W komedii „Skąpiec”, Molier piętnuje głównie obsesyjną chęć gromadzenia majątku. Istotną rolę odgrywa więc motyw pieniądza. Harpagon całkowicie traci kontrolę nad własnym życiem. Zachowuje się niemoralnie, odtrąca nawet własne dzieci. Znaczenie mają dla niego wyłącznie pieniądze. Naraża się na śmieszność i krytykę ze strony otoczenia. Paryskie mieszczaństwo zauważa jego przesadną oszczędność, przez co staje się obiektem żartów. Harpagon trudni się lichwą, uznawaną za niemoralne zajęcie. Szczęście własnych dzieci nie ma dla niego znaczenia. Harpagon postanawia wydać Elizę za Anzelma, ponieważ mężczyzna nie wymaga posagu. Kleant ma poślubić zamożną wdowę. Skąpiec wchodzi w konflikt z dziećmi, które pragną zawrzeć małżeństwa z miłości. Harpagon odchodzi od zmysłów, wciąż sprawdza, czy nie zniknęła szkatułka, w której ukrył dziesięć tysięcy talarów. Gdy jego skarb zostaje skradziony przez Strzałkę, wpada w histerię. Jest w stanie zgodzić się na wszystko, aby odzyskać swoją własność.
Pojawia się także motyw rodziny. Atmosfera w domu Harpagona jest bardzo napięta. Mężczyzna nie kocha swoich dzieci. Nie może się doczekać, aż opuszczą jego dom, ponieważ nie chce ich dłużej utrzymywać. Eliza i Kleant spiskują przeciwko ojcu, który nie zważa na ich szczęście. Rodzina Harpagona zostaje zniszczona przez jego obsesję na punkcie pieniędzy. W komedii pojawia się także rodzina d'Alburci. Anzelm jest w rzeczywistości don Tomaszem, zaginionym przed kilkunastoma laty podczas burzy na morzu. W domu Harpagona dochodzi do zjednoczenia rodziny. Marianna i Walery są dziećmi don Tomasza. Anzelm, w przeciwieństwie do Harpagona, kocha syna i córkę. Zezwala na ich śluby, a nawet zobowiązuje się do pokrycia wszelkich kosztów, aby uszczęśliwić swoje dzieci.
W komedii obecny jest także motyw buntu. Eliza i Kleant łączą siły, aby sprzeciwić się ojcu. Snują intrygi, które mają umożliwić im ślub z osobami, które kochają. Eliza i Walery decydują się nawet na potajemne podpisanie przyrzeczeń małżeńskich. Dziewczyna jest gotowa stracić dobrą reputację, aby wyzwolić się spod władzy despotycznego ojca. Kleant robi wszystko, aby ośmieszyć Harpagona w oczach Marianny. Nie zamierza pozwolić, aby ojciec wziął ślub z jego ukochaną.
Pojawia się również motyw kobiety. Eliza prowadzi nudne, schematyczne życie panny z dobrego domu. Ojciec jest zamożny, ale nie daje jej pieniędzy, dlatego dziewczyna nie bywa w towarzystwie. Jej los odmienia się dopiero, gdy poznaje Walerego. Eliza ma motywację do działania, dlatego nabiera odwagi, aby zbuntować się przeciwko ojcu. Całkowicie inną kobietą jest Marianna. Dziewczyna słucha matki, chociaż ta każe jej poślubić starca Harpagona. Marianna pozwala, aby o jej losie decydowali inni ludzie.
Ważną rolę w utworze odgrywa motyw miłości. Eliza zakochuje się w Walerym, którego poznaje w romantycznych okolicznościach. Młodzieniec ratuje ją przed utonięciem. Obejmuje posadę rządcy w domu Harpagona, aby móc widywać ukochaną. Młodzi postanawiają podstępem zdobyć przychylność Harpagona. Walery schlebia mu na każdym kroku, mając nadzieję, że wkupi się w jego łaski i zdobędzie rękę Elizy. Kleant również znajduje swoją miłość. Zakochuje się w pięknej, ale ubogiej Mariannie. Wchodzi w otwarty konflikt z ojcem, aby nie dopuścić do jego ślubu ze swoją ukochaną. Losy zakochanych kończą się szczęśliwie. Dzięki pomocy Anzelma, Kleant może poślubić Mariannę, a Walery - Elizę.
W utworze pojawia się także motyw samotności. Harpagon na pierwszy rzut oka może wydawać się silny i stanowczy. Rozkazuje służbie oraz własnym dzieciom i nie znosi sprzeciwu. Uważa się za prawdziwą głowę rodziny. W rzeczywistości, Harpagon nie ma nikogo bliskiego. Jedynym towarzystwem są dla niego pieniądze. Obsesja sprawia, że traci nawet własne dzieci. Bardzo wymowne jest zakończenie utworu, gdy skąpiec nie może się doczekać, aż przytuli swoją szkatułkę z pieniędzmi.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:23:58.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.