Ballada „Romantyczność” autorstwa Adama Mickiewicza, pochodząca z wydanego w roku 1822 zbioru pod tytułem „Ballady i romanse”, to pozornie opowieść o nieszczęśliwie zakochanej dziewczynie, Karusi, której ukochany zmarł. Dziewczyna po jego śmierci krąży po miasteczku i rozmawia z duchem zmarłego kochanka. Na tle tej historii rozgrywa się jednak konflikt między dwoma pokoleniami i dwoma różnymi światopoglądami. Mowa tu bowiem o konflikcie romantyków z klasykami. Ballada Mickiewicza jest swoistym manifestem programowym romantyzmu i odpowiedzią na zarzuty, jakie nowej epoce stawiali klasycy.
Światopogląd klasycystów został przez Mickiewicza przedstawiony w balladzie w negatywnym świetle. Są oni reprezentowani przez starca (w którym rozpoznawano Jana Śniadeckiego), który wierzy tylko w swoje „szkiełko i oko”. Neguje on doświadczenie zakochanej dziewczyny, która komunikuje się ze swoim zmarłym ukochanym. Klasycy wierzyli więc w rozum i rozsądek, do poznawania świata wystarczała im nauka. Są przez Mickiewicza przedstawieni jako starcy, którzy nie potrafią otworzyć swojego umysłu na nowe doświadczenia.
Klasycyści nie utożsamiali się też z prostym ludem, byli ludźmi wykształconymi, nie przejmującymi się folklorem i ludowymi opowieściami czy wierzeniami. Sądzili, że prawdziwe jest tylko to, czego mogą doświadczyć, charakteryzowali się także wiernością tradycji i obyczajom. Swoje inspiracje czerpali z czasów starożytnych, preferowali antyczne gatunki i wzniosłe hasła. Nie byli czuli na gwałtowne porywy serca i namiętności. Wręcz przeciwnie, cenili oni sobie umiar, opanowanie i racjonalność.
Z kolei romantycy reprezentowali zupełnie inny światopogląd, byli nowym pokoleniem, które nie zgadzało się z tym, jak wygląda świat i literatura. Stawiali oni na zupełnie inne wartości niż klasycy, dlatego wytworzył się między nimi konflikt. Romantycy gloryfikowali młodość, widzieli w niej siłę zmieniającą świat, nie poważali za to starości (reprezentowanej właśnie przez klasyków), która według nich była zamknięta na zmiany i nie potrafiła mieć już wpływu na rzeczywistość.
Romantycy nie kierowali się w życiu tylko rozumem i nauką. Wierzyli, że w świecie jest coś więcej niż to, co da się objąć umysłem i zmierzyć przy pomocy narzędzi. Cenili sobie indywidualizm, jednostki wybitne oraz uczucia. Uważali, że to właśnie one, porywy namiętności i silne emocje są jednymi z najważniejszych wartości w ludzkim życiu. Chcieli podążać za głosem serca, nie za starymi tradycjami. Nie zgadzali się także na rzeczywistość, w której przyszło im żyć. Romantycy cenili sobie naukę, ale chcieli odkrywać także nowe horyzonty. Istotną rolę pełniła dla nich także ludowość i folklor, czerpali z nich liczne inspiracje w swoich dziełach. Uczucia i słuchanie serca były dla nich najistotniejsze, różnili się w tym od klasyków.
W balladzie „Romantyczność” ścierają się więc ze sobą dwa światopoglądy. Autor tekstu oraz jego podmiot liryczny reprezentują romantyzm, pragnący uczuć, zmian i młodości. Z kolei klasycy są w tym utworze reprezentowani przez starca i cenią sobie racjonalizm, naukę i kierowanie się umysłem. Oba pokolenia są ze sobą skonfliktowane i nie potrafią dojść do porozumienia, czego efektem był manifest programowy romantyków zawarty w przytoczonej balladzie.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:02.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.