„Opowieść wigilijna” to opowiadanie autorstwa Charlesa Dickensa, które po raz pierwszy wydano 19 grudnia 1843 roku. Jego głównym bohaterem jest Ebenezer Scrooge, mężczyzna chytry, okrutny i bezlitosny. Scrooge zostaje nawiedzony przez duchy, które prezentują mu okropne wizje przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, by go uświadomić jak złym jest człowiekiem. Opisana zostaje głęboka przemiana wewnętrzna bohatera, który boi się tego, co go czeka, jeśli nie zacznie zachowywać się lepiej. Szczególnie ważną rolę w dziele odgrywają właśnie zjawy, które sprowadzają na Scrooge’a niepokojące wizje.
Spis treści
Pierwsza ze zjaw ukazuje się Scrooge’owi w noc wigilijną. Jest to duch jego dawnego wspólnika, Jakuba Marleya. Razem prowadzili firmę, kierując się wyłącznie zyskiem i nie okazując współczucia innym ludziom. Marley był może nawet gorszym człowiekiem niż Scrooge, gdyż nigdy nie próbował się zmienić. Po jego śmierci tylko Scrooge towarzyszył mu w ostatniej drodze. Zjawa pojawia się w domu, by przestrzec byłego przyjaciela przed losem, który go czeka. Najpierw Scrooge dostrzega jego twarz w kołatce przy furtce, ale uznaje to za przewidzenie. Później widzi ducha wyraźnie – wygląda on dokładnie tak, jak za życia. Najbardziej przerażającym elementem jego postaci jest jednak długi, ciężki łańcuch złożony z ksiąg rachunkowych, skrzyń z pieniędzmi i innych symboli chciwości. Marley wyjaśnia, że łańcuch ten jest karą za jego egoistyczne życie i że Scrooge nieświadomie kuje jeszcze dłuższy i cięższy łańcuch dla siebie. Ostrzega go, że jeśli nie zmieni swojego postępowania, podzieli jego los. Marley oznajmia też, że tej nocy Scrooge’a odwiedzą trzy duchy. Po tej przerażającej wizji Scrooge dostrzega na ulicy wiele innych duchów, które tak jak Marley cierpią za swoje winy.
Następnej nocy, o pierwszej godzinie, w pokoju Scrooge’a pojawia się pierwsza z trzech zapowiedzianych zjaw – Duch Wigilijnej Przeszłości. Jest to postać przypominająca jednocześnie dziecko i starca. Ma białe, rozwiane włosy, ale jego skóra jest świeża i młodzieńcza. Ubrany jest w jasną tunikę, a z jego głowy bije światło. Duch zabiera Scrooge’a w podróż do przeszłości, pokazując mu jego rodzinne strony. Widzą młodego Ebenezera Scrooge'a, samotnie spędzającego święta w szkolnej sali, czytającego baśń Następnie pojawia się scena, w której jego ukochana siostra przychodzi po niego, by zabrać go do domu. Kolejnym wspomnieniem jest czas, gdy Scrooge odbywał praktyki u pana Fezziwiga – człowieka o wielkim sercu, który z radością organizował świąteczne przyjęcia dla swoich pracowników. Ostatnia wizja dotyczy jego młodzieńczej miłości. Widzi swoją dawną narzeczoną, która porzuca go, ponieważ z biegiem lat Scrooge coraz bardziej poświęcał się pracy i gromadzeniu majątku.
Kolejnej nocy, w pokoju Scrooge’a pojawia się kolejny duch – Duch Tegorocznego Bożego Narodzenia. Jest to postać radosna, ubrana w ciemnozieloną opończę obszytą białym futrem. W ręku trzyma pochodnię, którą oświetla miejsca, gdzie zabiera Scrooge’a. Duch pokazuje mu świąteczną atmosferę panującą na ulicach miasta – tłumy ludzi robiących zakupy, dzieci śmiejące się i bawiące na śniegu, a także biedaków, którzy mimo trudnych warunków cieszą się z nadchodzących świąt. Następnie zabiera go do domu jego pracownika, Boba Cratchita. Tam Scrooge widzi, jak uboga rodzina zasiada do skromnej, ale radosnej wieczerzy wigilijnej. Poznaje też chorego syna Cratchita, Małego Tima, który mimo swojego kalectwa jest pełen optymizmu i miłości do bliskich. Duch ostrzega Scrooge’a, że jeśli nic się nie zmieni, chłopiec nie przeżyje kolejnych świąt. Scrooge jest poruszony tym, jak ciepło i serdecznie rodzina Cratchita odnosi się do siebie, mimo trudnych warunków życia. Duch zabiera go jeszcze do domu jego siostrzeńca, Freda, gdzie trwa rozmowa o samym Scrooge’u. Choć krewni żartują z jego skąpstwa i oziębłości, Fred nadal wierzy, że jego wuj może się zmienić. W końcu Duch Tegorocznego Bożego Narodzenia znika.
Ostatnim i najbardziej przerażającym gościem jest zjawa, która milczy przez całą swoją obecność i przypomina ponurą, zakapturzoną postać, której twarzy nie sposób dostrzec. Duch prowadzi Scrooge’a przez wizje, które ukazują mu konsekwencje jego dotychczasowego życia. Widzi ludzi, którzy rozmawiają o śmierci pewnego skąpca – nie odczuwają smutku, a raczej obojętność, a nawet ulgę. Widzowie rozpoznają, że chodzi o głównego bohatera. Scrooge widzi także scenę, w której złodzieje ograbiają jego dom po jego śmierci. Następnie Duch zabiera go na cmentarz, gdzie Scrooge widzi własny nagrobek. Wstrząśnięty i przerażony pada na kolana, błagając o drugą szansę. Przyrzeka, że zmieni swoje życie i stanie się lepszym człowiekiem.
Po przebudzeniu Scrooge rzeczywiście dotrzymuje słowa. Jest wdzięczny za szansę, którą otrzymał. Postanawia natychmiast naprawić swoje błędy – zaczyna od obdarowania biednych, przekazuje pieniądze na pomoc potrzebującym, a przede wszystkim odwiedza rodzinę Cratchita i zapewnia im wsparcie, ratując Małego Tima. Zmienia także swoje podejście do siostrzeńca i otwiera się na ludzi. Jego życie całkowicie się odmienia.
Aktualizacja: 2025-02-26 22:36:53.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.