W literaturze odnaleźć można wiele różnych historii, czasami pełnych napięcia i akcji, a czasami leniwie płynących przez kolejne strony książki. Jednak w powieściach nie zawsze akcja i opisywanie kolejnych, emocjonujących wydarzeń są najważniejszym elementem dzieła. Sama historia bywa bowiem tylko pretekstem do przekazania czytelnikom licznych refleksji twórców oraz do sportretowania życia wewnętrznego opisywanych bohaterów. Może ono być ukazywane czy sygnalizowane na wiele różnych sposobów, na przykład przy pomocy snu, widzenia, pojawienia się ducha lub zjawy, a nawet spotkania z własnym sobowtórem. Autorzy przedstawiają więc wewnętrzne życie swoich bohaterów na wiele różnych sposobów. Sygnalizują targające nimi wątpliwości i zapoznają czytelników z refleksjami postaci przy pomocy wielu zróżnicowanych narzędzi. Czasami w ten sposób konfrontują także bohaterów w ich podświadomością i z tym, co się w niej kryje. Spotkać się z tym można między innymi w takich dziełach jak „Hamlet” Williama Szekspira, „Dziady” Adama Mickiewicza czy „Nie-boska komedia” Zygmunta Krasińskiego.
W „Hamlecie” Williama Szekspira życie wewnętrzne bohatera przedstawione jest przy pomocy jego konfrontacji z duchem zmarłego ojca. Zdradza on Hamletowi szczegóły swojej śmierci, został bowiem zamordowany przez swojego brata, a stryja Hamleta, który przejął następnie jego tron i związał się z żoną zamordowanego króla. Dzięki spotkaniu bohatera ze zjawą czytelnik ma szansę dowiedzieć się o tym, co wydarzyło się poza wydarzeniami przedstawionymi bezpośrednio w dramacie.
Spotkanie Hamleta ze zjawą ojca jest bowiem ubraniem w słowa podejrzeń, jakie żywi duński książę. W ten sposób widz dowiaduje się, o czym myśli Hamlet, co sądzi na temat śmierci swojego ojca i zachowania własnej matki i stryja. Duch ojca jest więc personifikacją jego przemyśleń, refleksji oraz życia wewnętrznego.
W dramacie „Dziady” Adama Mickiewicza bohaterowie z kolei doświadczają licznych widzeń, w trakcie których autor prezentuje ich bogate życie wewnętrzne. To właśnie w tych wizjach o duszę Konrada walczą między sobą siły dobra i zła. Obrazuje to stan umysłu, w którym znalazł się bohater, doprowadzony przez zewnętrzne czynniki do granicy swojej wytrzymałości. Wciąż trzyma się on swojego kodeksu wartości moralnych, jednak desperacja popycha go w kierunku zła.
Widzenia Konrada ukazują więc jego wewnętrzną walkę między jedną stroną a drugą. Sam bohater posuwa się do coraz bardziej skrajnych i niebezpiecznych zachowań, takich jak bluźnienie przeciwko Bogu czy próby nazwania go carem. Przed potępieniem ratuje go tylko jego szlachetność, która kazała mu się poświęcić dla dobra całego narodu. W swoich widzeniach Konrad widzi także własną przyszłość, co może być zobrazowaniem jego planów, marzeń i oczekiwań, co do których ma on nadzieję, że się urzeczywistnią.
W „Nie-boskiej komedii” Zygmunt Krasiński zobrazował życie wewnętrzne głównego bohatera dramatu, hrabiego Henryka, przy pomocy jego konfrontacji z piękną, widmową Dziewicą. Postać ta jest bowiem uosobieniem wszystkiego, o czym w skrytości ducha marzy hrabia Henryk. Jest to bowiem bohater wyjątkowo niezadowolony ze swojego losu. Wcześnie ożenił się ze swoją ukochaną Marią, urodził się im także syn, Orcio.
Hrabia Henryk odkrył jednak, że nie podoba mu się życie rodzinne, a tak naprawdę marzy o tym, by tworzyć poezję. Wówczas zaczyna mu się ukazywać piękna Dziewica, która kusi go, by opuścił swoją rodzinę, podążył za nią i realizował się jako poeta. Dziewica i spotkania z nią są więc konfrontacją hrabiego Henryka z jego podświadomością, marzeniami i planami, jakie snuje on w cichości swego ducha, gdy cierpi, żyjąc z rodziną, którą sam założył.
Życie wewnętrzne bohaterów literackich bywa więc ukazywane przy użyciu wielu narzędzi. Może ono przybrać postać ducha zmarłej osoby, która uświadamia bohaterowi, co się wydarzyło lub zjawy, będącej uosobieniem jego marzeń i pragnień. Konfrontacja z podświadomością odbywa się także przy pomocy snów czy widzeń, jakie nawiedzają bohaterów literackich.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.