Bohaterowie romantyczni wpisywali się w trzy archetypy: werteryczny, bajroniczny i wallenrodyczny. Dwa ostatnie są do siebie podobne ze względu na dopuszczenie się przez bohatera zbrodni. Niemniej różnicą jest motyw takiego postępowania. Podczas gdy bohater bajroniczny kieruje się negatywnymi cechami charakteru połączonymi z nieprzejednanym indywidualizmem, drugi poświęca swoje szlachetne ideały dla dobra ojczyzny.
Młody wenecjanin zakochuje się w żonie baszy tureckiego Hassana - Leili. Ten podejrzewając zdradę, postanawia utopić żonę w morzu, zwyczajem muzułmańskim. Giaur nie może jej jednak uratować. Postanawia więc poświęcić się zemście. Atakuje ze swoimi ludźmi orszak Hassana, chcącego ukoić stratę żony kolejnym małżeństwem. Giaur nie okazuje litości, zabija baszę. Następnie udaje się w podróż po świecie. Na starość Giaur osiada w klasztorze, gdzie wyjawia swoją historię przed śmiercią. Nie ma w nim krztyny żalu, nie szuka również rozgrzeszenia przed Bogiem.
Konrad Wallenrod to w rzeczywistości litewski rycerz, Walter Alf. Wychowany przez wrogów swojego ludu, Krzyżaków, poznaje ostatecznie prawdę i razem ze starym wajdelotą ucieka na Litwę. Tam wspomaga dzielnych rycerzy księcia Kiejstuna w walce z najeźdźcami. Zakochuje się też w córce wodza, Aldonie. Z czasem orientuje się jednak, że walka Litwinów jest przegrana. Decyduje się więc na porzucenie ukochanej i przyjęcie tożsamości zamordowanego rycerza, Konrada Wallenroda. Gdy zostaje Wielkim Mistrzem, kieruje wojskami Krzyżaków, tak, by przegrywały. Zdradą zapewnia Litwie zwycięstwo, traci przy tym jednak honor i miłość.
Kiedy porównamy sobie oba powyższe archetypy, zauważymy kilka znaczących różnic. Dotyczą one stosunku do indywidualizmu oraz szlachetności. Zarówno Konrad Wallenrd jak i Giaur popełniają bowiem czyny niemoralne, są one jednak spowodowane innymi pobudkami.
Dla Giaura jego okrucieństwo oraz mściwość to elementy charakteru. W taki sposób wyraża bunt wobec zastanej rzeczywistości, nonkonformizm i własną indywidualność. Jest emocjonalny, kocha i mści się za tą miłość niezależnie od nakazów moralnych, czy społecznych. Zachowanie bohatera bajronicznego można więc nieśmiało nazwać egoistyczną. Nie odbiera mu to zarazem pewnych rysów szlachetności, zwyczajnie górę bierze skrajnie rozumiana wolność oraz emocje.
Bohater wallenrodyczny od początku ma zaś szlachetne cechy i pobudki. To jednostka wybitna, jednak skoncentrowana na dążeniach patriotycznych. Kocha swoją wspólnotę do tego stopnia, że jest w stanie zrobić wszystko dla jej ratowania. Nie jest więc egoistą, a raczej osobą zdolną do największych poświęceń. Ofiarą bohatera wallenrodycznego jest jego honor i miłość do ukochanej — dokonuje on czynów niemoralnych i rezygnuje ze szczęścia osobistego dla dobra ojczyzny.
Różnicą między tymi archetypami pozostaje więc powód dopuszczania się przez nich zbrodni. Jeden robi to jako efekt swojej skrajnej indywidualności wobec świata, drugi dla zachowania wspólnoty, której jest częścią.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.