Jakie wady ośmiesza i krytykuje Molier w Skąpcu?

Autor Molier
Autorką opracowania jest: Adrianna Strużyńska.

Komedie molierowskie mają nie tylko bawić czytelnika, ale też nieść pouczenie moralne. Autor piętnuje wady XVII-wiecznego francuskiego społeczeństwa. Wiele problemów, które porusza, pozostaje jednak aktualne do dnia dzisiejszego.

W komedii „Skąpiec”, Molier piętnuje, jak wskazuje tytuł, skąpstwo głównego bohatera. Harpagon jest człowiekiem opętanym przez żądzę pieniądza. Nie wyznaje już żadnych wartości ani nie posiada uczuć. W każdym momencie myśli o swoim majątku i obawia się, że go straci. Harpagon na początku może wydawać się przerażający, ale z czasem zaczyna wzbudzać współczucie u czytelnika. Skąpiec ośmiesza się swoją chciwością i obsesją na punkcie gromadzenia pieniędzy. Kradzież pieniędzy jest dla niego tragedią, porównywalną ze śmiercią. Paryscy mieszczanie żartują z niego i krytykują go za zajmowanie się lichwą.

Przez swoje postępowanie, Harpagon zostaje całkiem sam. Pozostaje w konflikcie z dziećmi, ponieważ nie dba o ich uczucia. Skąpiec chce wydać Elizę za starszego od niej Anzelma, a Kleant ma poślubić zamożną wdowę. Ojciec nie pozwala swoim dzieciom na małżeństwa z miłości, ponieważ liczą się dla niego wyłącznie zyski. Szczęśliwy splot wydarzeń sprawia jednak, że Kleant i Eliza mogą poślubić swoich ukochanych. Harpagon zostaje całkiem sam ze swoją szkatułką, wypełnioną pieniędzmi. Molier opisuje, jak materializm jest w stanie przejąć kontrolę nad życiem człowieka.

Autor krytykuje również chęć nieuczciwego zarobku. Frozyna zajmuje się swataniem par, ale nie dba o to, czy będą dobrane. Zmusza młodą Mariannę do ślubu ze starcem Harpagonem, ponieważ ma nadzieję na hojne wynagrodzenie. Okłamuje skąpca, że dziewczyna ma duży posag, aby przekonać go do małżeństwa. Nieuczciwy jest również Harpagon, który przez pośredników oferuje pożyczki na bardzo niekorzystnych warunkach. Nie żałuje swojego postępowania, nawet gdy z jego usług przypadkowo chce skorzystać Kleant.

Molier przedstawia również naiwność. Młode dziewczęta - Eliza i Marianna, zakochują się w młodzieńcach, o których niewiele wiedzą. Córka Harpagona jest gotowa sprzeciwić się ojcu z miłości do Walerego. Nie zdaje sobie jednak sprawy, kim naprawdę jest jej ukochany. Nie zna jego pochodzenia ani rodziny. Eliza podpisuje przyrzeczenie małżeństwa bez zgody ojca, przez co naraża się na złą opinię. Na szczęście, okazuje się, że zamiary Walerego są szczere. Młodzieniec decyduje się poślubić Elizę. Marianna również pochopnie zakochuje się w Kleancie. Jego nazwisko poznaje dopiero podczas wizyty w domu Harpagona. Jej losy także kończą się szczęśliwie. Kleant chce wziąć ją za żonę. Molier wyraźnie staje po stronie młodych. Mimo posiadanych przez nich wad, osiągają to, czego pragną.

Komedia przestrzega też przed bezkrytycznym przyjmowaniem pochlebstw. Frozyna zapewnia Harpagona o jego atrakcyjności. Przekonuje, że mężczyzna z pewnością przeżyje sto dwadzieścia lat i wygląda bardzo młodo, jak na swój wiek. Zapewnia również, że Marianna chce związać się wyłącznie z mężczyzną, mającym ponad sześćdziesiąt lat. Harpagon, mimo swojego doświadczenia życiowego, jest łatwowierny. Myśli, że Frozyna mówi prawdę, dlatego zachowuje się, jak zakochany młodzieniec.

Autor krytykuje również kłamstwo i mściwość. Jakub wchodzi w konflikt z Walerym. Chce zemścić się na rządcy za pobicie, dlatego niesłusznie oskarża go o kradzież szkatułki Harpagona. Prawda jednak zawsze wychodzi na jaw. Jakub cudem uchodzi z życiem, ponieważ skąpiec proponuje Komisarzowi, aby powiesił nieuczciwego służącego w ramach zapłaty. Tylko dzięki interwencji Anzelma, Jakub nie kończy na szubienicy.


Przeczytaj także: Charakterystyka porównawcza Harpagona i Anzelma

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.