W sienkiewiczowskich „Krzyżakach" dużą rolę odgrywa rycerstwo. To zrozumiałe, ze względu na tło historyczne powieści. Klasa ta podzielona jest mocno wedle stron konfliktu. Po jednej stronie bracia z Zakonu Krzyżackiego, po drugiej rycerstwo polskie. Polscy rycerze są przez autora przedstawieni jako wierni swojemu kodeksowi, waleczni obrońcy ojczyzny. Ich wizerunek stoi przy tym w wyraźnej sprzeczności z obrazem niemieckich mnichów — zakłamanych, wyniosłych i okrutnych.
Na kartach powieści rycerze wielokrotnie dają przykład cnót, jakie powinny charakteryzować średniowiecznego wojownika Chrystusa.
Na pierwszy plan wysuwa się przede wszystkim ich waleczność i męstwo. Nie chodzi tu tylko o umiejętności władania mieczem, czy walki na kopie. Sienkiewicz podkreśla również niezwykły wigor Polaków, któremu dziwią się europejscy feudałowie. Powała z Taczewa podczas uczty w Malborku zawija gołymi rękami ostrze metalowego tasaka. Zbyszko z Bogdańca bez problemu sam naciąga cięciwę kuszy, do czego większość rycerzy używa kołowrotu. Ich sile towarzyszyła odwaga, pozwalająca bez wahania stawać do pojedynków z Krzyżakami.
Polscy rycerze byli przy tym ludźmi pobożnymi i wiernymi. Uważali się za chrześcijańskich wojowników, których obowiązywało posłuszeństwo wobec feudalnego seniora. Uznawali prawa króla i książąt, oddając im należytą cześć. Choćby Maćko, chociaż obiecał sobie wyzwać Kuno von Lichtensteina na pojedynek przy najbliższym spotkaniu, nie zrobił tego. Krzyżak był wtedy gościem księżnej Anny i taki gest obraziłby arystokratkę. Liczne stawienie się na bitwie pod Grunwaldem pokazuje również, jak bardzo cenili sobie dobro ojczyzny.
Uczciwość również nie była pustym słowem dla polskich rycerzy. Dane słowo i stronienie od podstępów było dla nich świętością. Nie można im było przy tym odmówić roztropności. Wspomniany wcześniej Maćko postępował zawsze w sposób rozważny i przemyślany, mając na uwadze dobro swojego rodu. Zbyszko również wykazał się roztropnością podczas pojedynku z Rotgierdem. Na oręż wybrał bowiem topory, wiedząc, iż doświadczony szermierz pokonałby go na miecze.
Takie cechy przyniosły polskiemu rycerstwu wielką sławę pośród narodów Europy. Na zachodzie niewielu mogło pochwalić się większą renomą niż Zawisza Czarny z Grabowa, czy Powała z Taczewa. Ci sławetni panowie również dbali o swoją reputację, dając dowody dobrego wychowania i kurtuazji, której nieraz brakowało nawet obytym podobno Krzyżakom.
Obraz polskiego rycerstwa przedstawiony w „Krzyżakach" jest w pewnym stopniu wyidealizowany. Sienkiewicz ewidentnie stawia ich w opozycji do Krzyżaków, których przedstawia z kolei jako postaci negatywne. Jest to kolejny element świadczący o napisaniu powieści "ku pokrzepieniu serc". Autor maluje w niej nie tylko postawy godne naśladowania, czy przypomina o chwalebnej przeszłości Polski. Źli, zagrażający Polsce i Litwie Krzyżacy są też nawiązaniem do jednego z zaborców — Niemców.
Aktualizacja: 2024-07-25 13:23:32.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.