Skąpiec to komedia Moliera z 1668 roku, będąca krytyką skąpstwa ponad miarę. Mamy tutaj do czynienia z tak zwaną komedią charakterów, gdzie autor buduje postaci w oparciu o hiperbolę negatywnych zachowań. Głównie krytykowane jest zamiłowanie do pieniądza, którego chorobliwą formę przejawia Harpagon. Sama komedia ma jednak kilka wątków, które dotykają tego tematu. Są to:
Spis treści
Harpagon jest niezwykle skąpym, starszym człowiekiem. Oszczędza zupełnie na wszystkim, nawet sobie i własnych dzieciach. Wszystko, co przynosi mu pocieszenie w dniach jesieni życia to złoto. Nie jest bowiem wcale tak biedny, za jakiego się podaje. Posiada bardzo duże oszczędności, które kryje w szkatule. Skarbiec ten zakopał w ogrodzie, tając go przed wszystkimi. Bardzo drży przy tym, żeby złoto nie zostało ukradzione przez żadnego z domowników ani służbę.
Dochodzi jednak do takiego wydarzenia, mianowicie Strzałka (sługa syna Harpagona) wykrada szkatułkę. Pan domu posyła po Komisarza, który ma mu pomóc odzyskać skradziony skarb. Podejrzenia padają na majordomusa Walerego. Winę zarzuca mu inny sługa, Jakub. Jest z nim bowiem skonfliktowany za pobicie rózgami i stawanie po stronie skąpego pana.
Do całej afery wplątany zostaje też przyjaciel domu, Anzelm. Ten okazuje się nagle ojcem Walerego i Marianny, zaś szkatułę ma w posiadaniu Kleant. Obiecuje ją oddać za zgodę na swój ślub z córką Anzelma. Gdy Harpagon się zgadza, skrzyneczka zostaje mu zwrócona.
Walery i Eliza kochają się. Młodzieniec uratował niegdyś dziewczynę od utonięcia, sam też pochodzi podobno z ważnego rodu - nic wiec nie powinno stać na przeszkodzie uczuciu. Jednak ojciec Elizy nie zgodzi się na ślub z powodów finansowych.
Walery zatrudnia się jako jego majordomus i udaje przychylnego naturze Harpagona, by przekonać go do siebie. Młodzi chcą też zyskać przychylność brata Elizy, Kleanta. Harpagon tymczasem chce wydać dziewczynę za Anzelma. Walery stara się delikatnie odwieść go od tego, nic to jednak nie daje. Ostatecznie los młodych ratuje interwencja Anzelma - zaginionego ojca Walerego. Bierze on na siebie koszta ich ślubu, dzięki czemu Harpagon wydaje na związek zgodę.
Harpagon oświadcza swoim dzieciom, że pragnie ożenić się z Marianną. Nie wie przy tym, że uczuciem darzy ją już Kleant. Dochodzi do konfliktu między ojcem a synem. Tymczasem swatka Frozyna informuje pana domu o pozytywnych rozmowach z matką dziewczyny. Harpagon organizuje więc przyjęcie, na które zaprosi przyszłą żonę. W trakcie spotkania Kleant przy pomocy dwuznacznych słów wyjawia Mariannie swe uczucia, ona odwdzięcza się tym samym. Przekonuje nawet ojca do drogiego podarku dla Marianny.
Po przyjęciu Kleant, Marianna, Eliza i Frozyna rozmyślają jak wyjść z tej sytuacji i nie dopuścić do ślubu. Harpagon dostrzega, jak syn całuje rękę swojej oblubienicy, dochodzi do scysji. Chce wydziedziczyć Kleanta. Ostatecznie do ślubu nie dochodzi, ponieważ syn wykrada szkatułkę z pieniędzmi ojca i chce ją zwrócić jedynie za rękę Marianny. Harpagon zgadza się, tym bardziej iż Anzelm chce pokryć koszty wesela.
Walery, który przybywa do domu Harpagona dla zjednania go sobie i poślubienia Elizy, jest sierotą. Szesnaście lat wcześniej stracił całą rodzinę w wyniku zatonięcia okrętu płynącego z Neapolu. Uciekali nim prześladowani możni. Walerego uratował pewien hiszpański kapitan. Młodzian był synem don Tomasza d'Alburci - osoby niezwykle szanowanej i znanej.
W wyniku fabuły komedii okazuje się, że Anzelm - przyjaciel domu Harpagona jest właśnie don Tomaszem. Co więcej! Gdy wyjawia swoją tożsamość, okazuje się, iż Marianna to jego zaginiona siostra. Dziesięć lat była z matką w niewoli u piratów. Potem uratowały z Genui resztki spadku po ojcu i osiadły w Paryżu. Dzięki temu szczęśliwemu zbiegowi okoliczności udaje się doprowadzić do małżeństwa Walerego i Elizy oraz Kleanta z Marianną - Anzelm zgadza się bowiem pokryć ich koszty, na które Harpagon nie wyrażał przyzwolenia.
Aktualizacja: 2023-01-27 20:40:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.