Opowieść wigilijna (pełny tytuł: A Christmas Carol. In Prose. Being a Ghost Story of Christmas) – opowiadanie autorstwa Charlesa Dickensa, opublikowane po raz pierwszy w Londynie przez wydawnictwo Chapman & Hall w 1843 roku, z ilustracjami Johna Leecha. Opowiada historię Ebenezera Scrooge'a, starzejącego się skąpca, który jest odwiedzany przez ducha swojego byłego partnera biznesowego Jakuba Marleya oraz przez Duchy Świąt Przeszłych, Teraźniejszych i Przyszłych. W wyniku tych wizyt Scrooge przechodzi przemianę, stając się lepszym i bardziej życzliwym człowiekiem.
Dickens napisał Opowieść wigilijną w okresie, gdy Brytyjczycy na nowo odkrywali dawne tradycje bożonarodzeniowe, takie jak kolędy, oraz nowsze zwyczaje, jak kartki świąteczne i choinki. Autor czerpał inspirację ze swojego dzieciństwa oraz z opowieści bożonarodzeniowych innych pisarzy, w tym Washingtona Irvinga i Douglasa Jerrolda. Wizyta w szkole dla biednych dzieci na Field Lane w Londynie była bezpośrednią inspiracją do napisania tej noweli. Główne tematy utworu to traktowanie ubogich oraz możliwość odkupienia dla egoistycznego człowieka poprzez przemianę w bardziej empatyczną osobę.
Pierwsze wydanie noweli ukazało się 19 grudnia 1843 roku i wyprzedało się przed Wigilią Bożego Narodzenia. Do końca 1844 roku ukazało się trzynaście edycji. Po sukcesie Opowieści wigilijnej, Dickens napisał jeszcze cztery inne historie bożonarodzeniowe i rozpoczął publiczne czytania noweli w 1849 roku, które okazały się niezwykle popularne i trwały aż do jego śmierci w 1870 roku.
Opowieść wigilijna uchwyciła ducha wczesnego wiktoriańskiego odrodzenia świąt Bożego Narodzenia. Dickens przyczynił się do kształtowania współczesnych obchodów Bożego Narodzenia, inspirując elementy takie jak rodzinne spotkania, sezonowe potrawy i napoje, tańce, gry oraz hojność i życzliwość charakterystyczną dla świątecznego ducha. Nowela była wielokrotnie adaptowana na potrzeby filmu, teatru, opery i innych mediów, pozostając nieprzerwanie w druku i tłumaczona na wiele języków.
Struktura książki składa się z pięciu rozdziałów, które Dickens nazwał "strofami". Historia rozpoczyna się w Wigilię Bożego Narodzenia, siedem lat po śmierci Jakuba Marleya. Scrooge, zatwardziały skąpiec, odrzuca zaproszenie na kolację od swojego siostrzeńca Freda i z niechęcią pozwala swojemu pracownikowi, Bobowi Cratchitowi, wziąć wolne na Boże Narodzenie. Tej samej nocy Scrooge'a odwiedza duch Marleya, który ostrzega go, że czeka go podobny los, jeśli nie zmieni swojego życia. Następnie odwiedzają go trzy duchy, które pokazują mu przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, skłaniając go do refleksji nad swoim życiem i ostatecznej przemiany.