Iliada - opracowanie

Opracowanie Iliady

Iliada (gr. Ἰλιάς, Iliás) to jeden z dwóch eposów przypisywanych Homerowi, obok "Odysei". Oba utwory pochodzą z VIII lub VII wieku p.n.e., co czyni je najstarszymi zabytkami literatury greckiej i europejskiej. "Iliada" jest eposem heroicznym napisanym w archaicznym dialekcie jońskim z elementami dialektu eolskiego, a jej metrum stanowi heksametr daktyliczny. Tematem utworu jest gniew Achillesa i związane z nim epizody wojny trojańskiej. Tytuł pochodzi od wyrażenia "he Ilias poiesis" – pieśń o Ilionie (Troi). Dzieło liczy 15 537 wierszy i zostało podzielone na dwadzieścia cztery księgi przez filologów aleksandryjskich w III wieku p.n.e.

"Iliada" ma zwartą kompozycję, a cała akcja podporządkowana jest głównemu motywowi – gniewowi Achillesa. Homer wybiera jeden wątek z całej wojny trojańskiej, co pozwala na sugestywne przedstawienie wydarzeń. Wiele szczegółów dotyczących wojny można znaleźć w "Odysei". "Iliada" jest wzorem eposu bohaterskiego, który wpłynął na literaturę europejską. Charakterystyczny styl eposu homeryckiego kształtują środki stylistyczne, zwłaszcza porównania i epitety.

Symetria budowy "Iliady" jest widoczna, na przykład pierwsza księga, gdzie Achilles zostaje ogarnięty gniewem, odpowiada ostatniej księdze, w której wyzwala się z gniewu. Sceny batalistyczne i pokojowe równomiernie się przeplatają. Każda scena batalistyczna zaczyna się rankiem i kończy z zapadnięciem nocy. Porównania homeryckie, rozbudowane i barwne, podkreślają poszczególne fazy walki, a wiele z nich przedstawia zachowania ludzi lub zjawiska przyrodnicze.

Fabuła "Iliady" ma charakter epizodyczny, z wyraźnymi, autonomicznymi epizodami, co sugeruje, że utwór opiera się na samodzielnych pieśniach epickich. Epos homerycki cechuje paralelizm fabularny – przenikanie się świata ludzi i świata bogów. Wydarzenia w świecie bogów warunkują wydarzenia w świecie ludzi i odwrotnie. Bohaterowie są zindywidualizowani, a ich motywacje są zgodne z ludzkimi ambicjami i namiętnościami. Boskie interwencje są kluczowe dla fabuły, a bogowie, podobnie jak ludzie, mają wyraźne charaktery i motywacje.

Narracja "Iliady" jest powolna i rozlewna, a narrator wszechwiedzący, relacjonujący wydarzenia obiektywnie. Styl utworu charakteryzuje się powtarzającymi się formułami, które oznaczają początek lub koniec wypowiedzi bohaterów, oraz rozbudowanymi porównaniami homeryckimi. Epos zaczyna się od gniewu Achillesa spowodowanego odebraniem mu branki Bryzejdy przez Agamemnona, co prowadzi do serii dramatycznych wydarzeń, kończących się zabiciem Hektora przez Achillesa i zwróceniem jego ciała Priamowi, królowi Troi.