Protazy Baltazar Brzuchalski to bohater epopei Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”. Pełnił rolę służącego w domu Sopliców. Chociaż jest bohaterem drugoplanowym, odgrywa w utworze ważną rolę.
Protazy jest nazywany Woźnym. Ten tytuł nie odnosi się jednak wyłącznie do funkcji, którą pełnił w Soplicowie. Bohater był ostatnim na Liwie woźnym trybunalskim. Wpisuje się to w wymowę epopei, której pełny tytuł brzmi „Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie”. Mickiewicz starał się podkreślić, że pewna epoka dobiega końca.
Woźny to przedstawiciel drobnej szlachty i pracownik sądowy. Jego zadaniem było rozwożenie i dostarczanie korespondencji sądowej np. pozwów oraz ogłaszanie wyroków sądowych i intromisji. Nie bez powodu więc, Sędzia wysłał Protazego na zamek z pismem do Hrabiego. Funkcja woźnego przestała jednak oficjalnie istnieć po trzecim rozbiorze Polski.
Bohater był już mężczyzną w podeszłym wieku. Zachował jednak krzepę i sprawność fizyczną. Cieszył się dobrym zdrowiem, dlatego wciąż służył Sędziemu oraz jego rodzinie i gościom. Podobnie jak Soplica, Protazy był przywiązany do tradycji. Chociaż czasy się zmieniły, starał się pielęgnować dawne obyczaje. Dbał więc, żeby kwestie formalne przebiegały zgodnie z prawem. Podczas sporu z Horeszkami, miał odwagę zwrócić uwagę, że pismo bez pieczęci nie ma mocy urzędowej. Protazy wciąż posiadał książeczkę, w której spisano przepisy prawne, które kiedyś go obowiązywały. Bohater codziennie ją czytał, wspominając dawne czasy.
Protazy był wiernym sługą Sędziego. Mężczyźni znajdowali wspólny język, ze względu na swoje przywiązanie do szlacheckich obyczajów. Protazy pomagał Sędziemu w zakładaniu tradycyjnego pasa. Było to bardzo istotne, ze względu na znaczenie symboliczne tego elementu garderoby. Pas kontuszowy był symbolem szlachectwa, dobrobytu oraz wysokiej pozycji społecznej.
Woźnemu nie brakowało pokory. Gdy jego urząd przestał istnieć, podjął się służby u Sopliców. Starał się wypełniać swoje obowiązki jak najlepiej i był zaangażowany w życie rodziny, chociaż wspominał dawne czasy, gdy pełnił bardziej odpowiedzialną funkcję. Gdy więc Soplicowie wdali się w spór z Horeszkami, Protazy jasno opowiedział się po stronie Sędziego i jego rodziny. Pozostawał więc w konflikcie z Klucznikiem Gerwazym. Zajazd i napad Moskali zmieniły jednak jego poglądy. Protazy pogodził się z Gerwazym. W ten sposób, przyczynił się do nastania harmonii.
Protazy jest postacią wzbudzającą sympatię. Podobnie jak Sędzia, należy do odchodzącego pokolenia tradycjonalistów. Na jego przykładzie, Mickiewicz ukazał, jak bardzo polskie i litewskie społeczeństwo straciło z powodu rozbiorów.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:23:59.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.