Mesjanizm jako romantyczna idea poświęcenia. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Autorem opracowania jest: Marta Grandke.

Mesjanizm jest ideÄ…, która w historii literatury pojawiÅ‚a siÄ™ już w czasach Biblii. W Polsce jednak prawdziwie spopularyzowaÅ‚ to pojÄ™cie romantyzm, który wykorzystaÅ‚ je i stworzyÅ‚ z niego fundament popularnej w tamtych czasach ideologii. Definicja mesjanizmu mówi, że jest to teoria, która odwoÅ‚uje siÄ™ do historii Mesjasza, czyli Jezusa Chrystusa, który poÅ›wiÄ™ciÅ‚ siÄ™ i umarÅ‚ za wszystkie grzechy Å›wiata. W zwiÄ…zku z tym koncepcja ta oparta jest na figurze wybitnej jednostki, która swoimi dziaÅ‚aniami może uratować całą spoÅ‚eczność lub naród i zbawić jÄ… od zÅ‚a. Istotna jest w niej kwestia cierpienia lub Å›mierci wybranej jednostki, której poÅ›wiÄ™cenie przyczynia siÄ™ wÅ‚aÅ›nie do zbawienia Å›wiata czy narodu. W Polsce mesjanizm spopularyzowany zostaÅ‚ przez Adama Mickiewicza. ZaczÄ…Å‚ siÄ™ on rozwijać w okresie miÄ™dzy powstaniem listopadowym a styczniowym, natomiast rola wybitnej jednostki zostaÅ‚a rozszerzona na caÅ‚y naród polski, który swoim cierpieniem miaÅ‚ zbawić inne nacje, dlatego też zostaÅ‚ przez Boga obarczony rozbiorami. Refleksje na temat mesjanizmu polskiego spotkać wiÄ™c można w dzieÅ‚ach Adama Mickiewicza, takich jak trzecia część „Dziadów” czy „KsiÄ™gi narodu i pielgrzymstwa polskiego”, ale również w dramacie Juliusza SÅ‚owackiego pod tytuÅ‚em „Kordian”.

W trzeciej części dramatu „Dziady” autorstwa Adama Mickiewicza mesjanizm polski jest jednym z najważniejszych poruszanych w dziele wÄ…tków. Ukazywany jest on jako romantyczna idea poÅ›wiÄ™cenia, której dokonuje zarówno jednostka, jak i caÅ‚y naród. W przypadku jednostki jest to Konrad, który ogÅ‚asza siÄ™ duchowym przewodnikiem narodu polskiego i chce na siebie wziąć jego cierpienia, by spoÅ‚eczeÅ„stwo mogÅ‚o odpokutować swoje winy i odzyskać utraconÄ… wolność. Konrad chce dokonać tego poÅ›wiÄ™cenia siebie, swojego życia i osobistego szczęścia, ponieważ uważa, że jest jednostkÄ… wybitnÄ…, zdolnÄ… do niego i do tego przeznaczonÄ…. Nikt inny nie jest w stanie uratować narodu tak, jak zrobi to Konrad, wybraniec samego Boga, sÄ…dzi również, że jest osobÄ… niemal równÄ… Stwórcy i że może od niego żądać odpowiedzi na wiele pytaÅ„. Mickiewicz w „Dziadach” porusza także kwestiÄ™ mesjanizmu caÅ‚ego narodu polskiego. Koncepcja ta zakÅ‚ada, że zostaÅ‚ on wybrany i doÅ›wiadczony przez zabory, ponieważ jest narodem wybranym, który ma wziąć na siebie cierpienia i grzechy caÅ‚ej Europy, by inne nacje mogÅ‚y zostać zbawione, tak jak zrobiÅ‚ to Jezus Chrystus z grzechami Å›wiata. Naród i Konrad wpasowujÄ… siÄ™ wiÄ™c w romantycznÄ… ideÄ™ mesjanizmu jako poÅ›wiÄ™cenia siÄ™.

W dziele „KsiÄ™gi narodu i pielgrzymstwa polskiego” Mickiewicz posÅ‚użyÅ‚ siÄ™ formÄ… przypowieÅ›ci ewangelicznych, poprzez które opowiadaÅ‚ on o losach cierpiÄ…cego narodu polskiego i o dziejach emigrantów, którzy zmuszeni byli opuÅ›cić PolskÄ™ po nieudanym powstaniu listopadowym. Broszura ta miaÅ‚a wiÄ™c charakter polityczny, co Mickiewicz połączyÅ‚ wÅ‚aÅ›nie z romantycznÄ… ideÄ… mesjanizmu jako poÅ›wiÄ™cenia siÄ™, w tym przypadku jednego narodu dla innych. Poeta w dziele tym objÄ…Å‚ stanowisko, wedÅ‚ug którego Polska miaÅ‚a być dziÄ™ki swojemu cierpieniu odkupicielem caÅ‚ego Å›wiata. MiaÅ‚o to zmienić losy ludzkoÅ›ci, wpÅ‚ynąć na nie w pozytywny sposób i uratować Å›wiat przed klÄ™skÄ…, spowodowanÄ… jego licznymi winami i grzechami. WedÅ‚ug Mickiewicza Polska nie zniknęła caÅ‚kiem z mapy Å›wiata, ale przetrwaÅ‚a wÅ‚aÅ›nie w idei chrzeÅ›cijaÅ„stwa, odkupienia oraz w silnym pragnieniu wolnoÅ›ci, jakim charakteryzowaÅ‚ siÄ™ jej naród i jego postawa. „KsiÄ™gi” byÅ‚y także dzieÅ‚em skierowanym do polskiej, skÅ‚óconej emigracji i miaÅ‚y na celu przemówienie do niej i okreÅ›leniu wspólnej sprawy wszystkich Polaków, zmuszonych do opuszczenia swojej zniewolonej ojczyzny. MiaÅ‚y one natchnąć ich do dziaÅ‚ania i nadać sensu ich cierpieniom, jakie odczuwali oni w zwiÄ…zku z utratÄ… wolnoÅ›ci i rodzinnego kraju.

Z mesjanizmem polskim w formie takiej, w jakiej widziaÅ‚ go Mickiewicz, polemizowaÅ‚ Juliusz SÅ‚owacki w dramacie „Kordian”. SÅ‚owacki skrytykowaÅ‚ bowiem jego zaÅ‚ożenia i próbowaÅ‚ zrozumieć, co mogÅ‚o stać za klÄ™skÄ… powstania listopadowego. Mesjanizm w wydaniu SÅ‚owackiego, jaki spotkać można w „Kordianie” nazwany zostaÅ‚ winkelriedyzmem, od nazwiska rycerza Arnolda Winkelrieda, który poÅ›wiÄ™ciÅ‚ siÄ™, by jego wojska mogÅ‚y wygrać z nieprzyjacielem. KorzystajÄ…c z jego historii, SÅ‚owacki kwestionowaÅ‚ bierność i mÄ™czeÅ„stwo mesjanizmu w wydaniu Mickiewicza i promowaÅ‚ aktywne dziaÅ‚anie na rzecz odzyskania wolnoÅ›ci przez PolskÄ™. Jego romantyczna idea poÅ›wiÄ™cenia dla wiÄ™kszej sprawy wiÄ…zaÅ‚a siÄ™ wiÄ™c z czynem, nie zaÅ› z wyczekiwaniem na wyjÄ…tkowÄ… jednostkÄ™ czy naród i oczekiwaniem, że jej przybycie wszystko zmieni. Polska w jego ujÄ™ciu miaÅ‚a być nie Mesjaszem narodów, ale wÅ‚aÅ›nie ich Winkelriedem.

Mesjanizm w dzieÅ‚ach epoki romantyzmu jest wiÄ™c ideÄ… poÅ›wiÄ™cenia siÄ™ dla innych, jednak wielu twórców widziaÅ‚o tÄ™ koncepcjÄ™ inaczej. Mickiewicz w swoich dzieÅ‚ach promowaÅ‚ myÅ›l o Polsce jako o narodzie wybranym i oczekiwanie na wyjÄ…tkowÄ… jednostkÄ™, której poÅ›wiÄ™cenie ocali wszystkich. SÅ‚owacki także dostrzegaÅ‚ wagÄ™ poÅ›wiÄ™cenia, ale miaÅ‚o ono być czynem, aktywnym dziaÅ‚aniem, nie zaÅ› biernym wyczekiwaniem nadejÅ›cia Mesjasza, którego przybycie uratuje naród.


Czytaj dalej: Czym dla człowieka może być wolność? Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Ostatnia aktualizacja: 2022-09-26 14:47:34

Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują poezja.org. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.