Orientalizm w „Sonetach krymskich” oraz innych utworach romantycznych. Przykłady oraz znaczenie

Autorka opracowania: Marta Grandke.

Orientalizm definiowany jest jako zafascynowanie kulturą, zwyczajami i przyrodą Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Autorzy epoki romantyzmu podróżowali w tamte rejony i podziwiali tamtejsze życie i naturę. Często inspirowały ich one w trakcie tworzenia, efektem czego są liczne dzieła, w których odnaleźć można orientalizm. Fascynacja wschodem widoczna jest więc w takich dziełach epoki romantyzmu jak cykl „Sonetów krymskich” Adama Mickiewicza czy w powieści poetyckiej „Giaur” autorstwa George’a Byrona. 

W przypadku „Sonetów krymskich” widoczne jest silne zafascynowanie Mickiewicza orientalizmem. Cały świat przedstawiony tych utworów mieści się bowiem na terenie Półwyspu Krymskiego, po którym Mickiewicz podróżował w roku 1825. Odwiedził wtedy wiele tamtejszych miast i zabytków, zapoznał się z przyrodą, jaka jest tam obecna. Z tego doświadczenia zrodził się cykl sonetów.

W Sonetach krymskich Poeta opisuje szczegółowo wspomnianą już naturę, z rozmachem maluje obrazy morza, gór i lokalnej fauny i flory, a wszystko to różni się od tego, co znał z rodzinnej Litwy. Mickiewicz opisał także dokładnie miasta Półwyspu Krymskiego. Jednak jego orientalizm nie zawiera się jednak tylko w dokładnym opisywaniu tego, jak wyglądał Krym. Mickiewicz zadbał o to, by był widoczny także od strony języka jego utworów. Tworząc sonety, korzystał na przykład z metafor i wyrazów, które były charakterystyczne dla wschodu. Dlatego też w jego sonetach znaleźć można takie wersy jak „Rozchodzą się z dżamidów pobożni mieszkańce, Odgłos izanu w cichym gubi się wieczorze”. Słownictwo występujące w krajach wschodu jest więc także elementem orientalizmu, który Mickiewicz zawarł w swych sonetach. Wszystko to razem kreuje klimat charakterystyczny dla tamtych terenów i kultury.

Orientalizm to także istotna część dzieł lorda George’a Byrona, między innymi dla jego powieści poetyckiej „Giaur”. Opowiada ona o miłości młodego Wenecjanina z Gruzinką. Byron także zafascynowany był orientalizmem. Akcja jego powieści ma miejsce w Grecji, która z kolei znajduje się pod panowaniem Turcji. Byron wiele miejsca poświęcił tamtejszej egzotycznej dla niego przyrodzie oraz obyczajom muzułmanów. Fascynacja Byrona orientalizmem obejmowała bowiem obyczaje i tradycje nieznanej mu kultury i religii, stąd też obszerne ich opisy w jego powieści.

Główny bohater - Giaur - nie rozumie jednak tej obyczajowości, przez co łamie jej zasady i skazuje swoją ukochaną na śmierć. Orientalizm Byrona jest obecny także w warstwie językowej dzieła - autor wplata w tekst wyrazy i sformułowania charakterystyczne dla terenów i ludzi, których opisuje. Już sam tytuł powieści -”Giaur” - dla muzułmanów oznaczał w ich języku niewiernego, poganina. W tekście obecne są takie słowa jak „salem” czy „wasaj”. Wszystko to buduje orientalny klimat, tak egzotyczny dla Byrona i jego czytelników. 

W przypadku „Sonetów krymskich” Adama Mickiewicza oraz „Giaura” George’a Byrona inspiracje orientalizmem są oczywiste i widoczne. Akcja tych dzieł ma miejsce na terenach wschodnich, opisywane są tam charakterystyczne dla nich krajobrazy oraz miejscowa przyroda. Autorzy starają się posługiwać językiem czy słowami oddającymi atmosferę egzotycznych dla nich miejsc oraz jak najwierniej opisać panujące tam obyczaje, kulturę czy dominujące religie. 


Przeczytaj także: Konflikt dwóch wizji świata w balladzie "Romantyczność" Mickiewicza - dwa światopoglądy i założenia

Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:11.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.