W ciągu swojego życia człowiek zmuszony jest dokonać wielu wyborów - czasem nieistotnych, a czasami zmieniających całe jego życie. Decyzje te mogą dotyczyć jego przyszłości, miejsca zamieszkania, ludzi, którymi się otacza - dotykają one praktycznie każdego aspektu życia i nie ma przed nimi ucieczki. Wielokrotnie bowiem decyzje te nie są przez człowieka podejmowane dobrowolnie, tylko zmusza go do tego los. Jest to temat wielokrotnie poruszany w dziełach literatury i pojawiający się praktycznie w każdej epoce. Już starożytni wiedzieli, że bohaterowie literaccy często muszą stawać w obliczu wyborów czasami niemożliwych do podjęcia. W takiej sytuacji znaleźli się bohaterowie między innymi „Antygony” Sofoklesa, „Konrada Wallenroda” Adama Mickiewicza, „Lalki” Bolesława Prusa oraz „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego.
W tragedii Sofoklesa zatytułowanej „Antygona”, główna bohaterka staje w obliczu dylematu między zastosowaniem się do praw boskich lub ludzkich. Antygona miała bowiem dwóch braci, którzy zmarli w walce o tron ich ojca. Król, który nastał po nich - Kreon - jednego z nich, Eteoklesa, rozkazał pochować, drugiego zaś - Polinika - uznał za zdrajcę narodu i zostawił bez pogrzebu. Antygona stanęła więc w konieczności wyboru, czy powinna zastosować się do rozporządzenia Kreona, czy może jednak postąpić tak, jak nakazują bogowie i wyprawić bratu godny pogrzeb. Ostatecznie Antygona zdecydowała, że bogowie i obowiązek rodzinny są ważniejsze i pochowała brata wbrew zakazowi. Spotkały ją za to okrutne konsekwencje - Kreon skazał ją na karę śmierci, popełniła więc samobójstwo, by go ubiec. Antygona w obliczu wyboru, który zadecydował o jej życiu, stanęła po stronie swoich wartości, najważniejszych w jej życiu rzeczy, takich jak wiara i rodzina. Poświęciła dla nich wszystko, były bowiem dla niej ważniejsze niż prawo Kreona.
Innym bohaterem, którego los postawił w obliczu wielu wyborów, był Konrad Wallenrod. Pochodził z Litwy, jednak Krzyżacy napadli na jego rodzinną wieś i uprowadzili z niej chłopca. Od tego czasu żył wśród nich, ale nie zapomniał o swoim pochodzeniu. Tożsamość narodową budował w nim stary śpiewak, Halban, przy pomocy litewskich pieśni patriotycznych. Konrad nienawidził więc Krzyżaków i żył wśród nich, a nawet został Wielkim Mistrzem Zakonu Krzyżackiego. Wówczas zaczął sabotować ataki zakonników na Litwę. Nie był jednak w stanie powstrzymać wojny, jaka między nimi wybuchła. Zdecydował się jednak pomóc swojej ojczyźnie w inny sposób. W trakcie ataku zakonu, którym dowodził, zdradził swoją armię i porzucił ją, w efekcie czego Litwini zwyciężyli. Został za to skazany na karę śmierci. Konrad musiał dokonać wyboru między swoim życiem, pozycją i osiągnięciami, a bezpieczeństwem ojczyzny, którą stracił w dzieciństwie. Wiedział, że podejmując takie decyzje z całą pewnością coś utraci. Nie powstrzymało go to jednak przed osiągnięciem założonego wcześniej celu.
Przed wyborem stanął również bohater powieści „Lalka”, czyli Stanisław Wokulski. Był on człowiekiem, któremu udało się awansować społecznie, wyrwał się z nędzy i zgromadził znaczny majątek. Mógł dzięki temu żyć spokojnie, wygodnie i bezpiecznie. Jednak nie udaje mu się to, zakochał się bowiem w arystokratce, Izabeli Łęckiej. Nie odwzajemnia jednak ona jego uczuć, w związku z tym Wokulski był po prostu nieszczęśliwy. Dokonywał coraz bardziej rozpaczliwych wyborów, by zwrócić na siebie uwagę Izabeli, między innymi wykupił długi jej ojca, wszystko jednak na nic. Wokulski miał więc do wyboru spróbować zapomnieć o Izabeli i wieść względnie normalne życie bez niej lub nieustannie pogrążać się w nieszczęśliwym uczuciu. Niestety wybrał to pierwsze rozwiązanie. Ostatecznie udało mu się zaręczyć z Izabelą, jednak wkrótce potem odkrył, że ona wciąż flirtuje ze swoim kuzynem, Starskim. Złamało to życie Wokulskiego i sprawiło, że bohater chciał je zakończyć. Jego decyzje doprowadziły go więc do ogromnego nieszczęścia, którego mógł uniknąć. Niestety nie zdawał on sobie sprawy z konsekwencji swoich wyborów.
Ciężka decyzja zmieniła także życie bohatera powieści Stefana Żeromskiego, czyli doktora Tomasza Judyma z „Ludzi bezdomnych”. Spotkał on bowiem kobietę - Joasię - w której się zakochał i z którą chciał spędzić życie, jednak równocześnie uważał, że małżeństwo uniemożliwi mu pracę na rzecz najuboższych. Judym był bowiem lekarzem, który uważał, że jego zadaniem jest dbanie o to, by ludzie ubodzy mieli dostęp do medycyny, podstaw higieny oraz wiedzy. Traktował to jako swój dług do spłacenia, sam bowiem wywodził się z rodziny nędzarzy. Był więc rozdarty między miłością a obowiązkiem i sam nie wiedział, jaką decyzję powinien podjąć.
Bohaterowie literaccy często stoją więc w obliczu decyzji, które mogą zmienić całe ich życie, Czasami podejmują te wybory bez namysłu, ale często też zmagają się z nimi, nie wiedząc, co będzie dla nich lepsze. Czasami dla swoich wartości są oni w stanie poświęcić wszystko, nawet życie. Wybory, z którymi się oni zmagają, najczęściej są trudne, a przy ich pomocy twórcy próbują przekazać czytelnikowi refleksje na temat życia i jego istoty.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.