„Świtezianka” to jedna ze słynnych ballad romantycznych autorstwa Adama Mickiewicza. Po raz pierwszy wydano ją w roku 1822 w zbiorze zatytułowanym „Ballady i romanse”. Opowiada ona historię zakochanego w dziewczynie młodego strzelca, który zostaje wciągnięty w podstęp przez groźną Świteziankę zamieszkującą pobliskie jezioro. W dziele pojawia się wiele ciekawych motywów literackich związanych z tą opowieścią.
„Świtezianka” to ballada romantyczna, nie mogło w niej zatem zabraknąć motywu miłości, koniecznie nieszczęśliwej. Uczucie wiąże młodego strzelca z dziewczyną, jednak ona ma przed nim tajemnice. Sprawdza ona też wierność chłopaka, co ma dla niego tragiczne konsekwencje. Miłość nie przechodzi próby, przed jaką stawia ją życie.
Z motywem miłości wiąże się także zdrada, jakiej dopuszcza się strzelec. Mimo iż proponuje wspólne życie swojej ukochanej, to ulega on wpływom pięknej Świtezianki, gdy tylko dziewczyna znika mu z oczu. Dziewczyna, czyli tak naprawdę Świtezianka, nieufnie podchodziła bowiem do pięknych słów młodzieńca i postanowiła go przetestować. Strzelec z kolei okazał się być wiarołomny i szybko zapomniał o swoich przysięgach, gdy ujrzał piękną nimfę.
W epoce romantyzmu bardzo ważną odgrywała w dziełach przyroda i stanowiła ona też silną inspirację dla twórców, co miało wiele wspólnego z kulturą i tradycją ludową. W związku z tym motyw ten pojawia się też w balladzie Mickiewicza. Przyroda jest tutaj nie tylko tłem wydarzeń opisanych w dziele, ale też staje się nieomal równorzędnym ich bohaterem. Jej uosobieniem jest tytułowa Świtezianka. To właśnie przyroda komentuje to, co dzieje się między młodymi bohaterami tekstu.
Fabuła ballady opiera się o motyw tajemnicy. Dziewczyna bowiem ukrywa przed strzelcem swoją prawdziwą tożsamość Świtezianki. Używa jej do sprawdzenia i przetestowania jego wierności. Chłopak nie spodziewa się, że jego ukochana jest fantastyczną istotą i nie podejrzewa, że to właśnie ona ukrywa się za twarzą nimfy, daje się zatem jej ponieść, nie sądząc, że jego zdrada zostanie odkryta.
Fabuła wiąże się też motywem winy i kary. Młody strzelec popełnił zbrodnię wobec swojej ukochanej, zdradził ją i zawiódł jej uczucia. Takie postępowanie spotkało się z jej strony z karą, w której egzekwowaniu uczestniczyła też przyroda. Chłopak traci więc życie, a jego dusza cierpi wieczne katusze w korzeniach pod modrzewiem. To jasny sygnał, że żadna wina nie może pozostać bez odpowiedniej kary. Jest to bardzo znany motyw związany z epoką romantyzmu i z moralnością ludową, która inspirowała twórców tego okresu.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.