„Skąpiec” Moliera jest komedia, która opowiada o losach tytułowego bohatera - Harpagona - oraz jego dzieci i najbliższego otoczenia. Harpagon jest człowiekiem chorobliwie wręcz skąpym, nie istnieje dla niego nic ważniejszego niż jego pieniądze. Molier w swoim dziele stworzył kompleksowy obraz człowieka skąpego, ukazał jego postać z różnych perspektyw, dzięki czemu odbiorca ma możliwość zapoznania się z tym, jak wygląda życie takiej osoby oraz to, jak radzi sobie z tym jego rodzina.
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że Molier opisał Harpagona po prostu jako słabego, śmiesznego człowieka. Jego obsesja na punkcie pieniędzy ma wymiar komediowy, karykaturalny. Jego postać ma na celu rozśmieszyć widzów, przedstawiona jest więc w sposób zdawałoby się specjalnie wyolbrzymiony. Jego działania zdają się być tak nieprawdopodobne, że aż stają się śmieszne. Harpagon ma być swoistą moralną przestrogą przed popadnięciem w obsesję i skąpstwo, przedstawiony jest jednak tak, by nie zniechęcić odbiorcy do dydaktycznego przesłania, jakie niesie ze sobą komedia Moliera.
Z innej strony obraz Harpagona jest wyjątkowo przerażającą kreacją. Przedstawia on bowiem człowieka owładniętego prawdziwą obsesją, będącą już praktycznie chorobą. Przez nią tytułowy skąpiec zaniedbuje swoje dzieci i siebie samego, wymusza bowiem na wszystkich życie w nędzy, by tylko zaoszczędzić trochę pieniędzy. Ze względu na kwestie finansowe chce także zmusić swoje dzieci do poślubienia ludzi, których one nie kochają. Przedkłada on bowiem własny interes nad ich dobro. Skąpstwo Harpagona ma więc także swój ponury wymiar, wpływa na życie rodziny, unieszczęśliwia jego dzieci i niszczy relacje między teoretycznie bliskimi sobie osobami.
Harpagon jest więc nie tylko śmiesznym skąpcem, człowiekiem, którego poczynania wzbudzają w publiczności śmiech. Jest on także człowiekiem uzależnionym, żyjącym w nałogu, jakim jest gromadzenie pieniędzy. Obsesja ta niszczy jego rodzinę oraz życie - Harpagon na końcu komedii zostaje bowiem sam, opuszczony przez wszystkich. Molier stworzył więc portret człowieka porzucającego i porzucanego, będącego jednocześnie sprawcą przemocy psychicznej w swojej rodzinie i będącego swoją własną ofiarą.
Harpagon nie jest bowiem postacią jednowymiarową, Molier stawia go w wielu różnych pozycjach i perspektywach. Z jednej strony czytelnik bowiem wie, że skąpiec krzywdzi swoim zachowaniem własne dzieci, z drugiej jednak zaś nie może nie zauważyć, że Harpagon jest swoim własnym katem i przez swój nałóg zniszczył sobie życie. Jego los z jednej strony śmieszy odbiorcę, a z drugiej strony go przeraża. Nic w tej postaci nie jest jednoznaczne, oprócz tego, że jej zachowanie jest przyczyną cierpienia jej całego otoczenia oraz samego tytułowego bohatera.
Molierowi udało się więc stworzyć postać wielowymiarową i ukazać w swoim dziele różne aspekty jej życia. Harpagon został więc pokazany z różnych stron - zarówno z tej komediowej, gdzie jest śmiesznym człowiekiem, który zachowuje się w sposób niemal nieprawdopodobny, oraz z tej tragicznej, gdzie jest osobą uzależnioną, która swoim nałogiem krzywdzi siebie i swoje otoczenie. Nie da się bowiem rozpatrywać postaci Harpagona, dostrzegając tylko jedną z tych perspektyw.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.