Cezary Baryka to główny bohater powieści politycznej Przedwiośnie pióra Stefana Żeromskiego. Wychowany w odległym baku młody chłopak rzucony zostaje w wir rewolucyjnych wydarzeń, które na zawsze odcisną na nim swoje piętno. Wrażliwy, inteligentny chłopak musi odnaleźć nie tylko swoją własną tożsamość, ale również poznać charakter polskich korzeni i smak pierwszej miłości. Skonfliktowanie z otaczającym światem oraz ewidentna wybitność postaci klasyfikują Cezarego jako bohatera romantycznego. Warto jednak dokładnie przyjrzeć się wszystkim cechom, łączących go z tym rodzajem postaci literackich.
Bohater romantyczny był rozpowszechnionym typem postaci literackiej epoki romantyzmu. Przede wszystkim charakteryzował go indywidualizm, często bardzo skrajny. Określić go można jako jednostkę wybitną, niezrozumianą przez społeczeństwo i skazaną przez to na samotność. Towarzyszyła temu niezwykła emocjonalność, często wręcz szaleńcza. Nie mógł się więc odnaleźć w otaczającym go społeczeństwie. Rzecz jasna bohater romantyczny przeżywał też nieszczęśliwą miłość do swojej wybranki. Splot takich cech powodował zazwyczaj tragiczną śmierć bohatera w wyjątkowo młodym wieku.
Pośród bohaterów romantycznych wyróżnić możemy trzy archetypy:
Ze wszystkich wyżej wymienionych archetypów, bohaterowi Przedwiośnia najbliżej jest do bajronicznego. Warto jednak zacząć od cech wspólnych bohatera romantycznego.
Przede wszystkim są to indywidualiści, przy tym jednostki wybitne. Cezary Baryka od swoich najmłodszych lat przejawiał wyjątkową inteligencję i był traktowany przez swoich rodziców z wielką pobłażliwością. Można wręcz powiedzieć, rozpieszczono go. Nie był więc wyalienowany ani niezrozumiany. To przyszło dopiero po czasie, kiedy Baryka zmuszony był odnaleźć własną drogę w meandrach wielkich idei świata. Wyrazem tej samotności w indywidualizmie jest scena, kiedy idzie w kierunku tożsamym ze strajkującymi robotnikami, idzie jednak osobno. Burzliwa rozmowa o poglądach z Szymonem Gajowcem oraz polskimi komunistami również ukazują konflikt Cezarego ze światem.
Emocjonalność, tak typowa dla romantyków, jest u Baryki widoczna dwójnasób. Początkowo można ją dostrzec w fascynacji komunizmem. Młody chłopak daje się porwać ferworowi rewolucji, czerwonym ideom i emocjom wiecowym. Kiedy się opamięta, poczuje straszliwy ból na widok zwłok młodej kobiety z Baku. W jej pustych oczach odnajdzie głębię emocji, typową dla romantyka. Później wielokrotnie będzie wrażliwy na cierpienie innych, tak jak wielu romantyków przed nim
Konfliktowość Cezarego i nawiązanie romansu z Laurą Kościeniecką czy afekt do Karoliny Szarłatowiczówny to kolejne powiązanie z nieszczęśliwymi miłościami tego typu bohaterów. Tym bardziej iż pierwsza kobieta odtrąca go, a druga zostaje najprawdopodobniej otruta z zazdrości przez Wandę Okrzyńską. Wzburzony wybraniem Barwickiego przez kochankę, Baryka bije go szpicrutą - jest więc typem zdolnym do uniesień gniewem, a wręcz przemocy.
Zarazem podczas wojny polsko-bolszewickiej Cezary wykazuje się niezwykłą odwagą, ratuje życie Hipolita Wielosławskiego.
Wielka aktywność Baryki i skonfliktowanie ze światem pozwala więc znaleźć u niego cechy wspólne z bajronicznym archetypem bohatera romantycznego. Nie wiemy jednak, czy Cezary ginie w młodym wieku, jak większość bohaterów romantycznych.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.