Eliza (Skąpiec) - charakterystyka

Autor Molier
Autorką charakterystyki jest: Adrianna Strużyńska.

Eliza jest jedyną córką głównego bohatera komedii Moliera „Skąpiec”. Dziewczyna robi wszystko, aby uwolnić się od despotycznego ojca, opanowanego obsesją na punkcie pieniędzy. Podobnie, jak jej brat Kleant, ma odwagę zbuntować się przeciwko Harpagonowi.

Charakterystyka Elizy

Bohaterka mieszka w Paryżu, w domu swojego ojca. Harpagon jest zamożnym mieszczaninem, ale nie daje swoim dzieciom pieniędzy. Eliza nie może więc pozwolić sobie na modne stroje czy ożywione życie towarzyskie. Dziewczyna jest bardzo samotna. Nie ma znajomych, cały czas przebywa w domu. Straciła matkę, dlatego jest zależna wyłącznie od Harpagona.

Skąpiec nie kocha ani nawet nie szanuje swoich dzieci. Porównuje je do pasożytów, które musi utrzymywać. Eliza wielokrotnie zostaje upokorzona przez swojego ojca. Harpagon porównuje ją do „złego zielska”, w obecności Marianny i Frozyny. Oczekuje od córki bezwzględnego posłuszeństwa. Bohater jest przekonany, że należy mu się szacunek za sam fakt bycia ojcem.

Eliza pragnie wyzwolić się spod władzy ojca. Ma jednak do dyspozycji bardzo ograniczone możliwości. Akcja komedii rozgrywa się w XVII wieku, dlatego Eliza opuści dom ojca, dopiero gdy wyjdzie za mąż. Jedyną szansą na ucieczkę jest uzależnienie się od kolejnego mężczyzny. Harpagon nie zważa na szczęście swojej córki. Znaczenie mają dla niego wyłącznie pieniądze. Postanawia więc wydać Elizę za starszego od niej Anzelma, ponieważ ten nie oczekuje posagu. Dziewczyna jest przerażona wizją małżeństwa z rozsądku. Podejmuje próby buntu, ale są one nieskuteczne. Eliza jest całkowicie uzależniona od ojca.

Samotność dziewczyny sprawia, że odczuwa silną potrzebę bycia kochaną. Nie doświadczyła rodzinnego ciepła, dlatego ma nadzieję, że jej dorosłe życie będzie bardziej szczęśliwe, niż dzieciństwo. W monotonnym i smutnym życiu Elizy nadchodzi zmiana. Dziewczyna poznaje Walerego w bardzo romantycznych okolicznościach. Młodzieniec ratuje ją przed utonięciem. Eliza zakochuje się w Walerym, chociaż nie wie zbyt wiele na jego temat. Chłopak porzucił swoją rodzinę i ojczyznę, jego tożsamość pozostaje zagadką.

Eliza jest jednak tak samotna i zdeterminowana, że postanawia zaufać ukochanemu. Walery zatrudnia się w domu jej ojca jako rządca. Zakochani muszą uciekać się do podstępów, ponieważ wiedzą, że Harpagon nie wyrazi zgody na ślub. Walery unika otwartego konfliktu z ojcem ukochanej, sprytnie próbuje wkupić się w jego łaski. Eliza jest mniej przebiegła, sprzeciwia się Harpagonowi, ale on ignoruje jej protesty. Dziewczyna musi całkowicie zaufać Waleremu, który staje się jej wybawicielem. Wciąż prześladują ją jednak wątpliwości, obawia się, że ukochany ją porzuci. Jest naiwna, ale też pełna obaw.

Eliza nienawidzi swojego ojca. Nie czyni to jej jednak złą osobą. Dziewczyna nie jest w stanie darzyć Harpagona ciepłymi uczuciami, ponieważ skąpiec traktuje ją w okrutny sposób. Obsesja ojca niszczy życie całej rodziny. Eliza pełni obowiązki pani domu, ma pilnować służby, aby nie ukradła niczego podczas sprzątania ze stołu. Harpagon nie ufa swojej córce, osobiście odpowiada za przygotowanie uczty, aby mieć pewność, że zostanie zorganizowana najniższym możliwym kosztem.

Eliza bywa arogancka, ale działa w dobrej wierze. Nie jest w stanie dłużej znosić upokorzeń ze strony Harpagona. Mimo trudnej relacji z ojcem, Eliza jest życzliwą osobą. Wspiera Kleanta i ma nadzieję, że odnajdzie szczęście u boku Marianny. Bohaterka nie ma wystarczająco siły, aby uwolnić się od Harpagona. Szczęśliwy splot wydarzeń sprawia jednak, że otrzymuje zgodę na ślub z Walerym. Jej ukochany okazuje się synem zamożnego Tomasza d'Alburci, ukrywającego się w Paryżu jako Anzelm. Harpagon popiera małżeństwo, ponieważ nie musi pokrywać żadnych związanych z nim kosztów.

Komedia kończy się szczęśliwie. Eliza uwalnia się od szalonego ojca i planuje ślub z mężczyzną, którego kocha. Jej obawy okazują się nieuzasadnione. Walery pozostaje wierny swojej ukochanej. Nic nie zapowiada pojednania Elizy i Harpagona. Skąpiec jest zainteresowany wyłącznie szkatułką z pieniędzmi.


Przeczytaj także: Marianna (Skąpiec) - charakterystyka

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.