- W prologu pojawia się postać Gustawa, uwięzionego w klasztorze Bazylianów. Więzień śpi na podłodze, a nad jego duszą pochyla się Anioł Stróż, który przepowiada mu bycie kimś wielkim i wyjątkowym.
- Przepowiedziane zostaje także, że więzień ostatecznie odzyska wolność.
- Nad śpiącym więźniem odbywa się batalia aniołów i szatanów, budzi się on i ponownie zapada w sen, dodatkowo okazuje się on być wieszczem.
- Więzień po raz kolejny budzi się i przechodzi wewnętrzną przemianę, symboliczne ukazaną poprzez śmierć jego poprzedniego wcielenia i zmianę imienia z Gustawa na Konrad.
- Gustaw zapisuje swoją datę śmierci na ścianie, a poniżej zapisuje datę narodzin Konrada.
- W wigilijny wieczór w jednej cel zbierają się więźniowie, pośród nich jest Konrad. Osadzeni opowiadają sobie o warunkach panujących na Syberii i o strasznej drodze, którą trzeba przebyć, zanim człowiek się tam znajdzie.
- Konrad inicjuje swoją pieśń zemsty, którą chce przeprowadzić nawet bez wsparcia Boga, następnie wygłasza swoją Małą Improwizację i omdlewa. Uważa się za duchowego przywódcę narodu.
- Spotkanie więźniów przerywa stukanie do bram, osadzeni wracają do siebie, Konrad zostaje sam w swej celi.
- Konrad wygłasza swoja Wielką Improwizację, w trakcie której bierze na siebie odpowiedzialność za losy narodu, przyjmuje na siebie jego cierpienia i wzywa Boga do odpowiedzi, dlaczego pozwolił, by jego ojczyznę spotkały takie nieszczęścia. Chce także przejąć władzę nad duszami narodu, jakby sam był Stwórcą. Gdy Bóg milczy, Konrad chce posunąć się do bluźnierstwa.
- Konrad traci przytomność, a ksiądz Piotr zaczyna odprawiać nad nim egzorcyzmy. W tym czasie przychodzą do celi wieści o uwięzionym Rollisonie, opętany Konrad za pomocą siłą swych myśli poddaje mu myśl o samobójstwie.
- Konrad zostaje uratowany dzięki swojej miłości, gotowości do poświęcenia się i przyjęcia na siebie cierpienia. W innym przypadku zostałby on potępiony, jednak udaje mu się ocalić duszę.
- Egzorcyzmy księdza Piotra ostatecznie wyrywają Konrada z mocy szatana.
- W międzyczasie dochodzi do widzeń Ewy oraz księdza Piotra. Swój sen śni także Senator Nowosilcow, jego dusza dręczona jest przez diabły.
- Ukazane zostaje zgromadzenie w salonie warszawskim i dwie grupy osób, reprezentujące odmienne strony społeczeństwa. Podzielone ono zostało na zdrajców i konformistów oraz na patriotów. Adolf dzieli się historią Cichowskiego.
- Senatora odwiedza pani Rollison, błagająca o uwolnienie swojego jedynego syna. Wyczuwa ona także, że stało mu się coś złego, jednak jej prośby skutkują tylko rozkazem uwięzienia kobiety.
- Ksiądz Piotr uzyskuje pozwolenie na spotkanie z Rollisonem.
- Ksiądz Piotr opuszcza pałac, by udać się do Rollisona i na schodach spotyka Konrada. Zakonnik przepowiada mu wolność, służbę dla narodu oraz spotkanie z pewnym nieznajomym.
- W trakcie obrzędu Dziadów Guślarz i Kobieta rozmawiają o dziwnym, niemym duchu, który pojawił się w trakcie jej wesela. W trakcie rozmowy pojawia się orszak, na czele którego widać ubranego na czarno mężczyznę - byłego ukochanego Kobiety i najprawdopodobniej Konrada. Widoczne jest rana na jego piersiach po samobójczej śmierci oraz druga rana na czole, która jest śladem po zmaganiach między Konradem a Bogiem i dowodem jego bluźnierstwa.
Przeczytaj także: Sen Senatora - streszczenie i interpretacja
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:02.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.
