Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią - opracowanie

Opracowanie Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią

Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią (De morte prologus, Dialogus inter Mortem et Magistrum Polikarpum) to średniowieczny, wierszowany dialog moralistyczno-dydaktyczny, uznawany za najważniejsze polskie dzieło tego rodzaju, które powstało na początku XV wieku.

Dzieło zostało stworzone przez nieznanego autora na podstawie anonimowego łacińskiego utworu z XIV wieku zatytułowanego Dialogus magistri Policarpi cum Morte. Niekompletny tekst polskiej wersji znany był z rękopisu, który znajdował się w Bibliotece Seminaryjnej w Płocku. Manuskrypt, zawierający 463 karty, został zapisany przez bratanek Mikołaja z Mirzyńca, Dawida z Mirzyńca. W 2018 roku Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu poinformował o odnalezieniu pełnego wydania drukowanego utworu z 1542 roku, które zawiera 916 wersów i nosi tytuł Śmierci z Mistrzem dwojakie gadania, książki wyborne ku polepszeniu żywota ludzkiego użyteczne. Oprócz głównego dialogu, wersja drukowana zawiera dodatkowy dialog Śmierci z Kmotrem.

Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią jest ceniona jako najcenniejszy zabytek średniowiecznej poezji świeckiej w języku polskim. Na jej wartość wpływa obszerność (498 wersów w wersji rękopiśmiennej i 916 wersów w wersji drukowanej), motyw danse macabre, moralistyczno-dydaktyczny cel przygotowania człowieka do śmierci oraz forma dialogu. Polski autor inspirował się XII-wiecznym wierszem Dialogus mortis cum homine, tworząc oryginalne dzieło, które wyróżnia się humorem i satyrycznym przedstawieniem różnych grup społecznych, takich jak mnisi, lekarze czy sędziowie. Nowo odkryta część, dotycząca rozmowy Śmierci z Kmotrem, dodatkowo wzbogaca tekst o komiczne elementy, przedstawiając nieudane próby uniknięcia przez Kmotra spotkania ze Śmiercią.