Elementy klasyczne i romantyczne w „Odzie do młodości” Adama Mickiewicza

Autorką opracowania jest: Marta Grandke.

„Oda do młodości” Adama Mickiewicza traktowana jest jako jeden z programowych utworów epoki romantyzmu, zawiera ona bowiem idee charakterystyczne dla tych czasów. Napisana została w roku 1820, jeszcze przed wydaniem przez Mickiewicza „Ballad i romansów”, które stanowią umowny początek romantyzmu w Polsce. Jest więc ona zapowiedzią swojej epoki. W utworze Mickiewicz nakreślił polemikę między młodym pokoleniem romantyków, a przedstawicielami wcześniejszej epoki, czyli klasycystów. Dzieło więc zawiera odniesienie zarówno do klasycznych elementów, jak do romantycznych, a zestawione są one ze sobą za na zasadzie kontrastu.

Pierwszym z klasycznych elementów, jakie można wyróżnić w utworze, jest sam dobór gatunku, jakim posłużył się Mickiewicz. Oda pochodzi bowiem z czasów starożytności, którymi inspirowali się klasycyści i z którego chętnie korzystali. Jednak nie tylko forma utworu jest w nim klasyczna. Mickiewicz w swojej odzie odwoływał się także do wzniosłych ideałów, takich jak Pojawiają się w niej metafory odnoszące się do czasów starożytnych - autor przywołuje rzymskich i greckich mitologicznych bogów.

Mickiewicz przywołuje więc taki postaci jak Herakles czy Hebe, a także pisze o nektarze żywota - są to elementy zaczerpnięte z antyku. W „Odzie do młodości” autor porzucił także charakterystyczny dla romantyzmu indywidualizm i skupienie na jednostce. Nawołuje za to do wspólnego działania w celu zmiany świata. Autor wierzy w to, że świat może stać się miejscem lepszym i równym dla wszystkich. Zachęca on do aktywnego działania, co było elementem charakterystycznym dla mijającej już epoki.

Jednak „Oda do młodości” sygnalizuje już nadejście nowej epoki, są więc w niej obecne elementy powiązane z romantyzmem. Klasycyści zostali także ostro skrytykowani przez Mickiewicza - pisał on o nich jako o przebrzmiałych ideach, pokoleniu, które odchodzi już w cień i które nie potrafi dostosować się do nowych czasów. Chwalona jest przez niego siła młodości, uosabiana z romantyzmem i mająca moc, mogącą zmienić świat. Jest to praktycznie jej apoteoza, poeta wychwala wszystkie zalety młodości i wierzy, że to ona jest siłą twórczą, która jest w stanie kształtować rzeczywistość.

Mickiewicz kładzie też nacisk na aspekty związane z wiarą i czuciem, na wyjście poza znane schematy. Sygnalizuje już, że romantyzm wierzyć będzie w coś więcej niż rozum i nauka. Podmiot liryczny utworu daje się ponieść emocjom, porywają go jego własne, wygłaszane właśnie idee. Taka uczuciowość także jest cechą utworu romantycznego, przekładana ona była ponad naukę, racjonalizm i kierowanie się rozumem. W „”Odzie do młodości” pojawia się także romantyczny motyw buntu przeciwko starszemu pokoleniu oraz przeciwko porządkowi świata, jaki młodzi zastali. W utworze ważny jest także aspekt przekraczania granic i łamania barier, osiągania nowych horyzontów i rozpatrywanie ich w sposób, jaki jest niedostępny dla przedstawicieli poprzedniego pokolenia. 

„Oda do młodości” zawiera więc zarówno elementy klasyczne, jak i romantyczne, jednak zdecydowanie jest tekstem, który zapowiada nadejście nowej epoki. Krytykuje także wady poprzednich pokoleń, wychwalając zalety, jakie niosły ze sobą młodość i romantyzm.


Przeczytaj także: Manifest polskich romantyków - rozwiń temat w oparciu o utwory Adama Mickiewicza „Oda do młodości” oraz „Romantyczność”

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.