miasteczka, obserwując dziewczynę, dochodzą do wniosku, że popadła ona w szaleństwo. Przekonuje ich o tym starzec, spoglądający na wszystko przy pomocy swego szkiełka i oka. Dopiero podmiot liryczny zwraca uwagę na to, że w świecie istnieje coś więcej niż tylko to, co jest w stanie objąć rozum. Wierzy Karusi, że rozmawia ona ze swoim ukochanym, wie, że to nie szaleństwo, ale coś więcej. „Romantyczność” interpretować więc można jako świadectwo tego, że człowiek nie wszystko jest w stanie zobaczyć i zrozumieć, ale nie sprawia to, że nie istnieje coś więcej.
Z kolei „Ballady i romanse” Władysława Broniewskiego opowiadają historię trzynastoletniej Ryfki - dziecka osieroconego w trakcie drugiej wojny światowej. Błąka się ona samotnie po gruzach, jakie zostawiła po sobie wojna. Co jakiś czas mijają ją inni ludzie, niektórzy litują się nad dziewczynką, rzucając jej drobne pieniądze czy jedzenie.
Ryfka tymczasem zdaje się być zupełnie oderwana od rzeczywistości - krąży naga po ruinach i nieustannie wspomina swoich zmarłych rodziców. Chce im nawet zanieść bułkę, mimo że mama jest pod gruzami, a tata w Majdanku. Ostatecznie Ryfka zostaje rozstrzelana przez SS-Manów razem z Jezusem prowadzonym przez nich na mękę. Jest to wydarzenie symboliczne - Jezus i Ryfka byli Żydami, którzy w czasie II wojny światowej byli eksterminowani jako naród. Los małej, żydowskiej dziewczynki jest więc przez Broniewskiego porównany do historii męki i śmierci samego Mesjasza.
Utwór Władysława Broniewskiego, mimo widocznych nawiązań takich jak tytuł czy zaczerpnięte cytaty, nie jest jednak dokładną parafrazą ballady Mickiewicza. „Romantyczność” stanowi tutaj raczej klucz do interpretacji dzieła Broniewskiego.
Oba utwory opowiadają o sytuacjach pozornie zupełnie innych - śmierć ukochanego i losy osieroconego w trakcie wojny dziecka - ale konstrukcja ich bohaterek jest wyjątkowo podobna. Zarówno Karusia, jak i Ryfka są dotknięte głębokim nieszczęściem. Ta pierwsza straciła miłość swojego życia, Ryfka natomiast musiała pożegnać zbyt wcześnie swoich rodziców. Na obie bohaterki sytuacje to wpłynęły w podobny sposób, sprawiając, że dla osób postronnych stały się wręcz szalone. Przeżyte tragedie oderwały je w pewien sposób od rzeczywistości, zmieniły ich wrażliwość i otworzyły na rzeczy, których do tej pory nie były nawet w stanie sobie wyobrazić.
Ryfka i Karusia widzą świat oczyma duszy, dostrzegają więcej i kontaktują się ze światem zmarłych. Otoczenie traktuje je z pewną wyrozumiałością, ale nie potrafi im faktycznie pomóc. Ludzie obserwują tragedię Ryfki i Karusi, ale nie są w stanie ich tak naprawdę zrozumieć, dlatego ograniczają się do ich obserwacji i okazjonalnego drobnego wsparcia.
Obie bohaterki - Karusia i Ryfka - reprezentują więc stronę, wierzącą w czucie i wiarę, wyjątkowo wrażliwą i otwartą na inne światy. Ich otoczenie postrzega je jako szalone, nie zdając sobie sprawy z tego, jak odczuwany przez nie ból potrafi zmienić człowieka. Oba utwory pokazują też, że ludzie nie zmieniają się wraz z upływem czasu i wobec nieszczęścia przyjmują takie same postawy zarówno w roku 1822, jak i w 1945. Mickiewicz i Broniewski za pomocą stworzonych, cierpiących bohaterek opowiadają się za czymś więcej, wierzą w uczucia i w to, że wszystkie bariery można pokonać, a granice przekroczyć. Dostrzegają też to, co niewyobrażalne cierpienie potrafi zrobić z umysłem ludzkim i na co może go otworzyć.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.