„Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego to powieść opowiadająca o byłym studencie Rodionie Raskolnikowie, który popełnia brutalne morderstwo starej lichwiarki. Motywowany teorią, że wybitni ludzie mają prawo przekraczać moralne granice, Raskolnikow próbuje usprawiedliwić swój czyn jako słuszne działanie. Bohaterowie powieści to głównie mieszkańcy Petersburga reprezentujący kilka klas społecznych.
Spis treści
Głównym bohaterem powieści Fiodora Dostojewskiego „Zbrodnia i kara” jest Rodion Romanowicz Raskolnikow. Autor opisał jego przemianę duchową z cynika i ateisty w pokornego mężczyznę, zdolnego do prawdziwej miłości. Zgorzknienie Raskolnikowa wynikało z jego trudnej sytuacji życiowej. Zamieszkujący Petersburg bohater studiował prawo, ale musiał zrezygnować z edukacji z powodu problemów finansowych. Żył w biedzie, nie był w stanie nawet opłacić czynszu za nędzny pokoik, który wynajmował. Mimo wszystko, był przekonany, że jest wybitną jednostką, która ma moc kształtowania biegu historii. Uważał, że geniusze mają prawo do łamania przyjętych zasad moralnych w imię wyższego dobra. W jego głowie narodził się więc zbrodniczy plan zamordowania lichwiarki Alony Iwanownej. Raskolnikow zbiegł z miejsca zbrodni i przez jakiś czas chorował, gorączkował i majaczył. Był potem wezwany na komisariat w sprawie swoich długów. Raskolnikow zaczął powoli popadać w paranoję, a jego zachowanie zastanawiało jego przyjaciela, Razumichina oraz siostrę i matkę, które odwiedziły go w Petersburgu. Dokonał zbrodni – odebrał życie lichwiarce i jej siostrze, Lizawiecie. Okazało się jednak, że nie jest tak silny psychicznie, jak mu się wydawało. Zaczął chorować psychicznie i fizycznie, stopniowo popadał w obłęd. W końcu, za namową ukochanej Raskolnikow przyznał się do winy i został wysłany na katorgę na Syberię. Towarzyszyła mu Sonia. Pod jej wpływem, w Rodionie dokonała się prawdziwa przemiana. Przeszedł nawrócenie i zrozumiał, że nikt nie ma prawa decydować o życiu lub śmierci drugiego człowieka.
Dostojewski, podobnie jak Syzyf, widzi winę i karę Rodiona w charakterze transcendentalnym. Zbrodnia jest równoznaczna z grzechem, za który człowiek musi odpowiedzieć. Po raz kolejny więc tandem ten odzwierciedla zasadę nieuniknioności konsekwencji czynu. Autor rozszerza to jednak, widząc zło jako siłę niszczącą nie tylko ofiarę, ale również zbrodniarza. Tym samym kara ma za zadanie nie tylko przywrócić sprawiedliwość. Jej równie ważnym celem jest uleczenie winnego, danie mu okazji do zmiany postępowania.
Ukochana Raskolnikowa. Dziewczyna rozumiała jego cierpienie, ponieważ sama również znajdowała się w trudnej sytuacji. Jej ojciec był alkoholikiem, a macocha zachorowała na suchoty. Sonia została więc prostytutką, żeby zapewnić utrzymanie przyrodniemu rodzeństwu. Mimo swojego zajęcia, pozostała jednak skromną i nieśmiałą dziewczyną. Dziewczyna zarabiała na ulicy jako prostytutka, aby chociaż trochę ulżyć trudnej sytuacji finansowej rodziny. Powodem biedy był ojciec alkoholik, który nie potrafił utrzymać swoich bliskich i przepijał resztkę pieniędzy. W przeciwieństwie do Rodiona, nie była zgorzkniała. Czerpała siłę z wiary w Boga. Pod jej wpływem, Raskolnikow przyznał się do winy oraz przeszedł nawrócenie. Sonia była zdolna do bezinteresownej miłości. Została przy Rodionie, nawet gdy dowiedziała się, że jest mordercą. Chociaż Raskolnikow bardzo często był dla niej oschły, postanowiła towarzyszyć mu na Syberii. W końcu, Rodion zrozumiał, że naprawdę kocha Sonię i padł jej do stóp ze łzami w oczach. Wyjazd na Syberię był nowym początkiem, również dla dziewczyny, która zerwała ze swoim starym życiem.
Przyjaciel Raskolnikowa z czasu studiów. Podobnie jak główny bohater, zmagał się z problemami finansowymi. Podchodził jednak do życia w całkiem odmienny sposób. Nie stał się ponury i zgorzkniały, ale starał się poprawić swoją sytuację. Zajmował się tłumaczeniem dokumentów oraz marzył o otwarciu własnego biura tłumaczeń. Szczerze martwił się o Raskolnikowa i starał się mu pomóc, proponując pracę. Razumichinowi nie podobała się obojętność przyjaciela. Był wobec Rodiona bardzo wyrozumiały, chociaż go nie rozumiał. Opiekował się nim, gdy ten po dokonaniu morderstwa, leżał w gorączce. Pomagał także matce i siostrze Raskolnikowa. Ze względu na swój pogodny charakter, Dymitr był bardzo lubiany w towarzystwie. Nie stronił również od kobiet i alkoholu. Okazało się jednak, że jest zdolny do prawdziwej miłości i przywiązania. Zakochał się w Duni, a gdy Raskolnikow przebywał na katordze, poślubił ją.
Siostra Raskolnikowa. Dziewczyna ceniła sobie rodzinę i była zdolna do poświęceń. Starała się zapewnić sobie utrzymanie, pracując jako guwernantka. Spotkało ją jednak upokorzenie, ponieważ jej pracodawca, Arkadiusz Swidrygajłow, próbował ją uwieść. Gdy dowiedziała się o tym jego żona, rozpowiedziała wszystkim, że to Dunia chciała wdać się w romans z jej mężem. Nie było to prawdą, ponieważ dziewczyna prosiła Swidrygajłowa, aby przestał się do niej zalecać. Gdy wyszedł na jaw list od Duni do Arkadiusza, reputacja dziewczyny została naprawiona. Dziewczyna zdecydowała się jednak na kolejne poświęcenie. Przyjęła oświadczyny Piotra Łużyna, zamożnego, starszego od siebie mężczyzny. Dunia wiedziała, że w ten sposób, poprawi sytuację finansową rodziny. Gdy jednak Łużyn traktował ją bez szacunku, zerwała zaręczyny. Dziewczyna z pewnością była szlachetna, ale też nieco naiwna. Prawie dała się oszukać Swidrygajłowowi, który nie ustawał w wysiłkach, aby ją uwieść. Losy Duni skończyły się jednak szczęśliwie. Dziewczyna poślubiła Razumichina.
Matka Raskolnikowa. Jej mąż zmarł, dlatego żyła wyłącznie dla dzieci. Zależało jej na szczęściu córki i syna, chociaż można odnieść wrażenie, że faworyzowała Raskolnikowa, będąc dla niego zbyt tolerancyjną. Z charakter zdawała się prostą, ale kochającą kobietą. Nie rozumiała poglądów Rodiona, ale wierzyła, że osiągnie w życiu sukces i tego mu życzyła. Pulcheria nie była w stanie pogodzić się z czynem, którego dopuścił się jej syn oraz jego pobytem na Syberii, co może świadczyć o tym, że nie chciała go widzieć jako pełnowymiarowego człowieka, zdolnego decydować o własnym losie, w tym również popełniać zło. Kobieta zmarła, gdy Rodion odbywał karę.
Narzeczony Duni oraz daleki krewny Marfy Pietrowny, żony Arkadiusza Swidrygajłowa. Jego postać wzbudza zdecydowanie negatywne emocje. Mężczyzna był zamożny i z wyższością traktował ludzi ubogich. Nie zamierzał poślubić Duni z miłości, ale ze względu na swoją filozofię życiową. Łużyn był przekonany, że należy ożenić się z ubogą dziewczyną, ponieważ tylko taka będzie przez całe życie wdzięczna swojemu mężowi, że wydostał ją z biedy. Bohater nie miał szacunku do narzeczonej ani jej rodziny. Gdy w końcu doszło do zerwania zaręczyn, martwiły go tylko wydatki, które poniósł urządzając mieszkanie dla siebie i przyszłej żony. Gdy Dunia zerwała zaręczyny, Łużyn pragnął zemsty, dlatego niesłusznie oskarżył Sonię o kradzież. Został jednak zdemaskowany przez swojego kolegę, Lebiezatnikowa.
Mężczyzna w średnim wieku. Jest postacią wzbudzającą negatywne uczucia. Miał słabość do hazardu i nieletnich dziewcząt oraz liczne problemy z prawem. Poślubił starszą od siebie Marfę Pietrownę, ponieważ była mu w stanie pomóc, gdy wpadł w problemy z prawem. Nie był jednak dobrym mężem. Prawdopodobnie zamordował Marfę Pietrownę. Po jej śmierci, zaręczył się z szesnastoletnią dziewczyną, ale wciąż starał się uwieść Dunię. Dostojewski ukazał jego upadek moralny. Po odrzuceniu przez Dunię, mężczyzna popełnił samobójstwo.
Żona Swidrygajłowa. Kochała męża, chociaż jej nie szanował, wielokrotnie zdradzając czy oszukując. Gdy dowiedziała się o jego zażyłości z Dunią, wpadła w gniew i oskarżyła dziewczynę o uwodzenie Arkadiusza. Starała się jednak naprawić swój błąd i odwiedzała znajomych, żeby przekonać ich o niewinności Duni, gdy prawda wyszła na jaw. Uwzględniła ją również w swoim testamencie, co świadczy o jej skrusze i opamiętaniu.
Ojciec Soni. Raskolnikow poznał go w szynku, gdzie mężczyzna opowiedział mu o swoim życiu. Marmieładow był urzędnikiem, ale stracił wszystko z powodu alkoholizmu. Zdawał sobie sprawę, że zniszczył życie swoje i swojej rodziny, jednak nie potrafił przestać pić. Zginął, po potrąceniu przez powóz konny. Przed śmiercią, Sonia wybaczyła mu wszystkie winy.
Druga żona Marmieładowa. Pochodziła z dobrej rodziny, ale zbuntowała się przeciwko niej, wychodząc za pewnego oficera, wbrew woli rodziców. Po jego śmierci, będąc wdową z trójką małych dzieci, poślubiła Marmieładowa. Trudne warunki życia sprawiły, że zachorowała na suchoty. Stawała się coraz bardziej nieobliczalna. Jakiś czas później Rodion widzi ją błąkającą się wraz z dziećmi po ulicach Petersburga, zmuszającą je do śpiewu i tańca. Tutaj taniec symbolizuje obłęd, jaki na jednostkę sprowadziła bieda i rozstrojenie nerwowe, a także warunki egzystencji w kraju o zdegenerowanym systemie społecznym. Choroba w końcu doprowadziła ją do śmierci.
Znajomy Piotra Łużyna. Mieszkał w kamienicy należącej do Amalii Iwanownej. Był urzędnikiem niskiej rangi, ale uznawano go za porządnego człowieka, ponieważ nie nadużywał alkoholu i zawsze płacił czynsz. Lebiezatnikow obnażył kłamstwa Łużyna, zrywając z nim znajomość.
Zamożna lichwiarka w podeszłym wieku. Jej jedyną rodziną była młodsza siostra, ale cały majątek zapisała na klasztor, zostawiając Lizawiecie wyłącznie stare meble. Raskolnikow uznawał ją za „wesz ludzką”, która bogaci się cudzym kosztem, dlatego zamordował ją siekierą. Według niego nie zasługiwała na życie, na pieniądze, na poważanie, ale podejście Rodiona było krótkowzroczne, świadczące bardziej o jego braku empatii i tolerancji wobec drugiego człowieka i jego odrębności.
Młodsza siostra Alony. Była źle przez nią traktowana, musiała wykonywać wszystkie obowiązki domowe. Przyjaźniła się z Sonią, ponieważ obie były głęboko wierzące. Lizawieta stała się przypadkową ofiarą Raskolnikowa, ponieważ w dniu morderstwa miała być poza domem.
Śledczy, który zajmował się sprawą morderstwa dwóch kobiet. Znajdował się w kręgu znajomych Razumichina, dlatego osobiście poznał Raskolnikowa. Jego nietypowe zachowanie wzbudziło podejrzenia śledczego. Pietrowicz nie miał jednak twardych dowodów, dlatego prowadził z Raskolnikowem grę psychologiczną. W końcu udało mu się nakłonić Rodiona do przyznania się do winy.
Malarz pokojowy. W pewnym sensie również stał się ofiarą Rodiona. Niesłusznie oskarżono go o morderstwo Alony i Lizawiety. Ze strachu przed niezasłużoną karą, chciał popełnić samobójstwo. Porfiry nie wierzył jednak w winę Mikołaja.
Młody lekarz i znajomy Razumichina. Opiekował się Raskolnikowem, gdy leżał w gorączce po dokonaniu morderstwa. Prywatnie nie wzbudzał sympatii, ale był bardzo dobrym specjalistą.
Współpracownik Porfirego Pietrowicza. Raskolnikow spotkał go podczas przesłuchania w sprawie zaległości w czynszu. Nie brał na poważnie rozważań Rodiona na temat zbrodni.
Aktualizacja: 2024-10-21 11:42:12.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.