Czym jest szkic interpretacyjny? Jak go napisać?

Ostatnia aktualizacja: 2023-08-24 14:02:57

Szkic interpretacyjny zastąpił dawną analizę utworu na egzaminie maturalnym. Niewiele różni się od interpretacji, jednak szkic może dotyczyć dowolnego gatunku, podczas gdy stara formuła maturalna przewidywała, że interpretacja dotyczy wyłącznie liryki. Nowa matura wymaga zatem pogłębionych umiejętności dokonywania interpretacji tekstu. Uczeń nie musi jednak martwić się, że nie zda matury, gdyż trzymając się ram szkicu interpretacyjnego, bez trudu przygotuje wymaganą wypowiedź pisemną i otrzyma za nią wysoką punktację.

Spis treści

Czym jest szkic interpretacyjny?

Szkic interpretacyjny to forma wypowiedzi pisemnej, w której maturzysta ma ująć temat w sposób subiektywny i odwołać się nie tylko do analizowanego tekstu, ale i do innych dzieł literackich, filozofii bądź gałęzi sztuki. Może pozwolić sobie przy tym na dygresje, skojarzenia, aforyzmy oraz anegdoty, które wiążą się z omawianym tematem. Dzięki temu szkic interpretacyjny daje maturzyście więcej swobody niż analiza i interpretacja tekstu.

Szkic przyjmuje formę wypowiedzi interpretacyjnej, dlatego do jego przygotowania konieczna jest znajomość utworu. Nie można w nim umieszczać treści niezgodnych z rzeczywistą treścią utworu oraz wyprowadzać wniosków, które są z nim w sprzeczności. Szkic musi obejmować ważne elementy utworu. Zamiast nich nie wolno skupiać się na pobocznych wątkach i wskazywać ich jako głównego wydźwięku utworu. W szkicu nie powinny pojawiać się uogólnienia i błędne wnioski.

Jak napisać szkic interpretacyjny?

Napisanie szkicu interpretacyjnego jest proste, jeśli zna się zasady jego tworzenia. Do jego napisania nie potrzeba kunsztu literackiego i lekkiego pióra, a jedynie umiejętności analizowania treści. W szkicu należy przeanalizować budowę tekstu i użyte w nim środki stylistyczne. Jako punkt odniesienia do treści można wybrać motto, słowo, tytuł lub element kompozycji, a następnie sformułować tezę interpretacyjną. Teza stanowi propozycję interpretacji dzieła, a maturzysta stara się ją udowodnić. Jego zadaniem jest również wskazanie rodzaju i gatunku literackiego działa oraz kontekstów, które wskazują, jak zrozumieć cały utwór.

Zasady tworzenia szkicu interpretacyjnego nie stanowią sztywnych ram, gdyż w każdym przypadku zakres interpretacji i sposób przedstawienia wydźwięku dzieła powinno się dopasować do jego treści. Maturzysta powinien określić, czy autor ujął dany temat w sposób typowy, czy też w oryginalny i niespotykany u innych autorów. Ponadto w szkicu powinny znaleźć się opinie, przemyślenia i wnioski wraz z oceną utworu. Ocena nie musi być pozytywna, gdyż w szkicu można wyrazić swoją krytykę wobec przekazu dzieła i jego autora.

Pisanie szkiców interpretacyjnych powinno się ćwiczyć, gdyż ich konstrukcja odbiega od innych wypowiedzi pisemnych. Maturzysta powinien przypomnieć sobie rodzaje liryki (pośrednia i bezpośrednia), ważne dzieła sztuki z dziedziny malarstwa, teatru, bądź filmu, a także rodzaje środków stylistycznych stosowanych w wierszach. Ponadto powinien przypomnieć sobie, czym może  być wiersz: przesłaniem, apelem, przestrogą, poetyckim credo itp. Dzięki usystematyzowaniu wiedzy na ten temat napisanie szkicu interpretacyjnego stanie się łatwiejsze, a stres w czasie egzaminu maturalnego będzie mniejszy.


Czytaj dalej: Pytania jawne na maturze ustnej z języka polskiego w 2023 (Aktualizacja 01.03.2023)