Tematy wypracowań na maturze z języka polskiego - poziom rozszerzony

Poniżej znajduje się zbiór tematów wypracowań na maturach z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Znajdą Państwo tutaj zadania zarówno z matur głównych, jak i terminu dodatkowego. Przygotowania do matury na podstawie archiwalnych zadań, to jeden z najlepszych sposób przygotowania do właściwego egzaminu.

Tematy wypracowań na maturze z języka polskiego na poziomie rozszerzonym:

Matura 2023 - nowa formuła - termin dodatkowy

  1. Rozważ, jak założenia programowe epoki wpływają na sposób kreowania świata przedstawionego w utworze literackim. W pracy odwołaj się do: Lalki Bolesława Prusa, innych utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.
  2. Zauważmy […], że gatunek jest […] jednostką semantyczną – na przykład, gdy sięgamy po treny, wiemy, że ich treścią będzie opłakiwanie zmarłej osoby, a gdy po hymn, że będzie to rodzaj wzniosłej pieśni (a przynajmniej, że do takiego podstawowego sensu będą się odnosić). Wskazówki genologiczne* są bowiem zarazem swego rodzaju instrukcją czytania, sugestią odbioru. (Dorota Korwin-Piotrowska)
    * Genologia – dział teorii literatury badający rodzaje, gatunki i odmiany literackie w powiązaniu ze zjawiskami historycznoliterackimi

    Rozważ, jakie znaczenie dla wymowy utworu literackiego ma gatunek literacki, w którym ten utwór został napisany. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Doroty Korwin-Piotrowskiej. W pracy odwołaj się do: wybranej lektury obowiązkowej, innych utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.

Matura 2023 - stara formuła - termin dodatkowy

  1. Określ, jaki problem podejmuje Andrzej Karcz w podanym tekście (Głos stłumiony. O konwencjonalności literatury). Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Ars poetica Krzysztofa Kamila Baczyńskiego oraz Moja poezja Tadeusza Różewicza. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2023 - nowa formuła

  1. Realizm i fantastyka. Rozważ, jaką funkcję pełni przenikanie się konwencji realistycznej i konwencji fantastycznej w tym samym utworze literackim. W pracy odwołaj się do: wybranej lektury obowiązkowej, innych utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.
  2. Doceniamy wielkość dokonań starożytnych intelektualistów i twórców, naśladujemy ich dzieła [...], ale starożytnych nie przerośliśmy, przetwarzamy tylko to, co przekazała nam tradycja. (Maria Wichowa) Rozważ sposoby nawiązywania do tradycji antycznej i biblijnej w literaturze oraz funkcje tych nawiązań. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Marii Wichowej. W pracy odwołaj się do: Małej Apokalipsy Tadeusza Konwickiego, innych utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.

Matura 2023 - stara formuła

  1. Określ, jaki problem podejmuje Adam Kulawik w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Drzewo to dom Julii Hartwig oraz Na lipę (Gościu, siądź pod mym liściem) Jana Kochanowskiego. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2023 - nowa formuła - próbny

  1. Rozważ, jak konwencja groteskowa wykorzystana w utworze wpływa na jego przesłanie. W pracy odwołaj się do: Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza, utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.
  2. Analiza czasu w utworach epickich najczęściej obejmuje napięcie między czasem narracji a czasem fabuły, rozpiętość i sposób łączenia scen w ramach czasu akcji, a także wszelkie odniesienia fabuły/akcji do kontekstu historycznego. Ale nie tylko następstwo zdarzeń mówi o przebiegu czasu – także zmiana obrazowania, perspektywy [...] albo też przywołanie minionych, nieaktualnych dziś nazw czy form językowych. (Dorota Korwin-Piotrowska) Rozważ, jaką rolę w utworze literackim pełni konstrukcja czasu. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Doroty Korwin-Piotrowskiej. W pracy odwołaj się do: wybranej lektury obowiązkowej, utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.

Matura 2022

  1. Określ, jaki problem podejmuje Bogumiła Kaniewska w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Godzina tworzenia Kazimierza Przerwy-Tetmajera oraz [Próbowałem sobie przypomnieć...] Tadeusza Różewicza. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2022 - próbna

  1. Określ, jaki problem podejmuje Krzysztof Kopczyński w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz in- nych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Dziedzictwo Ludmiły Marjańskiej oraz Kilkunastoletnia Wisławy Szymborskiej. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2021, termin dodatkowy

  1. Określ, jaki problem podejmuje Walter Hilsbecher w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Walter Hilsbecher, Pisanie jako terapia
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Osobność (Ignacy Krasicki) oraz Do samotności (Adam Mickiewicz). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2021

  1. Określ, jaki problem podejmuje Jan Błoński w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Jan Błoński, Dramat i przestrzeń
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Labirynt (Krzysztof Kamil Baczyński) oraz Labirynt (Wisława Szymborska). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2020, termin dodatkowy

  1. Określ, jaki problem podejmuje Mieczysław Jastrun w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Mieczysław Jastrun, Walka o słowo
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Nad wodą wielką i czystą (Adam Mickiewicz) oraz Znakiem wody (Urszula Kozioł). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2020

  1. Określ, jaki problem podejmuje Bożena Chrząstowska w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Bożena Chrząstowska, Prawda i „zmyślenie” literackie
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Do snu (Jan Kochanowski) oraz Język snu (Zbigniew Herbert). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2019, termin dodatkowy

  1. Określ, jaki problem podejmuje Aleksander Główczewski w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Aleksander Główczewski, Komizm w procesie komunikacji literackiej
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Okno wspomnień (Stanisław Baliński) oraz Jeżeli porcelana, to wyłącznie taka (Stanisław Barańczak). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2019

  1. Określ, jaki problem podejmuje Józef Tischner w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Józef Tischner, Filozofia dramatu
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Chciałabym, z tobą poszedłszy... (Kazimiera Zawistowska) oraz Dusza w niebiosach (Bolesław Leśmian). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2018, termin dodatkowy

  1. Określ, jaki problem podejmuje Michał Głowiński w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Michał Głowiński, Co to za dziwne zwierzę? (o literaturze XX wieku)
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Sonet V [O nietrwałej miłości rzeczy świata tego] (Mikołaj Sęp-Szarzyński) oraz Rozmowa (Bolesław Leśmian). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2018

  1. Określ, jaki problem podejmuje Bogdan Zeler w podanym tek ście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Bogdan Zeler, Poezja i filozofia
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Nerwy (Cyprian Kamil Norwid) oraz pod dworcem głównym w warszawie (Józef Czechowicz). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2017, termin dodatkowy

  1. Określ, jaki problem podejmuje Anna Krajewska w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do tego tekstu oraz do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Anna Krajewska, Dramaty lustrzane
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Do M*** (Adam Mickiewicz) oraz Nagana (Julia Hartwig). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2017

  1. Określ, jaki problem podejmuje Wolfgang Kayser w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Wolfgang Kayser, Groteska
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Obraz cnoty (Maria Pawlikowska-Jasnorzewska) oraz Pan cogito o cnocie (Zbigniew Herbert). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2017, "stara"

  1. Zinterpretuj opowiadanie Marka Nowakowskiego Album. Zwróć uwagę na charakter przedstawionych zdarzeń, sposób kreacji bohaterów i ich postawy.
  2. Porównaj obrazy utopii ukazane w utworze Marka Grechuty Cisza oddechu trawy i wierszu Wisławy Szymborskiej Utopia. Zwróć uwagę na sposoby przedstawienia utopii i funkcje, jakie pełni ona w obu utworach.

Matura 2016, termin dodatkowy

  1. Określ, jaki problem podejmuje Jerzy Święch w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Jerzy Święch, Narracje wygnańcze
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Ogród przedziwny (Leopold Staff) oraz Dar (Czesław Miłosz). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2016

  1. Określ, jaki problem podejmuje Jan Parandowski w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując si ę do tego tekstu oraz do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Jan Parandowski, Tworzywo literackie
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Genialna epoka (Bruno Schulz) oraz Bohiń (Tadeusz Konwicki). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2016, "stara"

  1. Na podstawie analizy fragmentu Sklepów cynamonowych Brunona Schulza wyjaśnij, w jaki sposób bohater postrzega rzeczywistość. Zwróć uwagę na językowy kształt tekstu.
  2. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wierszy Zbigniewa Herberta Mój ojciec i Tadeusza Nowaka Jak się przed tobą wytłumaczę. Zwróć uwagę na kreacje podmiotu mówiącego, sposoby przedstawienia postaci ojca i relacji między synem a ojcem.

Matura 2015, termin dodatkowy

  1. Znajdź i sformułuj problem, jaki podejmuje Paweł Hertz w poniższym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora. Ustosunkuj się do jego stanowiska, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Do trupa (Jan Andrzej Morsztyn) oraz Sonet XIII (Adam Mickiewicz). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2015

  1. Określ, jaki problem podejmuje Umberto Eco w podanym tek ście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów. Umberto Eco, Historia piękna
  2. Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Na Sybir! (Zygmunt Krasiński) oraz Zesłanie studentów (Jacek Kaczmarski). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.

Matura 2014

  1. Literackie obrazy miłości i sposoby ich kreowania we fragmentach Don Kichota z La Manchy Miguela de Cervantesa Saavedry oraz Romea i Julii Williama Szekspira.
  2. Porównaj obrazy miasta przedstawione we fragmentach opowiadania Brunona Schulza Sierpień i powieści Leopolda Tyrmanda Zły. Omów sposoby ukazania przestrzeni i funkcje, jakie ona pełni w obu utworach.

Matura 2013

  1. Porównaj wizerunki Aresa i sposoby oraz cele ukazania tej postaci we fragmentach eposu Homera Iliada i eseju Zbigniewa Herberta Olimpijski generał.
  2. Biblioteka i jej u żytkownicy. Analizując i interpretując fragmenty prozy Umberto Eco Imię róży i Melchiora Wańkowicza Ziele na kraterze, porównaj przedstawione literackie obrazy i sposoby ich kreacji.

Matura 2012, termin dodatkowy

  1. Porównaj sposób ukazania dziecięcych przeżyć i doświadczeń we fragmentach utworów Marcela Prousta W stronę Swanna i Jerzego Pilcha Cud czasu ujemnego. Zwróć uwagę na kreacje bohaterów i sytuacje, w których zostali przedstawieni.
  2. Wyjaśnij, w jaki sposób Marcin Świetlicki w wierszu Ładnienie kreuje obraz końca świata. W interpretacji wykorzystaj konteksty literackie.

Matura 2012

  1. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wierszy Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim i Agnieszki Osieckiej Kolęda z pretensjami. Zwróć uwagę na przedstawione w nich obrazy ludzkiego życia oraz postawę podmiotu mówiącego wobec świata.
  2. Codzienność w czasach Zagłady. Analizując i interpretując opowiadanie Idy Fink Przed lustrem, zwróć uwagę na kreację bohaterek, ich sytuację oraz znaczenie tytułowego lustra.

Matura 2011

  1. Zinterpretuj fragment dramatu Sławomira Mrożka Śmierć porucznika. Określając sytuację dramatyczną i sposób jej budowania, odpowiedz na pytanie, jaką rolę odgrywają w tekście nawiązania do twórczości Adama Mickiewicza i tradycji literackiej romantyzmu. Wykorzystaj odpowiednie konteksty interpretacyjne.
  2. Porównaj sposoby kreowania obrazów tańca i jego funkcje we fragmencie poematu Kwiaty polskie Juliana Tuwima i w wierszu Niech żyje bal Agnieszki Osieckiej.

Matura 2010

  1. Porównaj obrazy życia ludzkiego przedstawione w podanych fragmentach (Żywot człowieka poczciwego, Prawiek i inne czasy). Zwróć uwagę na kreacj ę osoby mówiącej oraz funkcję motywów czasu i natury.
  2. Porównaj konwencje literackie podanych tekstów (Lalka, Bolesław Prus, Noc wielkiego sezonu, Bruno Schulz). Zwróć uwagę na wykreowane w nich przestrzenie i bohaterów literackich.

Matura 2009

  1. Na podstawie Pieśni XXII i Trenu IX Jana Kochanowskiego, przedstaw różnice w postawie poety wobec Rozumu i Mądrości. Zwróć uwagę na sposób budowania poetyckiej refleksji.
  2. Na podstawie fragmentu powieści Wiesława Myśliwskiego Kamień na kamieniu przedstaw metaforyczne znaczenia drogi. Zwróć uwagę na kreację narratora.

Matura 2008

  1. Zanalizuj i zinterpretuj opowiadanie Sławomira Mrożka Lolo, zwracając uwagę na sposób kreowania bohaterów i paraboliczny charakter sytuacji przedstawionej w tekście.
  2. Rola słów w relacjach międzyludzkich. Analizując i interpretując fragment powieści Wiesława Myśliwskiego Kamień na kamieniu oraz wiersz Tadeusza Różewicza Słowa, zwróć uwagę na przedstawione sytuacje i sposoby kreowania podmiotu mówiącego.

Matura 2007

  1. Dwa obrazy prowincji. Porównaj sposoby ich kreacji w podanych fragmentach Pani Bovary Gustawa Flauberta i Republiki marzeń Brunona Schulza.
  2. Obraz małej ojczyzny w początkowym fragmencie poematu Tomasza Różyckiego Dwanaście stacji. Jaką rolę odgrywają w tym tekście nawiązania do Pana Tadeusza?

Matura 2006

  1. Analizując i interpretując wiersz Anny Świrszczyńskiej Budując barykadę oraz fragment Pamiętnika z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego, przedstaw i porównaj dwa sposoby prezentacji dramatu zwykłych ludzi uwikłanych w historię.
  2. Analizując i interpretując utwór Jarosława Iwaszkiewicza Wiewiórka, przedstaw wzajemne relacje między narratorem a światem przedstawionym.

Matura 2003

  1. Żywotność motywu „non omnis moriar” w literaturze polskiej poświadczają między innymi utwory Ku Muzom Jana Kochanowskiego i Do losu Juliana Tuwima. Na podstawie tych tekstów zaprezentuj różnice w sposobie ujęcia motywu oraz rozważ przyczyny takiego ujęcia.
  2. Zinterpretuj zamieszczony niżej końcowy fragment tekstu Zbigniewa Herberta Akropol. Rozważ, jak forma eseju służy prezentacji różnych postaw ludzkich wobec wielkich pomników kultury.

Matura 2002

  1. Różne literackie wersje mitu o Narcyzie. Owidiusz Metamorfozy (fragm. Baśń o Narcyzie), Maria Pawlikowska - Jasnorzewska Narcyz – analiza i interpretacja porównawcza.
  2. Dwie lekcje łaciny. Porównaj sposoby ich przedstawienia we fragmentach Ferdydurke Witolda Gombrowicza i Lekcji łaciny Zbigniewa Herberta.

Czytaj dalej: Pytania jawne na maturze ustnej z języka polskiego w 2023 (Aktualizacja 01.03.2023)

Ostatnia aktualizacja: 2023-08-21 13:05:15