Zemsta - opracowanie

  • Zemsta - Akt I AKT I. (Pokój w zamku Cześnika - drzwi na prawo, lewo i środku - stoły, krzesła etc. - gitara angielska...
  • Zemsta - Akt II AKT II. (Pokój jak na początku aktu pierwszego - Cześnik siedzi przy stoliku). SCENA I. Cześnik, Papkin, (wchodzi za nim)...
  • Zemsta - Akt IV AKT IV. (Sala w domu Cześnika - oprócz drzwi bocznych jedne większe, w głębi po prawej stronie do kaplicy -...
  • Zemsta - Akt III AKT III. (Pokój Rejenta) SCENA I. Rejent, Mularze. (Rejent siedzi przy stoliku i pisze - Dwóch mularzy przy drzwiach stoi)...

Opracowanie Zemsty

Zemsta – komedia Aleksandra Fredry w czterech aktach, powstała prawdopodobnie w latach 1832-1833. Po raz pierwszy została wydana drukiem w 1838 roku we Lwowie w piątym tomie zbiorowego wydania dzieł Fredry. Rękopis utworu znajduje się w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Prapremiera sztuki miała miejsce 17 lutego 1834 roku we Lwowie w teatrze Jana Nepomucena Kamińskiego.

Inspiracją do napisania Zemsty był dokument znaleziony przez Fredrę na zamku Kamieniec w Odrzykoniu, który otrzymał w posagu swojej żony. Dokument ten opisywał konflikt między dwoma rodami, Firlejów i Skotnickich, którzy zamieszkiwali różne części zamku. Konflikt zakończył się dopiero w 1630 roku, kiedy to Mikołaj Firlej poślubił Zofię Skotnicką. W pierwotnej wersji rękopisu akcja komedii była osadzona w XVII wieku, a główni bohaterowie mieli inne nazwiska. W kolejnej wersji Fredro przeniósł akcję o sto kilkadziesiąt lat do przodu i nadał postaciom ostateczne imiona.

Zemsta przedstawia historię dwóch zwaśnionych sąsiadów: Cześnika Raptusiewicza i Rejenta Milczka, którzy zamieszkują różne części tego samego zamku. Cześnik, opiekun swojej siostrzenicy Klary, pragnie poślubić bogatą wdowę Podstolinę, podczas gdy Rejent zatrudnia robotników do naprawy muru, co prowadzi do konfliktu z Cześnikiem. Tymczasem Klara i syn Rejenta, Wacław, są w sobie zakochani, ale ukrywają swoje uczucia z powodu waśni między rodzinami.

Akcja komedii rozwija się, gdy Papkin, sługa Cześnika, zostaje wysłany do Podstoliny z propozycją małżeństwa oraz do Rejenta z wezwaniem na pojedynek. Klara i Wacław starają się znaleźć sposób na przekonanie swoich opiekunów do zgody na ich związek. W końcu dochodzi do serii nieporozumień, które prowadzą do wielu komicznych sytuacji.

Sztuka kończy się pojednaniem zwaśnionych stron, gdy Rejent i Cześnik zgadzają się na małżeństwo Wacława i Klary, co kładzie kres długoletniej waśni. Zemsta jest uznawana za jedno z najważniejszych dzieł polskiego teatru, charakteryzujące się błyskotliwym dialogiem, humorem oraz trafnymi obserwacjami społecznymi.