Adam Mickiewicz, fot: Library of Congress
Ballada Adama Mickiewicza „Rękawiczka” jest parafrazą utworu Friedricha Schillera. Opowiada o sytuacji, mającej miejsce podczas krwawych igrzysk na zamku. Ukazuje wyzyskiwanie ludu przez rządzących, korzystających ze swojej uprzywilejowanej pozycji.
Spis treści
Utwór został opatrzony podtytułem „Powiastka (z Schillera)”. Friedrich Schiller był jednym z najważniejszych przedstawicieli niemieckiego romantyzmu. Należał do zwolenników Rewolucji Francuskiej, dlatego do swojej twórczości starał się dyskretnie włączać elementy wskazujące na poparcie dla idei wolności, równości i braterstwa.
Adam Mickiewicz dokonał parafrazy ballady Schillera. Zmieniając język, dokonał kilku zmian, nadał bohaterom imiona, przystępne dla polskich czytelników. Sens utworu pozostał jednak zgodny z oryginałem. Mickiewicz wydał przekład ballady w zbiorze „Ballady i romanse” w 1822 roku.
Mickiewicz posłużył się formą ballady, typową dla epoki romantyzmu. Jest to gatunek synkretyczny, który łączy cechy liryki, epiki i dramatu. O wydarzeniach opowiada trzecioosobowy, wszechwiedzący narrator. Pojawiają się także elementy dialogu. W utworze występuje dwójka bohaterów: księżniczka Marta i rycerz Emrod.
Ballada składa się z siedmiu strof o różnej liczbie wersów. Ilość sylab w obrębie wersu również nie jest stała. Pojawiają się rymy parzyste, krzyżowe i okalające.
Warstwa stylistyczna utworu nie jest zbyt rozbudowana. Zastosowano głównie epitety („dzikich bojów”, „ogromne lwisko”, „szybkimi skoki”, „wzrok jaszczurczy”, „krwawymi pazury”, „nadobnej Marty”). Obecne są też zgrubienia („lwisko”, „cielska”) oraz zdrobnienia („rękawiczkę”, „rączek”).
Bohaterowie ballady zostali przedstawieni na zasadzie kontrastu. Marta jest księżniczką, ma wielu adoratorów, od których wymaga całkowitego oddania, stawiając przed nimi absurdalne zadania. Jej podejście do drugiego człowieka obnaża próżność i lekkomyślność kobiety. Emrod to najodważniejszy rycerz na królewskim dworze. Wykazuje się nie tylko męstwem, ale także mądrością życiową. Akcja ballady ma miejsce w średniowieczu, pojawia się więc, typowy dla romantyzmu, historycyzm, przeniesienie wydarzeń w czasy odległe autorowi. Charakterystyczny dla epoki jest również nastrój grozy i napięcia, towarzyszący wypuszczaniu na arenę dzikich bestii.
Ballada ukazuje wykorzystywanie ludu przez elity na prostym przykładzie. Podczas igrzysk, na arenę zostają wypuszczone dzikie zwierzęta: lew, tygrys i lamparty. Księżniczka Marta niespodziewanie rzuca swoją rękawiczkę między drapieżne zwierzęta. Oznajmia wtedy Emrodowi, że jeśli bardzo ją kocha, powinien wejść na arenę i przynieść jej rękawiczkę.
Ku zaskoczeniu widowni, rycerz podejmuje się tego zadania. Bez najmniejszych trudności wchodzi na arenę i oddaje księżniczce jej własność. Jest to element fantastyczny ballady, ponieważ z niewiadomych przyczyn dzikie zwierzęta nie atakują Emroda. Rycerz nie liczy jednak na nagrodę i uznanie Marty. Stwierdza, że nie potrzeba mu jej wdzięków, a następnie odchodzi.
Poeta wywyższa etos rycerski. Emrod jest nieustraszony, dla swojej pani podejmie się każdego zadania. Honor nie pozwoliłby mu na odmowę, mimo że wejście na arenę pełną drapieżników jest szalonym czynem. Mężczyzna nie jest jednak bezmyślnie zapatrzony w Martę. Dostrzega próżność i lekkomyślność kobiety, dlatego postanawia opuścić towarzystwo. Nie zależy mu na uznaniu księżniczki, która dla swojego kaprysu, była gotowa zaryzykować życiem rycerza.
Oczywiste jest, że dla Marty miłość to tylko dworska gra, niemająca nic wspólnego z prawdziwymi uczuciami. Emrod może zrobić wszystko dla swojej damy serca, ale nie zamierza pozwolić na cyniczną zabawę, której dopuszcza się księżniczka. Utwór obnaża prawdziwą naturę rządzących, wykorzystujących swoją władzę w niewłaściwy sposób i bawiących się kosztem poddanych. Męstwo i rozwaga Emroda oraz bezmyślność Marty udowadniają, że nie należy oceniać ludzi na podstawie ich pochodzenia.
Aktualizacja: 2024-06-26 17:05:05.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.