Skąpiec Moliera to komedia charakterów, która bierze sobie na cel wyśmianie skąpstwa i nadmiernego pożądania pieniędzy. W centrum wydarzeń stoi chorobliwie wręcz dbający o majątek Harpagon - tytułowy skąpiec. W komedii Moliera ważną rolę odgrywa również kłamstwo. W jego wyniku dochodzi do serii pomyłek, które paradoksalnie kończą się ujawnieniem prawdy i szczęśliwym zakończeniem. Kłamcami w utworze są Walery i krnąbrny sługa Jakub.
Kłamstwo Walerego można określić wręcz jako "białe". Młodzieniec zatrudnia się u Harpagona jako rządca, ukrywając przy tym swoje pochodzenie i miłość do Marianny - córki swojego pracodawcy. Chcąc zjednać sobie starego skąpca, udaje poparcie dla jego obsesyjnych prób zmniejszania domowych wydatków. Dochodzi wręcz do momentu, że po wytycznych dla służby przy przygotowywaniu przyjęcia, Walery popada w konflikt z Jakubem. Sługa otwarcie gani bowiem swojego pracodawcę i grozi stojącemu za nim rządcy. Dobre w założeniu kłamstwo Walerego tworzy mu wiec wroga, co doprowadzi do kolejnych kłamstw.
Jakub, pełniący w domu Harpagona funkcję stangreta i kucharza jednocześnie, nie jest zadowolony z rządów swojego pracodawcy. Otwarcie krytykuje jego postawę, co powoduje konflikt z Walerym. Kiedy ten ostatni gani sługę, roztropny mężczyzna postanawia zemstę. Dochodzi też do wniosku, że dla własnej korzyści będzie od dzisiaj kłamał i nie mówił niewygodnej prawdy o Harpagonie. Ma na sposobność podczas kłótni ojca i syna w Akcie IV. Jako sekundant scysji odpowiednio przekręca słowa obu stron, doprowadzając początkowo do zabawnego "pogodzenia" obu mężczyzn i umyka, gdy kłótnia rozpoczyna się na nowo.
Najważniejszym kłamstwem komedii jest jednak oskarżenie przez Jakuba Walerego o kradzież szkatuły ze złotem. Sługa robi to z zemsty, nie wiedząc dokładnie, kto zabrał drogocenny przedmiot. Paradoksalnie, doprowadza to jednak do pozytywnego rozwiązania problemów matrymonialnych. Walery obnaża przed Harpagonem swoje uczucia do Marianny, w co zostaje wplątany Anzelm. Ten okazuje się ojcem młodzieńca i popiera ślub młodych. Harpagona przekonuje jednak dopiero szantaż Kleanta, który okazuje się odpowiedzialny za zniknięcie szkatuły. Przekonany, że Anzelm pokryje koszta obu ślubów, zgadza się oddać Mariannę Waleremu, a synowi Elizę.
Kłamstwa Jakuba i Walerego stanowią tu więc paradoksalnie pretekst do ujawnienia prawdy. Kłamstwo sługi miast zemsty, przynosi też szczęście.
Aktualizacja: 2023-02-20 20:48:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.