Autorką opracowania jest: Adrianna Strużyńska.

Bolesław Prus przedstawił w powieści „Lalka” pełny obraz polskiego społeczeństwa drugiej połowy XIX wieku. Jedną z najszerzej opisanych warstw jest arystokracja. Prus ukazał ją w zdecydowanie negatywnym świetle. Arystokraci uważają się za lepszych od pozostałych, przypisując sobie boskie pochodzenie. Szerzy się wśród nich zepsucie moralne. Tracą majątki przez rozrzutny styl życia, a jednocześnie nie dopuszczają możliwości podjęcia pracy. Arystokracja ma duże możliwości, ale skupia się wyłącznie na sobie. Organizowane przez damy zbiórki charytatywne mają na celu zaistnienie w towarzystwie, a nie realną pomoc. Wśród arystokratów pojawiają się wyjątki, ale są to jednostki, często niezrozumiane przez otoczenie.

Izabela Łęcka to dwudziestopięcioletnia arystokratka. Jest piękną kobietą o jasnych włosach i niebieskich oczach. Cieszy się powodzeniem wśród mężczyzn, ale nie potrafi kochać. Jej ideałem jest posąg boga Apollina. Odnosi się do innych z wyższością, przekonana że cały świat istnieje, aby sprawiać jej przyjemność. Uważa, że małżeństwa powinno się zawierać na podstawie pochodzenia i majątku. Zakochany w niej Stanisław Wokulski wzbudza jej niechęć. Gdy Izabela w końcu zgadza się go poślubić, nie dochowuje mu wierności, wciąż romansując ze Starskim. Decyzje Izabeli sprawiają, że zostaje sama, po śmierci ojca, postanawia wstąpić do klasztoru.

Tomasz Łęcki jest ojcem Izabeli. Pochodzi z zamożnego rodu, ale przez swoją rozrzutność popadł w problemy finansowe. Mimo swojej sytuacji, jest pełny wyższości i nie szanuje Wokulskiego. Umiera, gdy Izabela traci wszystkich adoratorów.

Florentyna to uboga kuzynka Izabeli. Pomaga Łęckiemu w prowadzeniu domu, dlatego wie o jego problemach finansowych. Pełni też rolę powiernicy Izabeli.

Prezesowa Zasławska jest bezdzietną kobietą w podeszłym wieku. W młodości była z wzajemnością zakochana w stryju Wokulskiego, ale nie mogła go poślubić, ponieważ był ubogim oficerem. Prezesowa wyróżnia się na tle arystokracji. Dba o swoich parobków, nie ocenia ludzi, ze względu na pochodzenie. Zapisuje swój majątek potrzebującym, a nie zepsutemu krewnemu - Kazimierzowi Starskiemu.

Julian Ochocki jest naukowcem i idealistą. Ukończył dwa kierunki studiów. Marzy o wynalezieniu maszyny latającej. Nie bawi go salonowe życie, dlatego jest uznawany za ekscentryka.

Baron Krzeszowski jest hazardzistą i kobieciarzem. Pozostaje w ciągłym konflikcie z żoną, do której wraca, dopiero gdy kończą mu się pieniądze. Potrafi jednak unieść się honorem, staje do pojedynku z Wokulskim.

Baronowa Krzeszowska pochodzi z bogatej rodziny mieszczańskiej. Jest nieszczęśliwa, ponieważ straciła córkę, a jej małżeństwo jest nieudane. Często wdaje się w konflikty. Niesłusznie oskarża Helenę Stawską o kradzież lalki. Po wykupieniu kamienicy Łęckich, podwyższa czynsz, pozbywa się niewygodnych lokatorów oraz zwalnia rządcę Wirskiego.

Maruszewicz to zaufany znajomy Krzeszowskich. Jest hazardzistą i oszustem. Nie zostaje ukarany za swoje uczynki, ponieważ Wokulski niszczy obciążające go dowody.

Kazimierz Starski jest niemoralnym kobieciarzem. Roztrwonił pieniądze na hazard i zagraniczne podróże, dlatego chce się wzbogacić przez małżeństwo lub spadek. Gdy mu się to nie udaje, ucieka za granicę.

Kazimiera Wąsowska jest atrakcyjną, zamożną wdową. W młodości miała słabość do Starskiego, ale życiowe doświadczenie nauczyło ją, że należy unikać tego typu mężczyzn. Jest zainteresowana Wokulskim, ale nie może liczyć na wzajemność.

Hrabina Joanna Karolowa prowadzi ochronkę dla sierot. Zajmuje się też organizacją kwest na cele dobroczynne. Początkowo swata Izabelę ze Starskim, ale później doradza jej małżeństwo z rozsądku z Wokulskim.

Baron Dalski jest mężczyzną w podeszłym wieku, ślepo zakochanym w Ewelinie Janockiej. Bierze z ukochaną ślub, ale dowiaduje się, że ta zdradza go ze Starskim. Staje z nim do pojedynku oraz rozwodzi się z niewierną żoną.

Ewelina Janocka dla pieniędzy bierze ślub z baronem. Nie dochowuje mu jednak wierności, przez co wywołuje skandal.

Felicja (Fela) Janocka jest młodszą siostrą Eweliny. Nie została jeszcze zepsuta przez świat arystokracji. Potajemnie podkochuje się w Wokulskim.

Książę udaje patriotę, ale nie wciela swoich wzniosłych słów w czyn. Uznaje arystokrację za warstwę społeczną, lepszą od pozostałych. Jest też antysemitą, nie zamierza współpracować ze Szlangbaumem.

Hrabia Liciński naśladuje angielską modę. Jest dwulicowy i wrogi wobec Wokulskiego, mimo że należy do prowadzonej przez niego spółki handlowej.

Molinari to mierny skrzypek, którego chce poznać Izabela. Jest kłamcą i kobieciarzem.

Rossi jest niskiej klasy aktorem. Wie, że Łęcka się w nim podkochuje, ale ją ignoruje.

W powieści przedstawiono także losy szlachty. Ta warstwa społeczna ubożeje, co zmusza jej przedstawicieli do emigracji. Potomkowie szlachty osiedlają się w miastach, w poszukiwaniu źródła utrzymania.

Stanisław Wokulski jest kupcem w średnim wieku. Zakochuje się w Łęckiej, co motywuje go do wyjazdu na wojnę rosyjsko-turecką i pomnożenia majątku. W młodości fascynował się nauką, prowadził badania i rozpoczął studia, ale przerwał je z powodu udziału w powstaniu styczniowym. Jest właścicielem sklepu galanteryjnego, który wciąż rozwija. Gdy dowiaduje się o zdradzie Izabeli, popada w melancholię, wycofuje się z interesów, a następnie znika w niewyjaśnionych okolicznościach.

Piotr Wokulski to ojciec Stanisława. Wciąż gromadzi pieniądze, aby rozpocząć proces i odzyskać majątek po przodkach.

Helena Stawska jest piękną kobietą, porównywaną do anioła. Samotnie opiekuje się swoją matką oraz córką. Utrzymuje rodzinę, udzielając korepetycji. Z pomocą Wokulskiego, znajduje pracę w sklepie Milerowej. Przywiązuje się do Stanisława, z którym próbuje ją wyswatać Rzecki. Wyprowadza się pod Częstochowę. Pomaga jej w tym Mraczewski, z którym się zaręcza.

Ludwik Stawski to zaginiony mąż Heleny. Uciekł za granicę, ponieważ został niesłusznie oskarżony o zabicie lichwiarki. Umiera w Algierze, jako Ernest Walter.

Jadwiga Misiewicz jest matką Heleny. Chciałaby, żeby jej córka poślubiła Wokulskiego.

Helunia Stawska to córka Heleny. Dostaje od matki lalkę, podobną do własności baronowej Krzeszowskiej, co wywołuje konflikt.

Wirski jest rządcą w kamienicy Łęckich. Brał udział w kampanii napoleońskiej.

Prus ukazał w swoim utworze również mieszczaństwo. Jest to podzielone środowisko, różniące się pod względem zamożności. Warszawę zamieszkują nie tylko Polacy, ale też Żydzi i Niemcy, co prowadzi do dodatkowych napięć. Antysemityzm staje się coraz bardziej powszechny, a Żydom zarzuca się materializm i bezwzględność.

Ignacy Rzecki od czterdziestu lat jest subiektem, a od dwudziestu pięciu - mieszka w pokoiku przy sklepie. Jest starym kawalerem, towarzystwa dotrzymuje mu stary pudel Ir. Bardzo troszczy się o swojego przyjaciela, Wokulskiego. W młodości brał udział w węgierskiej Wiośnie Ludów. Jest zapalonym bonapartystą i romantykiem. Umiera, zaznawszy licznych rozczarowań.

Henryk Szlangbaum to przyjaciel Wokulskiego z czasów powstania i zesłania na Syberię. Jest Żydem, który bezskutecznie próbował się zasymilować z polskim społeczeństwem. Wykonuje pracę subiekta w nowym sklepie Wokulskiego. Nie cieszy się sympatią wśród współpracowników, za co mści się, gdy przejmuje majątek Stanisława.

Stary Szlangabum jest ojcem Henryka, szaradzistą i lichwiarzem. Nie popiera idei asymilacji.

Doktor Michał Szuman również należy do mniejszości żydowskiej. Jest przyjacielem Wokulskiego z czasów studiów. W młodości przeżył śmierć narzeczonej, co doprowadziło go próby samobójczej. Poświęcił dziesięć lat na badania etnograficzne ludzkich włosów, ale nikogo nie zainteresowały ich wyniki. Postanawia więc skupić się na gromadzeniu majątku. Początkowo jest zasymilowany, ale pod wpływem tendencji antysemickich, zbliża się do mniejszości żydowskiej.

Jan Mincel (starszy) to Niemiec i właściciel sklepu, w którym młody Rzecki uczył się zawodu. Jest porządkowy i wymagający.

Jan Mincel (młodszy) jest bratankiem i dziedzicem starszego Mincla. Po podziale majątku, odłączył się od swojego brata, Franza. Przeniósł się z galanterią i mydłem na Krakowskie Przedmieście. Jest bonapartystą, czuje się Polakiem. Bierze ślub z Małgorzatą Pfeifer.

Franz Mincel jest bratem Jana. Po podziale majątku, zostaje w starym sklepie z towarami kolonialnymi. Uważa się za Niemca i jest wrogiem Napoleona.

Małgorzata Mincel to żona Jana. Wdaje się w romans z Wokulskim, za którego wychodzi po śmierci męża. Jest dominującą i zaborczą kobietą. Umiera w piątym roku małżeństwa, zostawiając cały majątek Stanisławowi.

Kasia Hopfer jest córką właściciela winiarni, w której w młodości pracował Wokulski. Podkochuje się w Stanisławie, ale zostaje odrzucona.

August Katz to przyjaciel Rzeckiego z czasów młodości. Należy do mniejszości żydowskiej. Razem z Ignacym, bierze udział w Wiośnie Ludów. Nie radzi sobie z upadkiem powstania, dlatego popełnia samobójstwo.

Klejn to subiekt w sklepie Wokulskiego. Jest socjalistą i antysemitą.

Lisiecki pracuje w sklepie Wokulskiego. Z niechęcią odnosi się do Rzeckiego. Jest antysemitą, dlatego zostaje zwolniony po przejęciu sklepu przez Szlangbauma. Decyduje się na wyjazd do Rosji.

Mraczewski jest subiektem w sklepie Wokulskiego. Wyróżnia się urodą, jest kobieciarzem. Zostaje zwolniony, ale dzięki wstawiennictwu Łęckiej i hrabiny Karolowej, Wokulski znajduje mu posadę w Moskwie. Staje się socjalistą, ale zmienia poglądy po spotkaniu ze Stawską. Mimo początkowej odmowy, Helena przyjmuje jego oświadczyny.

Suzin jest moskiewskim kupcem, przyjacielem Wokulskiego z czasów wygnania. Chce prowadzić interesy ze Stanisławem, dlatego sprowadza go do Paryża.

Profesor Geist jest mieszkańcem Paryża. Pracuje nad wynalezieniem metalu, lżejszego od powietrza. Otoczenie uważa go za szaleńca.

Inkasent Oberman gubi czterysta rubli podczas pracy w sklepie Wokulskiego, ale ten mu to wybacza. Zdaniem służby jest oszustem.

Szprot jest ajentem handlowym i antysemitą. Pozostaje w konflikcie z Rzeckim.

Węgrowicz to radca i antysemita. Zwiastuje Wokulskiemu szybki upadek.

Studenci (Maleski, Patkiewicz i trzeci student) zamieszkują kamienicę Łęckich. Nie płacą czynszu oraz wchodzą w konflikt z Krzeszowską i Maruszewiczem. Wracają do kamienicy dzięki baronowi.

Prus opisał również los prostego ludu, ubogiego mieszczaństwa i chłopstwa. Jego przedstawiciele żyją w trudnych warunkach, niejednokrotnie nie posiadają środków do życia. Bez pomocy z zewnątrz nie są w stanie podnieść się z upadku.

Maria (Marianna) to upadła dziewczyna, którą Wokulski poznaje podczas kwesty wielkanocnej. Trafiła do domu publicznego, ponieważ w szwalni nie była w stanie zarobić na swoje utrzymanie. Wokulski wysyła ją do domu dla upadłych dziewcząt, prowadzonego przez siostry magdalenki. Maria zaczyna utrzymywać się z szycia, a nawet znajduje męża.

Wysocki jest woźnicą. Kiedyś pracował u Wokulskiego, ale padł mu koń, dlatego nie ma za co utrzymać rodziny. Wokulski zapewnia mu zatrudnienie. Wysocki ma też brata, który jest dróżnikiem w Skierniewicach. Ten ratuje życie Stanisławowi, gdy próbuje rzucić się pod pociąg.

Węgiełek to złota rączka z Zasławia. jest kowalem i stolarzem. Stracił swój warsztat w pożarze. Z pomocą Wokulskiego, ponownie zaczyna zarabiać na swoje utrzymanie. Bierze ślub z Marią, która opiekowała się nim w chorobie. Nie może jednak wybaczyć żonie jej burzliwej przeszłości.


Przeczytaj także: Z legend dawnego Egiptu - problematyka

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.