Aleksander Fredro, romantyczny komediopisarz, w swoich dziełach „Zemsta” oraz „Śluby panieńskie” podejmuje tematy, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się całkowicie od siebie różne. „Zemsta” koncentruje się na wieloletnim sporze dwóch zwaśnionych rodów, które walczą o posiadanie zamku, podczas gdy „Śluby panieńskie” to opowieść o miłosnych perypetiach dwóch młodych par, przepełniona lekkim humorem i intrygami mającymi doprowadzić do szczęśliwego zakończenia – zaręczyn. Pomimo różnic tematycznych, Fredro w obu tych sztukach przedstawia wspólny motyw relacji między starszymi opiekunami a młodymi bohaterami, którzy dopiero wstępują w swoje dorosłe życie. Konflikt pokoleń, różnice w podejściu do życia i zawirowania emocjonalne odgrywają kluczową rolę w rozwoju fabuły obu utworów.
Spis treści
W „Zemście” postacie dwóch głównych opiekunów, Cześnika Raptusiewicza i Rejenta Milczka, odgrywają główną rolę w fabule. Cześnik opiekuje się swoją bratanicą Klarą, zaś Rejent troszczy się o syna Wacława. Spór między tymi dwoma postaciami, wynikający z rywalizacji o zamek, zdaje się być ich życiową obsesją. Mimo że są odpowiedzialni za młodych, ich relacje z Klarą i Wacławem są skomplikowane. Miłość między młodymi rozwija się w cieniu konfliktu opiekunów, a obie pary muszą ukrywać swoje uczucia. Ta tajemnica i konflikt pokoleniowy stają się katalizatorem fabuły, podkreślając, jak bardzo starsi bohaterowie, kierowani własnymi interesami, zaniedbują emocjonalne potrzeby swoich podopiecznych.
W „Ślubach panieńskich” Radost, wujek Gustawa, oraz pani Dobrójska, matka Anieli, są przedstawieni jako troskliwi i dbający o dobro swoich podopiecznych. Obaj opiekunowie pragną zapewnić młodym szczęśliwe i stabilne związki małżeńskie, co stawia ich w kontrze do Cześnika i Rejenta, dla których główną motywacją są ich osobiste spory. Mimo że Radost pozwala swojemu siostrzeńcowi Gustawowi na pewną swobodę i wykazuje się zrozumieniem jego młodzieńczych wybryków, to jednak dba o to, by Gustaw w końcu podjął odpowiedzialne decyzje. Z kolei pani Dobrójska, jako matka, mądrze wspiera swoje córki w ich miłosnych perypetiach, mając na względzie ich przyszłość. Obaj opiekunowie starają się mądrze kierować losem młodych, jednocześnie dając im przestrzeń na młodzieńcze szaleństwa, co kontrastuje z despotycznymi i samolubnymi działaniami bohaterów „Zemsty”.
Motyw intrygi w obu komediach również odgrywa kluczową rolę, choć rozwija się na różne sposoby. W „Zemście” młodzi bohaterowie, Klara i Wacław, zmuszeni są do działania podstępem, aby osiągnąć swój cel – małżeństwo. Ich miłość staje się kartą przetargową w wojnie między opiekunami, którzy bardziej niż szczęściem swoich podopiecznych, interesują się rozstrzygnięciem sporu o zamek. Intryga, którą obmyślają, prowadzi ostatecznie do tego, że Cześnik nieświadomie wydaje Klarę za Wacława, myśląc, że tym samym wyrządzi krzywdę Rejentowi. Zakończenie sporu nie wynika jednak z mądrości czy dojrzałości starszych opiekunów, lecz z przebiegłości młodych, którzy decydują o swoim losie, choć pozornie decyzja należy do ich opiekunów.
W „Ślubach panieńskich” intryga również odgrywa kluczową rolę, choć tutaj prowodyrem jest Gustaw, który pragnie zdobyć serce Anieli, dziewczyny, która złożyła przysięgę, że nigdy nie wyjdzie za mąż. Jego zabawne i sprytne działania doprowadzają do podwójnych zaręczyn. Tym razem jednak intryga nie wynika z konfliktu z opiekunami, ale z młodzieńczej potrzeby zdobycia miłości. W przeciwieństwie do „Zemsty”, starsze postacie – Radost i pani Dobrójska – świadomie wspierają te zabiegi, kierując się troską o przyszłość młodych.
Porównując obie sztuki, widać, że relacje między młodymi a ich opiekunami stanowią fundament rozwoju wydarzeń. W „Zemście” decyzje Cześnika i Rejenta dotyczące przyszłości młodych wynikają głównie z ich osobistej walki o władzę i prestiż, co pokazuje ich egoistyczne podejście do opieki nad młodszymi. Natomiast w „Ślubach panieńskich” Radost i pani Dobrójska są zdecydowanie bardziej zainteresowani zapewnieniem szczęścia swoim podopiecznym, co sprawia, że ich działania są bardziej pozytywne i troskliwe. W obu przypadkach starsi bohaterowie mają decydujący wpływ na losy młodych, jednak różnią się motywacje, którymi się kierują – w „Zemście” jest to chęć pokonania przeciwnika, a w „Ślubach panieńskich” dobro młodszych.
Fredro w swoich dziełach stworzył uniwersalne portrety relacji między młodymi ludźmi a ich opiekunami, które można odnosić do współczesności. Niezależnie od epoki, młodzi często muszą zmagać się z presją ze strony starszych, którzy czasem, kierowani miłością i doświadczeniem, próbują narzucić im swoje decyzje. Z drugiej strony, nie brakuje też takich opiekunów, którzy, podobnie jak Cześnik i Rejent, działają z pobudek egoistycznych, wykorzystując młodych do realizacji własnych celów. Obecnie młodzi również często stawiają opór wobec autorytetu starszych, uznając, że ci nie zawsze wiedzą, co jest dla nich najlepsze. Jednak doświadczenie i mądrość opiekunów, choć często niedoceniane przez młodzież, mają dużą wartość. Relacje te, pełne napięć, nieporozumień, ale i miłości, stanowią uniwersalny temat, który Fredro zręcznie przedstawił, a który jest aktualny również dzisiaj.
Aktualizacja: 2024-10-02 12:42:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.