Ojciec Paneloux jest jednym z bohaterów powieści Alberta Camus „Dżuma”, który podczas epidemii przechodzi przemianę wewnętrzną. Całkowicie zmienił swoje poglądy na temat dżumy. Początkowo był religijnym radykalistą, ale z czasem, gdy obserwował ludzką tragedię, stał się bardziej wyrozumiały dla drugiego człowieka i przyznał, że nie jest w stanie zrozumieć wyroków boskich.
Paneloux był jezuitą. W centrum jego systemu wartości znajdował się więc Bóg. Był krępym mężczyzną średniego wzrostu. Podczas kazań opierał się na ambonie i ściskał ją dużymi dłońmi. Nosił stalowe okulary. Miał mocny głos i wypowiadał się z pełnym zaangażowaniem. Jezuita posiadał wysoką pozycję w zakonie. Był też naukowcem i publicystą, pełnił rolę współtwórcybiuletynu Towarzystwa Geograficznego Oranu. Ojciec Paneloux był też teologiem, który bronił nauki chrześcijańskiej. Wygłaszał odczyty na temat nowoczesnego indywidualizmu, krytykując go na rzecz chrystianizmu. Ojciec Paneloux głosił konserwatywne poglądy. Uważał, że każde odstępstwo od odwiecznego systemu wartości prowadzi do herezji. Jezuita sądził, że niewzruszony porządek to podstawa cywilizacji.
Gdy w mieście wybuchła epidemia, początkowo było to dla ojca Paneloux korzystne. Więcej osób zaczęło pojawiać się w kościele na kazaniach jezuity, ponieważ mieszkańcy Oranu szukali ukojenia w wierze. Ojciec Paneloux głosił radykalne poglądy. Nie podchodził do innych z wyrozumiałością i surowo oceniał orańczyków.
Ojciec Paneloux był przekonany, że dżuma jest karą boską i została zesłana na Oran, ponieważ jego mieszkańcy odwrócili się od Boga. Jezuita uważał, że ludzkie grzechy zawsze niosą za sobą konsekwencje. Ojciec Paneloux sądził, że jako duchowny, odgrywa w zadżumionym mieście bardzo ważną rolę. Sądził, że musi dążyć do nawrócenia mieszkańców Oranu i pomagać im w trudnych czasach. Był jednak surowy i uważał, że chorują tylko ludzie grzeszni. Jego płomienne kazania miały poruszyć mieszkańców Oranu i nakłonić ich do zmiany postępowania.
Podczas trwania epidemii, ojciec Paneloux bardzo się zmienił. Wpływ miało na to szczególnie dramatyczne wydarzenie, którego był świadkiem: śmierć małego synka sędziego Othona. Dziecko otrzymało serum doktora Castela, ale i tak zmarło w męczarniach. Śmierć niewinnego chłopca zweryfikowała poglądy ojca Paneloux. Zobaczył na własne oczy, że choroba nie zawsze jest wynikiem grzechu. Ojciec Paneloux na pierwszym miejscu zaczął stawiać ludzkie życie. Prosił Boga, żeby ocalił życie małego Filipa, ale ten go nie wysłuchał. Początkowo był przekonany, że dżuma jest cierpieniem, które ma prowadzić do zbawienia mieszkańców Oranu. Dostrzegał dobre strony epidemii, która miała uszlachetniać orańczyków.
Śmierć dziecka sprawiła jednak, że ojciec Paneloux zmienił swoje podejście. Przestał potępiać grzeszników i oskarżać ich o wywołanie dżumy w Oranie. Ojciec Paneloux zaczął też utożsamiać się z mieszkańcami Oranu. Nie wypominał im ich czynów, ale mówił w pierwszej osobie liczby mnogiej, ponieważ problem był wspólny. Ojciec Paneloux uważał dżumę za upokorzenie, które trzeba było zaakceptować. Nabrał pokory i ufności wobec Boga. Przyjmował dżumę jako błogosławieństwo, dzięki któremu mógł stać się lepszy. Dołączył też do formacji sanitarnych, żeby pomagać bliźnim.
Ojcu Paneloux nie udało się przetrwać epidemii. Przyjął chorobę z godnością. Nie chciał, żeby gospodyni wzywała lekarza, zaakceptował śmierć. Nie potrzebował towarzystwa. Uważał, że życie zakonnika jest poświęcone wyłącznie Bogu, a nie przyjaciołom. Został zabrany do szpitala dopiero, kiedy konał. Ojciec Paneloux zmarł z krzyżem w ręku.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:59.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.