W dramacie Stanisława Wyspiańskiego „Wesele” przeplatają się ze sobą dwa światy: realny i nadprzyrodzony. Pojawiające się w utworze postaci fantastyczne nie są jednak zwyczajnymi zjawami, mającymi przestraszyć bohaterów czy ubarwić akcję dramatu. Każda z nich ma bogate znaczenie symboliczne, ponieważ postaci nadprzyrodzone pojawiły się w bronowickiej chacie, aby pouczyć bohaterów czy zmotywować ich do działania. Warto więc bliżej przyjrzeć się zjawom, ich pierwowzorom oraz znaczeniu, które odgrywają w akcji dramatu.
Pierwszą z postaci fantastycznych pojawiających się w dramacie był Chochoł. Został zaproszony na wesele przez Poetę, Rachelę i Państwa Młodych. Towarzystwo nie miało pojęcia, że Chochoł naprawdę ożyje i dołączy do gości weselnych, a dodatkowo - sprowadzi do chaty kolejnych niezwykłych gości. Chochoł w rzeczywistości jest snopem słomy chroniącym rośliny przed mrozem, aby przetrwały zimę i na wiosnę znowu rozkwitły. Według wierzeń ludowych, obrażenie Chochoła mogło sprawić, że zacznie mścić się na domownikach i płatać im różnego rodzaju figle. Isia, córka Gospodyni, jako pierwsza zobaczyła Chochoła i próbowała go wypędzić, ale bezskutecznie, ponieważ zjawa powróciła.
Chochoł odgrywa w dramacie niezwykle ważną rolę. W ostatniej scenie, wprowadził bohaterów w trans, grając hipnotyzującą pieśń na skrzypcach. Polacy pogrążyli się w chocholim tańcu, symbolizującym bierność i uśpienie narodu polskiego. Chochoł symbolizuje jednak również oczekiwanie na wiosnę, kiedy wszystko wraca do życia. Wyraża więc nadzieję na przebudzenie Polaków, gdy nadejdzie odpowiedni moment.
Widmo objawiło się Marysi, swojej dawnej ukochanej. Dziewczyna w przeszłości była zaręczona z dobrze urodzonym młodzieńcem. Pierwowzorem tej postaci był malarz Ludwik de Laveaux pochodzący ze starej, francuskiej rodziny hrabiowskiej. Niestety historia miłosna nie miała szczęśliwego zakończenia, ponieważ Ludwik zmarł przed ślubem z Marysią. Dziewczyna poślubiła Wojtka, bronowickiego chłopa. Gdy jednak ukazało się jej Widmo, dawne uczucia powróciły. Marysia z jednej strony bała się zjawy, a z drugiej uświadomiła sobie, że nie jest do końca szczęśliwa w małżeństwie. Widmo stało się więc symbolem niespełnionych marzeń z młodości.
Dziennikarzowi ukazał się Stańczyk, który był błaznem na dworze ostatnich z Jagiellonów. Jego postać zyskała rozgłos głównie dzięki obrazowi Jana Matejki „Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony wobec straconego Smoleńska”, który ukazuje zasmuconego Stańczyka, martwiącego się o przyszłość narodu, podczas gdy para królewska beztrosko bryluje w towarzystwie.
Stańczyk słynął z inteligencji i kąśliwego humoru, dzięki którym mógł wytykać błędy samemu królowi. Ukazał się Dziennikarzowi, który powinien odgrywać podobną rolę - zwracać uwagę na ważne kwestie narodowe. Stańczyk jest w utworze symbolem patriotyzmu i mądrości. Wręczył Dziennikarzowi kaduceusz, laskę posłańca greckich bogów Hermesa, mającą moc godzenia wrogów i wprowadzania pokoju.
Rycerz ukazał się Poecie jako odpowiedź na jego marzenia o stworzeniu wielkiego poematu. Jego pierwowzorem był Zawisza Czarny, rycerz z czasów Jagiellonów, który wsławił się szczególnie podczas bitwy pod Grunwaldem. Rycerz jest w dramacie symbolem cnót rycerskich, patriotyzmu, odważnej walki i zwycięstwa. Miał przypominać Polakom o latach potęgi. Pojawił się, aby wyrwać Poetę-dekadenta z marazmu i zmotywować go do działania. Gdy jednak Rycerz podniósł przyłbicę, okazało się, że w zbroi nikogo nie ma. Symbolizuje to nieszczery zapał Polaków, którzy chcieli walczyć za ojczyznę, ale nie przekuwali tych planów w działanie.
Hetman był zjawą, która ukazała się Panu Młodemu. Pierwowzorem był tutaj hetman Franciszek Ksawery Branicki, znany zdrajca narodowy. Uczestniczył w konfederacji targowickiej i popierał politykę carycy Katarzyny. Hetman starał się przekonać Pana Młodego, że nie powinien bratać się z chłopstwem, dlatego stał się w utworze symbolem podziałów i wzajemnej niechęci między warstwami społecznymi. Zjawa ukazuje też rozterki Pana Młodego, który wbrew konwenansom poślubił chłopkę i wystąpił przeciwko środowisku, w którym się urodził i wychował.
Najbardziej przerażającą zjawą zdecydowanie był Upiór. Był cały we krwi, ale chciał się umyć i dołączyć do gości weselnych. Na jego czole znajdowało się krwawe znamię, symbolizujące hańbę bratobójczej walki. Upiór zwracał się do Dziada, jak do przyjaciela. Nie działo się tak bez powodu, ponieważ Upiorem w rzeczywistości był Jakub Szela, przywódca rabacji galicyjskiej, podczas której chłopi zwrócili się przeciwko swoim panom. Dziad uczestniczył w tych krwawych wydarzeniach.
Upiór jest więc symbolem głęboko zakorzenionej niechęci między chłopstwem a inteligencją. Chociaż obie strony udawały, że nie mają do siebie żadnego żalu, rzeczywistość była inna, a w polskim społeczeństwie istniały podziały. Polacy nie byli w stanie się zjednoczyć, nawet w imię walki za wolność ojczyzny.
W bronowickiej chacie, a dokładniej na dziedzińcu, pojawiła się również legendarna postać - Wernyhora. Był to lirnik i wieszcz kozacki, który krążył po świecie wygłaszając proroctwa na temat przyszłości Rzeczypospolitej. Przewidział rozbiory Polski, ale zapowiadał też odzyskanie niepodległości. Wernyhora stał się inspiracją dla poetów romantycznych, chociaż nie ma nawet pewności, że naprawdę istniał. W utworze zwiastuje walkę o wolność.
Wernyhora wybrał Gospodarza, inteligenta, który poślubił chłopkę i zamieszkał na wsi, aby podjął się ważnej misji - wywołania powstania. Powierzył mu symbol władzy - złoty róg. Gospodarz obawiał się jednak odpowiedzialności, dlatego powierzył go młodemu chłopakowi - Jaśkowi, a ten go zgubił marnując szanse na wywołanie powstania. Wernyhora zgubił też złotą podkowę, którą Gospodyni schowała w skrzyni. Jest to symbol dalszego oczekiwania na niepodległość.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.