Izabela Łęcka jest ukochaną Stanisława Wokulskiego, głównego bohatera powieści „Lalka”, autorstwa Bolesława Prusa. Dziewczyna jest córką Tomasza Łęckiego i pochodzi z zamożnej, arystokratycznej rodziny. Pisarz przemyślał portret Łęckiej w taki sposób, aby służył on krytyce wyższego stanu, co jest jedną z kluczowych spraw w powieści.
Spis treści
Izabela Łęcka pochodzi z bogatej rodziny, która popadła w tarapaty finansowe z powodu przemian politycznych i rozrzutnego trybu życia, co pozbawiło dziewczynę posagu. Bohaterka mieszka w ośmiopokojowym lokum na Alejach Ujazdowskich, razem z ojcem i kuzynką Florentyną. Rodzina ma także kamienicę, którą wraz z rozwojem powieści odkupi Stanisław Wokulski.
Gdy pojawiają się pierwsze wzmianki o chłodzie Izabeli wobec mężczyzn, bohaterka ma osiemnaście lat. Początkowo nie zamierza wychodzić za mąż i odrzuca wszystkich adoratorów. Gdy jednak mijają lata i sytuacja finansowa rodziny się pogarsza, a dziewczyna zmienia zdanie. Dopuszcza możliwość zamążpójścia, ale przywiązuje wagę do zamożności i pochodzenia adoratorów. Odpowiedni kandydat jednak się nie pojawia. Podczas balu, dziewczęta zarzucają Izabeli staropanieństwo. Bohaterka ma już wówczas dwadzieścia pięć lat.
Bohaterka cieszy się ponadprzeciętną urodą. Jest wysoka i kształtna. Ma bujne blond włosy o popielatym odcieniu. Jej twarz również jest pozbawiona skazy, posiada prosty nos i równe zęby, przypominające perły. Uwagę Wokulskiego przykuwają jednak jej oczy. Bywają ciemne i rozmarzone lub wesołe, ale też jasnoniebieskie i zimne.
Po raz pierwszy Wokulski dostrzega Izabelę w teatrze. Chociaż jeszcze nie zamienił z nią ani słowa, postanawia zrobić wszystko, aby zdobyć serce pięknej dziewczyny. Mężczyzna ryzykuje życiem na wojnie, aby pomnożyć swój majątek i przekroczyć próg wyższych sfer. Izabela bawi się swoim wielbicielem. Nie odwzajemnia jego uczuć, ale wciąż daje mu nadzieję.
Izabela jest przekonana o własnej wyższości. Ocenia ludzi ze względu na pochodzenie i wygląd. Czerwone dłonie Wokulskiego, wynik kilkuletniego pobytu na Syberii, wzbudzają jej odrazę. Nie akceptuje też obecności kupca w salonowym towarzystwie. Izabela jest obyta ze sztuką, ale nie ma pojęcia o codziennym życiu zwyczajnych ludzi. Czuje niechęć wobec ubogich, bierze udział w kwestach, wyłącznie, aby zademonstrować swoją szlachetność oraz nie zostać zapomniana w towarzystwie.
Izabela jest przyzwyczajona do luksusowego życia i nawet w obliczu problemów finansowych, nie może pogodzić się z koniecznością sprzedaży zastawy i sreber. Gdy dowiaduje się, że Wokulski pomaga jej rodzinie, unosi się dumą. Domyśla się, że kupiec chce w ten sposób zyskać jej przychylność. Izabela nie robi jednak niczego, aby ulżyć ojcu w trudnych czasach.
Ideałem mężczyzny jest dla Izabeli posąg Apollina, który zasypuje pocałunkami. W marzeniach bóg odwiedza ją w nocy. Rzeczywistość nie pozostawia jednak złudzeń. Izabela traci kolejnych adoratorów. Wokulski dowiaduje się o jej romansie ze Starskim, co doprowadza go do rozpaczy i próby samobójczej. Izabela nie zamierza jednak poślubić Kazimierza, ponieważ nie ma majątku. Pozostają przy niej wyłącznie marszałek i baron, którzy wzbudzają w niej odrazę. Dziewczyna zaręcza się z marszałkiem, ale nie dochowuje mu wierności. Zostaje więc porzucona przez narzeczonego i kochanka.
Historia Izabeli kończy się w zaskakujący sposób. Z powodu swojego zepsucia moralnego i niezdecydowania, Izabela zostaje całkiem sama i postanawia wstąpić do klasztoru.
Łęcka przypomina tytułową „Lalkę”. Prus twierdził, że nazywając powieść, inspirował się opisanym w gazetach procesem o lalkę i stanowczo przeczył powiązaniom między tytułem a postacią Izabeli. Niemniej jednak trudno oprzeć się wrażeniu, że jej portret miał przynosić skojarzenie z zabawką. Z zewnątrz idealna, wyróżniająca się urodą, modnymi strojami i nienagannymi manierami. Mężczyźni wokół niej zakochują się w pozorach, które tworzy. W rzeczywistości to jednak osoba pozbawiona zdolności do głębszych uczuć.
Często zwykło się oceniać Łęcką, pewnie za sugestiami samego autora, jako postać jednoznacznie negatywną. Tymczasem badacze próbują przekonywać, że Izabela to bohaterka bardziej złożona, niż zwykło się o niej mówić na lekcjach języka polskiego. Kobieta obraca się w towarzystwie, które widzi w niej wyłącznie towar. Z tego powodu przez długi czas nie chce wychodzić za mąż. Gdy w końcu otwiera się na taką możliwość, robi to nie z własnych aspiracji, ale ze względu na trudną sytuację finansową jej rodziny. W końcu w XIX-wiecznych salonach kobieta była nie raz kartą przetargową w umowach.
Rola Izabeli Łęckiej w powieści polega na byciu obiektem planu głównego bohatera, który również nie dostrzega w niej żywej osoby, ale zdobycz. W niektórych kwestiach, które wypowiada Łęcka można odczytać frustrację nie tyle samą obecnością Wokulskiego, ile raczej jego desperackimi próbami kupienia jej. Łęcka jako lalka to nie tylko pusta w środku osoba, ale przede wszystkim metafora uprzedmiotowienia i bycia celem męskiego pożądania.
Aktualizacja: 2024-09-04 10:21:56.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.