Dżuma (fr. La Peste) – powieść paraboliczna Alberta Camusa wydana w 1947 roku w Paryżu przez Éditions Gallimard. Polskie tłumaczenie Joanny Guze ukazało się w 1957 roku. Powieść zaliczana jest do kanonu XX-wiecznej literatury egzystencjalistycznej i realistycznie przedstawia epidemię dżumy w algierskim Oranie, który wówczas był francuską kolonią. Historia opowiedziana jest z punktu widzenia neutralnego narratora, a głównym bohaterem jest miejscowy lekarz Bernard Rieux.
Powieść powstała w kontekście doświadczeń II wojny światowej, co nadaje jej uniwersalny charakter. Wydarzenia rozgrywające się w Oranie służą jako metafora ekspansji zła i różnorodnych ludzkich postaw wobec niego. Camus wykorzystuje paraboliczną formę, by przekazać głębsze, uniwersalne prawdy. Opisy miejsca, stylu życia ludzi oraz skutki epidemii są podporządkowane temu celowi, ukazując zwyczajność i codzienność, które zostają zburzone przez wybuch zarazy.
Główny bohater, doktor Bernard Rieux, to idealista, który z oddaniem walczy z epidemią, mimo że nie wierzy w Boga. Jego działania są napędzane prostą zasadą moralną – jako lekarz, czuje obowiązek łagodzić cierpienia ludzkie. Rieux staje się symbolem ludzkiej determinacji i odwagi w obliczu nieuchronnej klęski. Postacie takie jak Jean Tarrou, Raymond Rambert, Joseph Grand i Cottard prezentują różne postawy i reakcje na kryzys, wzbogacając paraboliczną naturę powieści.
"Dżuma" jest głęboką refleksją nad naturą zła i ludzkim zachowaniem w sytuacjach ekstremalnych. Narrator, choć neutralny, przemyca swoje refleksje i obserwacje, które stanowią wyraz zmagań ze złem, potrzebą interpretacji i moralnej kwalifikacji wydarzeń. Camus ukazuje, że w obliczu zagrożenia ludzie muszą stawić czoła fundamentalnym dylematom sumienia, kontaktów międzyludzkich i honoru.
Powieść kończy się optymistycznie, mimo że przynosi śmierć wielu bohaterom, w tym Tarrou i żonie Rieuxa. Miasto Oran powraca do normalności, a mieszkańcy odzyskują nadzieję. Camus pozostawia czytelnika z przesłaniem, że w obliczu nieszczęścia istnieje więcej powodów do podziwu dla ludzkiego ducha niż do jego potępienia. Dżuma jako paraboliczna opowieść, mimo zakorzenienia w konkretnym historycznym kontekście, przekazuje uniwersalne prawdy o ludzkiej kondycji.