Przedwiośnie – bohaterowie

Autorka charakterystyk bohaterów: Adrianna Strużyńska. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.

„Przedwiośnie” to powieść autorstwa Stefana Żeromskiego, po raz pierwszy wydana w 1924 roku. Utwór opowiada o losach dojrzewającego młodego człowieka, na tle przemian społecznych i politycznych Polski i Rosji. W toku akcji istotni są także inne postaci, które wpływają na proces kształtowania tożsamości głównego bohatera. 

Spis treści

Cezary Grzegorz Baryka 

Główny bohater, urodził się w Baku, mieście należącym wówczas do Rosji, chociaż jego rodzice byli Polakami. Wspierał rewolucję październikową, mimo że sam pochodził ze stosunkowo zamożnej, urzędniczej rodziny. Po śmierci matki, brał udział w wojnie tatarsko-ormiańskiej. Za namową ojca ruszył w podróż do Polski, jednak dotarł do niej sam, bo stary Baryka zmarł w pociągu. Cezary skorzystał z pomocy Szymona Gajowca, dawnego ukochanego swej matki i rozpoczął studia medyczne. Naukę przerwał wybuch wojny polsko-bolszewickiej. Baryka zaciągnął się wtedy do polskiego wojska. Po zakończeniu wojny, wyjechał do majątku swojego przyjaciela, Hipolita Wielosławskiego. Podczas pobytu w Nawłoci, rozkochał w sobie trzy kobiety, co doprowadziło do tragedii. Po powrocie do Warszawy, wznowił studia medyczne. Był to czas, gdy kształtował własny system wartości, między innymi poprzez dyskusje z reformatorem Gajowcem i komunistą Lulkiem. Baryka jest bohaterem dynamicznym, młodzieńcem poszukującym własnej drogi.

Jadwiga Baryka z Dąbrowskich 

Matka Cezarego Baryki, żona Seweryna. Urodziła się w okolicy Siedlec i do końca życia tęskniła za swoimi rodzinnymi stronami. W młodości zakochała się w Szymonie Gajowcu, ale mężczyzna był zbyt biedny, aby starać się o jej rękę. Rodzice postanowili wydać Jadwigę za zamożnego urzędnika Seweryna. Po ślubie wyjechała z mężem do Rosji, ale nigdy nie traktowała jej jako swojej ojczyzny. W przeciwieństwie do Cezarego, nie popierała rewolucji, co było podstawą ich domowych sporów. Gdy zachorowała, synowi udało się znaleźć dla niej miejsce w szpitalu. Zmarła jednak podczas pracy w porcie, na którą została skazana za pomoc księżnej Szczerbatow-Mamajew.

Seweryn Baryka 

Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Był patriotą, ale mieszkał w Rosji, ze względu na karierę urzędniczą. Podczas I wojny światowej, przeszedł na stronę polskich legionów. Nakłonił syna na wyjazd do ojczyzny, opowiadając kłamstwa o szklanych domach. Rany, odniesione podczas walk, sprawiły jednak, że nie przetrwał podróży i zmarł w pociągu.

Kalikst Grzegorz Baryka 

Dziadek Seweryna Baryki i dziedzic Sołowijówki. Jego losy zostały opisane w pamiętniku anonimowego autora z 1831 roku. Uczestniczył w powstaniu, dlatego został pozbawiony majątku.

Szymon Gajowiec 

Dawny ukochany Jadwigi. Nie starał się o jej rękę, ponieważ wiedział, że jest zbyt ubogi. Gdy poślubiła Seweryna, napisał do niej długi list. Nigdy nie założył własnej rodziny. Skupił się na pracy na rzecz ojczyzny, zajmował wysokie stanowisko w Ministerstwie Skarbu. Chętnie pomagał Czarkowi, który przypominał mu Jadwigę. Uważał, że Polska odrodzi się dzięki reformom, a nie krwawej rewolucji.

Hipolit Wielosławski 

Kolega Cezarego z czasów wojny polsko-bolszewickiej. Zaprzyjaźnili się, ponieważ Baryka uratował mu życie. Wielosławski zaprosił kolegę do swojego majątku w Nawłoci, nieopodal Częstochowy. Często dogryzał swojej kuzynce, która miała romans z Cezarym. Był typowym, młodym szlachcicem, nie popierał idei równości społecznej. 

Karolina Szarłatowiczówna 

Była siostrą cioteczną Hipolita. Z powodu rewolucji, straciła rodziców i majątek na Ukrainie. Zakochała się w Cezarym, ale gdy dowiedziała się o jego romansie z Laurą, zachowała godność. Została otruta przez zazdrosną o Barykę, Wandę Okszyńską. Na łożu śmierci chciała zobaczyć Cezarego, chociaż on był obojętny na jej los.

Wanda Okszyńska 

Krewna państwa Turzyckich, rządców Nawłoci. Została wysłana na wieś z powodu problemów z nauką. Była wybitną pianistką. Bez wzajemności zakochała się w Cezarym, przez co całkowicie straciła zdrowy rozsądek. Z zazdrości otruła Karolinę Szarłatowiczównę, podając jej sok ze strychniną. Została aresztowana, ale nie poniosła konsekwencji swoich czynów, ponieważ brakowało dowodów.

Laura Kościeniecka

Młoda wdowa mieszkająca w pałacu w Leńcu, będącym własnością zmarłego męża. Ze względów finansowych, zaręczyła się z Władysławem Barwickim. Kościeniecka wdała się jednak w potajemny romans z Baryką. Barwicki przyłapał go na skradaniu się do sypialni narzeczonej, co doprowadziło do bójki. Laura stanęła po stronie Władysława, dlatego Cezary uderzył ją w twarz. Kościeniecka poślubiła swojego narzeczonego. Mimo tęsknoty, nie chciała kontynuować romansu z Baryką.

Władysław Barwicki 

Narzeczony Kościenieckiej. Posiadał majątek, odziedziczony po starszym bracie. Małżeństwo z Laurą było dla niego szansą na awans społeczny. Duma nie pozwalała mu jednak na tolerowanie romansu narzeczonej.

Storzan 

Właściciel majątku w Odolanach, gdzie Laura zorganizowała piknik. Interesował się losem niepełnosprawnych, ponieważ sam był sparaliżowany.

Ksiądz Anastazy 

Przyrodni brat Hipolita. Chętnie uczestniczył w życiu towarzyskim Nawłoci. Szczególną sympatią darzył Karolinę, dlatego ciężko przeżył jej śmierć. Zdawał sobie sprawę, że Cezary się do niej przyczynił.

Maciejunio 

Wierny lokaj rodziny Wielosławskich. Chętnie im służył i ciepło odnosił się do Hipolita.

Wojciunio 

Stary kucharz Wielosławskich. Miał problemy z jąkaniem, ale odwracał od nich uwagę swoją radością życia.

Jędrek

Woźnica i stajenny w Nawłoci. Fascynował się Hipolitem i często starał się go naśladować, używając wyszukanego słownictwa.

Państwo Turzyccy 

Rządcy w Nawłoci. Pani Turzycka ciężko zniosła śmierć Karoliny, ponieważ dziewczyna została otruta podczas wizyty w jej domu.

Gruboszewski 

Ekonom z folwarku w Chłodku. Był niemile zaskoczony, gdy odwiedził go Cezary. Nie rozumiał, dlaczego chłopak z miasta interesuje się losem chłopów. Był przekonany, że Baryka próbuje zająć jego stanowisko, dlatego bacznie go obserwował.

Księżna Szczerbatow-Mamajew 

Dotarła do Baku razem ze swoimi córkami. Ukrywała biżuterię, aby nie została skonfiskowana przez bolszewików. Za udzieloną jej pomoc, Jadwiga została skazana na przymusową pracę w porcie.

„Czarny”

Anonimowy mężczyzna, który pomógł Sewerynowi i Cezaremu podczas podróży z Charkowa do Polski. Po śmierci ojca, Baryka zorientował się, że nieznajomy jest księdzem, co wywołało jego niechęć.

Antoni Lulek

Warszawski znajomy Czarka. Studiował prawo i podobno trudnił się pracą naukową. Lulek był zapalonym komunistą, nienawidzącym burżuazji i odrodzonej Polski. Nie wiedział jednak, jak w praktyce wygląda rewolucja i jakie mogą być jej skutki. To on zaprowadził Barykę na tajne spotkanie komunistów.

Buławnik 

Współlokator Cezarego. Mężczyźni zamieszkali razem, gdy Baryka wrócił z Nawłoci. Nigdy nie brakowało mu pieniędzy, które często pożyczał Lulkowi. Odkupił też frak Baryki.


Przeczytaj także: Przedwiośnie – motywy literackie

Aktualizacja: 2025-01-08 20:06:58.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.