Skąpiec - opracowanie

Opracowanie Skąpca

Skąpiec (franc. L'Avare; wym. [lavaʁ]; pełny tytuł L'Avare ou L'École du Mensonge, czyli Skąpiec, albo Szkoła Kłamstwa) – komedia w pięciu aktach napisana przez francuskiego dramaturga Moliera. Premiera odbyła się 9 września 1668 roku w teatrze Palais-Royal w Paryżu. Utwór powstał, gdy trupa Moliera działała pod patronatem króla Ludwika XIV. Fabuła jest luźno oparta na łacińskiej komedii Aulularia autorstwa Plauta, z której zaczerpnięto wiele sytuacji oraz fragmentów dialogów, a także na współczesnych farsach włoskich.

Głównym bohaterem komedii jest Harpagon, którego imię pochodzi od greckiego słowa ἁρπάγη (harpágay), oznaczającego hak lub grapling. Harpagon jest wdowcem, obsesyjnie przywiązanym do zgromadzonego bogactwa i zawsze gotowym na oszczędności. Ma dwoje dzieci: syna Kleanta i córkę Elizę. Mimo swojego wieku, planuje małżeństwo z młodą i atrakcyjną Marianną, która jednak jest zakochana w jego synu Kleancie. Córka Harpagona, Eliza, jest z kolei zakochana w Walerym, który zatrudnił się jako służący w domu Harpagona, aby być blisko niej. Skomplikowane relacje między postaciami prowadzą do wielu komicznych sytuacji i nieporozumień.

Komedia łączy w sobie elementy satyryczne i farsowe, co widoczne jest w dynamicznej fabule, szczególnie w scenie, gdy skarbiec Harpagona zostaje skradziony. W odpowiedzi na pytanie sędziego, kogo podejrzewa o kradzież, Harpagon odpowiada: "Wszystkich! Chcę, żebyście aresztowali całe miasto i przedmieścia" (akt V, scena 1), wskazując przy tym na publiczność w teatrze. Sztuka wyśmiewa również pewne konwencje teatralne, takie jak monologi adresowane bezpośrednio do widowni, które zazwyczaj są ignorowane przez inne postacie na scenie.

Główne motywy sztuki to skąpstwo, miłość i rodzina, a Molier z humorem ukazuje absurdalność i konsekwencje obsesji na punkcie pieniędzy. Postać Harpagona stała się jednym z archetypów literackich skąpca, wpływając na późniejsze przedstawienia tej cechy w literaturze i kulturze.

"Skąpiec" pozostaje jednym z najważniejszych i najczęściej wystawianych dzieł Moliera, ciesząc się niesłabnącą popularnością na scenach teatrów na całym świecie. Jego humor i uniwersalne przesłanie sprawiają, że jest to utwór nie tylko bawiący, ale i skłaniający do refleksji nad ludzką naturą i wartościami.