"Konrad Wallenrod" to powieść poetycka autorstwa Adama Mickiewicza, napisana podczas zsyłki w Moskwie, prawdopodobnie w latach 1825-1828, a wydana w lutym 1828 roku. Uważana jest za jedno z najważniejszych dzieł polskiego romantyzmu. Oryginał wysłany z Moskwy został ocenzurowany przez rosyjskiego cenzora Bazylego Anastasewicza, co wymusiło na Mickiewiczu wprowadzenie zmian, takich jak usunięcie wersów dotyczących niewolnictwa i zdrady.
Powieść składa się z sześciu pieśni poprzedzonych wstępem, w którym Mickiewicz zarysowuje historyczne tło Litwy, Prus, Polski i Rosji. Opowiada historię tytułowego bohatera, Konrada Wallenroda, fikcyjnego litewskiego poganina, który jako dziecko został porwany i wychowany przez Zakon Krzyżacki na chrześcijanina. Wallenrod zdobywa wysoką pozycję w Zakonie, dochodząc do stanowiska Wielkiego Mistrza, lecz pod wpływem pieśni tajemniczego wędrownego śpiewaka przypomina sobie swoje korzenie i planuje zemstę na Krzyżakach.
Wallenrod, budząc się do swojej litewskiej tożsamości, celowo prowadzi Zakon do militarnej klęski. W trakcie fabuły dowiadujemy się, że ma żonę Aldonę, która żyje w odosobnieniu jako mniszka. Pomimo miłości do męża, Aldona odmawia ucieczki z nim, gdyż wcześniej złożyła śluby Bogu. Wallenrod zostaje odkryty jako zdrajca i skazany na śmierć, jednak wybiera samobójstwo, pijąc truciznę, by uniknąć kaźni z rąk swoich wrogów.
Powieść wprowadza pojęcie "wallenrodyzmu" - ideę zdrady dla wyższego dobra, nawet jeśli jest ona samobójcza. Koncepcja ta znalazła szczególny oddźwięk w walce o niepodległość Polski i Litwy w XIX i XX wieku. W utworze zawarte są nawiązania do makiawelicznej maksymy, że władca musi być zarówno lwem, jak i lisem, co wzbudziło kontrowersje z uwagi na niezgodność z wartościami chrześcijańskimi i rycerskimi.
Odbiór "Konrada Wallenroda" był bardzo emocjonalny i mieszany, co zaskoczyło samego Mickiewicza. Z powodu silnych reakcji społecznych poeta żałował publikacji utworu i przed śmiercią wyraził chęć wykupienia i spalenia wszystkich jego kopii, nazywając go "pamfletem politycznym". Pomimo tych kontrowersji, powieść pozostaje jednym z kluczowych dzieł literatury polskiej, symbolizującym walkę o wolność i tożsamość narodową.