Krzyżacy to powieść historyczna Henryka Sienkiewicza, publikowana w odcinkach w latach 1897–1900 w „Tygodniku Illustrowanym” i wydana w formie książkowej w 1900 roku przez wydawnictwo Gebethner i Wolff. Powieść, osadzona w czasach średniowiecznych, przedstawia losy konfliktu polsko-krzyżackiego, koncentrując się na wydarzeniach z lat 1399–1410, obejmujących m.in. bitwę pod Grunwaldem. Sienkiewicz, w kontekście germanizacji prowadzonej przez władze pruskie, stworzył dzieło mające na celu podkreślenie polskiej tożsamości narodowej oraz przypomnienie o dawnej potędze Polski, co czyniło powieść swoistym manifestem patriotycznym.
Centralną postacią utworu jest młody rycerz Zbyszko z Bogdańca, który po powrocie z wojny z Krzyżakami zakochuje się w Danusi, córce księcia mazowieckiego Juranda ze Spychowa. Ich miłość zostaje wystawiona na ciężką próbę, kiedy Danusia zostaje porwana przez Krzyżaków, a Zbyszko podejmuje ryzykowną misję jej odnalezienia i ocalenia. W tle ich osobistej tragedii rozgrywają się kluczowe wydarzenia historyczne, w tym bitwa pod Grunwaldem, która przynosi zwycięstwo wojskom polsko-litewskim nad Zakonem Krzyżackim. Sienkiewicz przedstawia również trudne wybory moralne bohaterów, konflikt między obowiązkiem rycerskim a osobistymi uczuciami oraz skutki okrutnych działań Krzyżaków.
Powieść „Krzyżacy” zdobyła ogromną popularność i została przetłumaczona na 25 języków, przyczyniając się do wzrostu zainteresowania historią Polski w kraju i za granicą. W 1960 roku na jej podstawie powstał film w reżyserii Aleksandra Forda, będący jedną z najważniejszych ekranizacji polskiej literatury. „Krzyżacy” to nie tylko epicka opowieść o walce z Krzyżakami, ale także uniwersalna historia o miłości, honorze i poświęceniu, która do dziś stanowi istotny element kanonu literackiego.