Autorką streszczenia jest: Adrianna Strużyńska.

„Boska komedia” to poemat włoskiego poety Dantego Alighieri. Przedstawia podróż alter-ego autora przez zaświaty: Piekło, Czyściec i Raj. Utwór stanowi syntezę średniowiecznej myśli filozoficznej i teologicznej.

  • Boska komedia - streszczenie krótkie
  • Boska komedia - streszczenie szczegółowe
  • Boska komedia - streszczenie krótkie

    Podróż Dantego rozpoczyna się w nocy z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek 1300 roku. Mężczyzna ma trzydzieści pięć lat. Znajduje się w ciemnym lesie, gdzie drogę zastępują mu trzy bestie: pantera (zmysłowość), lew (pycha) i wilczyca (chciwość). Dante cofa się w stronę przepaści, ale na ratunek przychodzi mu Wergiliusz. Zabiera poetę na wędrówkę przez Piekło, Czyściec i Raj.

    Bohaterowie przechodzą przez bramę Piekła. Powstało, gdy Lucyfer został strącony z raju. Za bramą znajduje się Przedpiekle, gdzie przebywają ludzie gnuśni. Piekło składa się z dziewięciu kręgów, zmierzających w głąb ziemi. W pierwszym kręgu przebywają ludzie nieochrzczeni, w drugim - rozpustnicy, w trzecim - żarłocy, w czwartym - skąpcy i rozrzutnicy, a w piątym - gwałtownicy, zazdrośnicy, pesymiści i pyszałkowie. Dalsza część Piekła jest oddzielona murem i nazywa się ją Dolnym Piekłem. W kręgu szóstym przebywają heretycy, a w siódmym - gwałtownicy przeciwko sobie samym, bliźnim, Bogu i naturze. Krąg ósmy dzieli się na dziesięć jarów, w których przebywają: uwodziciele i stręczyciele, nierządnice i rozpustnicy, dostojnicy handlujący godnościami kościelnymi, wróżbici i magowie, oszuści, hipokryci, złodzieje, fałszywi doradcy, podżegacze do zamieszek oraz fałszerze. W kręgu dziewiątym znajdują się zdrajcy. Na dnie Piekła, Lucyfer - zdrajca Boga przeżuwa w swoich paszczach trzech zdrajców ludzkości: Judasza, Brutusa i Kasjusza.

    Dante i Wergiliusz przechodzą tunelem na drugą półkulę ziemi do Góry Czyśćcowej, która ma kształt zwężającej się ku górze piramidy. Składa się z dziewięciu części: wstępu do Czyśćca, siedmiu tarasów i szczytu - Raju Ziemskiego. We wstępie do Czyśćca przebywają ci, którzy za życia zbyt długo odkładali pokutę. Na pierwszym tarasie cierpią dumni i pyszni, na drugim - zazdrośnicy, na trzecim - gniewni, na czwartym - gnuśni chrześcijanie, na piątym - skąpcy i marnotrawcy, na szóstym - nieumiarkowani w jedzeniu i piciu, a na siódmym - rozpustnicy. Po przejściu przez Czyściec, Dante spotyka swoją ukochaną Beatrycze w Raju Ziemskim. Wergiliusz opuszcza bohatera, po Raju oprowadzi go Beatrycze.

    Raj składa się z dziewięciu sfer: siedmiu ciał niebieskich, nieba gwiazd stałych oraz Primum Mobile z siedzibą Boga. Pierwszym ciałem niebieskim jest Księżyc, gdzie mieszkają dusze, które nie wypełniły w pełni złożonych ślubów. Następnie bohaterowie udają się na Merkurego, przebywają tam dusze, ceniące sławę ziemską. Na Wenus znajdują się dusze, które uległy za życia wpływowi miłości. Dante trafia na Słońce, gdzie przebywają dusze wielkich myślicieli. Na Marsa trafiają dusze walczących za wiarę chrześcijańską. Dante wznosi się na Jowisza, miejsce dusz sprawiedliwych i pobożnych. Na Saturnie przebywają duchy kontemplacyjne. W niebie gwiazd stałych, Dante jest egzaminowany z wiary, nadziei i miłości. Przebywają tam wybrańcy Boga. Bohater dociera do nieba dziewiątego - Primum Mobile. Beatrycze go opuszcza, a św. Bernard z Clairvaux prowadzi bohatera przed siedzibę Boga - Empireum. Tam Dante spotyka Boga i zostaje porażony światłem wiary.

    Boska komedia - streszczenie szczegółowe

    Część I. Piekło

    Pieśń I. Trzydziestopięcioletni Dante, znajdujący się na połowie życia, przebywa w ciemnym lesie, symbolizującym grzeszne życie. W oddali dostrzega wzgórze i Słońce, będące oznaką obecności Boga. Pojawiają się trzy zwierzęta-alegorie: pantera (zmysłowość), lew (pycha) i wilczyca (chciwość). Na ratunek przychodzi Wergiliusz i proponuje Dantemu podróż w zaświaty.

    Pieśń II. Wędrówka Dantego rozpoczyna się w nocy z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek 1300 roku. Wergiliusz zapewnia bohatera, że św. Łucja i jego ukochana, Beatrycze, wstawiły się u Matki Boskiej, aby mógł zobaczyć zaświaty.

    Pieśń III. Dante i Wergiliusz znajdują się w przedsionku Piekła. Przebywają tam dusze ludzi, którzy za życia byli obojętni na dobro i zło. Bohaterowie przekraczają bramę Piekła, nad którą widnieje napis “Wchodzący we mnie, zostawcie nadzieję”. Charon przewozi potępione dusze przez Acheront. Błyskawica sprawia, że Dante traci przytomność, a gdy ją odzyskuje jest na drugim brzegu rzeki.

    Pieśń IV. Dante znajduje się w pierwszym kręgu Piekła. Przebywają tam dzieci i dorośli, którzy zmarli nieochrzczeni oraz sprawiedliwi ludzie, narodzeni przed Chrystusem. Dante spotyka tam starożytnych poetów i filozofów oraz wyznawców Koranu i postaci mitologiczne. Ich cierpienie jest wyłącznie psychiczne.

    Pieśń V. Bohater trafia do drugiego kręgu Piekła. Minos wyznacza potępionym duszom miejsce w Piekle. Przebywają tam ludzie, którzy dopuszczali się rozpusty. Są wciąż smagani wichrem. Francesca de Rimini opowiada historię swojej miłości do Paolo Malatesta.

    Pieśń VI. Dante wchodzi do trzeciego kręgu Piekła, którego pilnuje Cerber. Trafiają tam dusze, które za życia cechowały się obżarstwem. Florentczyk Ciacco przepowiada bratobójcze walki we Florencji.

    Pieśń VII. Pluton wita Dantego i Wergiliusza w czwartym kręgu Piekła. Przebywają tam skąpcy i rozrzutnicy. Następnie, bohaterowie wchodzą do piątego kręgu Piekła, gdzie trafiają gwałtownicy, zazdrośnicy, pesymiści i pyszałkowie.

    Pieśń VIII. Bohaterowie przemierzają bagna kręgu piątego. Spotkają Filipa Argenti, potępionego za gniew. Trafiają na otoczone murami miasto - gród Disa, którego pilnują demony. Zatrzaskują przed bohaterami wrota i próbują rozłączyć Dantego z jego przewodnikiem.

    Pieśń IX. Trzy Furie chcą odstraszyć bohaterów od bramy grodu Disa. Pojawia się jednak Anioł, który wpuszcza ich do środka. Dante trafia do szóstego kręgu Piekła, gdzie heretycy cierpią w płonących grobach.

    Pieśń X. Bohaterowie spotykają Farinatę degli Uberti, który przepowiada Dantemu wygnanie z Florencji.

    Pieśń XI. Wergiliusz opowiada Dantemu o grzechu lichwy, która stanowi zarobek wbrew naturze, bez wkładania wysiłku w pracę.

    Pieśń XII. Bohaterowie trafiają do siódmego kręgu Piekła, którego pilnuje Minotaur. W rzece wrzącej krwi cierpią grzesznicy, którzy za życia dopuszczali się przemocy. Należą do nich tyrani. Potępionych pilnują centaury.

    Pieśń XIII. W tym samym kręgu znajdują się samobójcy, zamienieni w drzewa. Ich korę jedzą harpie.

    Pieśń XIV. Dante spotyka bluźnierców przeciwko Bogu, na których pada ognisty deszcz. Znajduje się tam między innymi grecki król Kapaneus. Wergiliusz opowiada Dantemu o piekielnych rzekach.

    Pieśń XV. Bohater rozmawia z duszą swojego mistrza, literata i astrologa Brunetto Latiniego.

    Pieśń XVI. Dante spotyka Jakuba Rustikuci, który po rozwodzie z żoną wpadł w grzech występku. Bohaterowie obserwują pienistą rzekę, która przelewa się do kolejnego kręgu.

    Pieśń XVII. Dante i Wergiliusz spotykają potwora Geriona, mitycznego króla Erytrei, który symbolizuje obłudę i fałsz. Lichwiarze cierpią w ognistym deszczu. Gerion przewozi bohaterów do kolejnego kręgu.

    Pieśń XVIII. Bohaterowie trafiają do ósmego kręgu Piekła, który składa się z dziesięciu jarów, scalonych przez mosty. W pierwszym jarze cierpią uwodziciele i stręczyciele, między innymi niewierny Jazon. W drugim jarze znajdują się nierządnice i rozpustnicy.

    Pieśń XIX. Trzeci jar zajmują dostojnicy, którzy handlowali godnościami kościelnymi. Należy do nich papież Mikołaj III. Potępieni wiszą głowami w dół, a ich stopy pali ogień. Dante krytykuje oddawanie świeckiej władzy papieżom.

    Pieśń XX. W czwartym jarze cierpią wróżbici i magowie, między innymi Tyrezjasz. Ich karą jest powolny marsz z głowami przekręconymi do tyłu.

    Pieśń XXI. Piąty jar to miejsce oszustów, którzy zostali zanurzeni w gorącej smole. Pilnują ich diabły, wyposażone w harpuny. Dowódca diabłów, Chwost oferuje bohaterom pomoc w przejściu po stromym brzegu jaru.

    Pieśń XXII. Dante i Wergiliusz przeprawiają się przez krawędź jaru. Ciampolo opowiada o sobie i innych oszustach, którzy nadużywali władzy i nie byli szczerzy wobec swoich przełożonych.

    Pieśń XXIII. W jarze szóstym przebywają hipokryci w płaszczach z ołowiu. Szczególnie ukarani zostają Annasz i Kajfasz, wszyscy przechodzą po ich plecach, aby odczuli ciężar hipokryzji całego świata.

    Pieśń XXIV. Przez pozostałe jary ósmego kręgu Piekła ciągnie się łańcuch górski. W jarze siódmym cierpią złodzieje. Są kąsani przez węże, następnie przemieniają się w proch, aby ponownie się odrodzić. Wśród nich znajduje się Fuccio, który za życia dopuścił się kradzieży naczyń kościelnych i zrzucił winę na kogoś innego. Przepowiada Dantemu upadek gwelfów białych, których poeta był zwolennikiem.

    Pieśń XXV. Dante obserwuje kolejnych złodziei i złoczyńców. Znajduje się tam Kakus, który uprowadził bydło Geriona. Złodzieje nieustannie przechodzą przemianę z węży w ludzi i z ludzi w węże.

    Pieśń XXVI. Bohaterowie przechodzą przez most nad ósmym jarem i obserwują fałszywych doradców, nad którymi płonie ogień. Dostrzega tam bohaterów, cechujących się przebiegłością i okrucieństwem, Odyseusza i Diomedesa, którzy przyczynili się do upadku Troi.

    Pieśń XXVII. Dante spotyka hrabiego Gwido de Montefeltro, wodza gibbelinów, który zaangażował się w wojnę papieża Bonifacego VIII z rodem Colonnów. Przez swoje złe rady trafił do Piekła. Dante opowiada mu o sytuacji w prowincji Romania.

    Pieśń XXVIII. Bohaterowie trafiają do dziewiątego jaru ósmego kręgu. Przebywają tam podżegacze do zamieszek religijnych i społecznych. Znajduje się tam między innymi Mahomet, który rozdziera sobie pierś. Cierpi również Bertrand z Borno, który doprowadził do konfliktu między królem angielskim, Henrykiem II i jego synem, więc za karę nosi pod pachą swoją odciętą głowę.

    Pieśń XXIX. W dziesiątym jarze ósmego kręgu cierpią fałszerze. Przebywają tam alchemicy, którzy fałszowali złoto. Za karę są pokryci trądem.

    Pieśń XXX. Bohaterowie obserwują kolejnych fałszerzy, którzy cierpią na różne choroby i gryzą się nawzajem.

    Pieśń XXXI. Dante i Wergiliusz docierają do dziewiątego kręgu Piekła. Znajduje się tam studnia, strzeżona przez olbrzymów. Anteusz prowadzi bohaterów na dno Piekła.

    Pieśń XXXII. Bohaterowie zwiedzają cztery koła ostatniego kręgu Piekła, zwane Kaina, Antenora, Tolomea i Giudecca. Potępieni są zamrożeni w jeziorze Kokytos. W pierwszym kole przebywają zdrajcy najbliższych. Należą do nich bracia - Napoleon i Aleksander, którzy przebili się szpadami, podczas kłótni o majątek ojca. Dante spotyka także Mordereka, syna króla Artura, który urządził na niego zasadzkę. W kole przebywają również dusze morderców członków własnych rodzin. W drugim kole cierpią zdrajcy narodu lub stronnictwa.

    Pieśń XXXIII. W trzecim kole ostatniego kręgu znajdują się dusze tych, którzy nadużywali czyjegoś zaufania oraz żyjących, już skazanych na potępienie.

    Pieśń XXXIV. Bohaterowie docierają do czwartego koła, na samo dno Piekła. Króluje tam Lucyfer, otoczony zdrajcami Boga. Grzesznicy są zanurzeni w lodzie. Szatan ma trzy twarze: czerwoną, czarną i żółtą. W każdej paszczy przeżuwa jednego ze zdrajców: Judasza (zdrajcę Chrystusa), Brutusa i Kasjusza (zdrajców Juliusza Cezara). Łzy szatana mieszają się z krwią grzeszników. Dante i Wergiliusz znajdują w centrum ziemi. Zmierzają tunelem na jej drugą półkulę, aby dostać się do Góry Czyśćcowej.

    Część II. Czyściec

    Pieśń I. W Czyśćcu przewodnikiem Dantego wciąż jest Wergiliusz. Dusze wspinają się po kolejnych piętrach Góry Czyśćcowej, aby w końcu odkupić winy i trafić do Raju. Dante i Wergiliusz docierają do wstępu do Czyśćca. Bohaterowie spotykają strażnika Czyśćca - Katona Młodszego (Utyceńskiego), który popełnił samobójstwo, ponieważ widział zagrożenie swobody Republiki Rzymskiej przez Cezara. Strażnik nie wspomina ukochanej żony Marcji, ponieważ ziemskie życie trzeba zostawić za sobą. Każe umyć Dantego i opasać go trzciną. Wergiliusz wybiera trudniejszą drogę przez Górę Czyśćcową.

    Pieśń II. Góra znajduje się w pobliżu Jerozolimy. Aniołowie przywożą łodzią kolejne dusze. Dante rozpoznaje jedną z nich, jest to jego przyjaciel i słynny śpiewak - Kassela. Katon każe ruszać duszom na górę, razem z nimi udają się Dante i Wergiliusz.

    Pieśń III. Trasa jest trudna, tak jak wyjście z grzechu. Dante i Wergiliusz spotykają dusze umarłych w stanie klątwy kościelnej. Bohaterowie widzą duszę króla neapolitańskiego Manfreda, który na skutek zatargów z papiestwem został wyklęty z Kościoła, a jego zwłok nie pogrzebano.

    Pieśń IV. Dusze i bohaterowie docierają do schodów. Przebywają tam dusze osób, które nawróciły się na łożu śmierci. Spotykają mistrza muzycznego Belakwę, który musi wędrować powoli, ponieważ przeżył wiele lat bez Boga.

    Pieśń V. Dante widzi dusze osób, które zbyt długo odkładały żal i pokutę. Duchy proszą przybyłych o modlitwę, ponieważ nikt z żyjących nie martwi się o ich zbawienie.

    Pieśń VI. Bohaterowie spotykają dusze Sordella, poety prowansalskiego. Pochodzi on z Mantui, podobnie jak Wergiliusz. Dante z goryczą komentuje sytuację w Italii, gdzie panuje wojna domowa.

    Pieśń VII. Dante i jego przewodnik spotykają dusze, które odkładały pokutę, ponieważ były zajęte sprawami politycznymi. Wśród nich znajdują się liczni monarchowie, między innymi cesarz rzymski Rudolf, król Francji Filip III oraz Karol I, król obojga Sycylii i hrabia Prowansji.

    Pieśń VIII. Bohaterowie spędzają wieczór w dolinie książęcej. Dante spotyka duszę Nino, sędziego z Sardynii, który po wygnaniu z Pizy, wojował ze swoim rodzinnym miastem.

    Pieśń IX. Nadchodzi świt, Dante zostaje we śnie przeniesiony przez św. Łucję przed bramę właściwego Czyśćca. Każdy, kto przejdzie przez te wrota, może być pewny zbawienia, ale pokora jest konieczna do ich otwarcia. Anioł kreśli na czole Dantego siedem liter „P”, które symbolizują siedem grzechów. Peccatum to z języka łacińskiego „grzech”.

    Pieśń X. Bohaterowie znajdują się na pierwszym tarasie Czyśćca. Przebywają tam dusze osób dumnych i pysznych, które są przytłaczane przez ciężary. W ten sposób uczą się pokory.

    Pieśń XI. Dante spotyka Oderisiego z Gubro, miniaturzystę, który pogardzał innymi malarzami.

    Pieśń XII. Bohaterowie widzą kolejne postaci, znane ze swojej pychy. Należą do nich Nemrod, twórca wieży Babel, Niobe oraz Arachne, która walczyła w sztuce przędzenia z Palladą. Spotykają także Saula, który po przegranej z Filistynami przebił się mieczem. Anioł zmazuje z czoła Dantego pierwszą literę „P”, co oznacza, że uwolnił się od pierwszego grzechu - pychy.

    Pieśń XIII. Dante i Wergiliusz docierają do drugiego tarasu Czyśćca. Przebywają tam zazdrośnicy, którzy wędrują we włosienicach, cierpiąc głód i ślepotę, ponieważ zazdrość jest ślepa. Bohaterowie spotykają Sapię ze Sieny, która cieszyła się z porażki swoich rodaków w wojnie domowej.

    Pieśń XIV. Gwido del Duka rozmawia z Rinierem de Kalboli, którego bratanek uwięził i skazał wielu gwelfów białych.

    Pieśń XV. Kolejna litera „P” znika z czoła Dantego - uwalnia się od grzechu zazdrości. Bohaterowie docierają do trzeciego tarasu Czyśćca, gdzie pokutują gniewni. Ich dusze cierpią w czarnym dymie.

    Pieśń XVI. Dante spotyka swojego przyjaciela, Marko Lombardo, weneckiego szlachcica. Rozmawiają o dwóch słońcach Rzymu - papieżu i cesarzu.

    Pieśń XVII. Bohaterowie wchodzą na czwarty taras Czyśćca. Znajdują się tam gnuśni chrześcijanie, poruszający się w pędzie. Muszą się spieszyć, ponieważ za życia cechowali się biernością.

    Pieśń XVIII. Wergiliusz rozmawia z Dante o istocie miłości. Bohaterowie spotykają opata Alberta, który uczynił swojego kalekiego, nieślubnego syna opatem w klasztorze.

    Pieśń XIX. Z czoła Dantego znika czwarta litera „P”, oczyszcza się z grzechu lenistwa. Bohaterowie docierają do piątego tarasu Czyśćca. Przebywają tam skąpcy, leżący plecami do nieba oraz marnotrawcy ze związanymi kończynami. Dante spotyka papieża Adriana V, znanego ze swojej chciwości.

    Pieśń XX. Dante spotyka Hugo Kapeta, założyciela dynastii Kapetów. Rozmawiają o chciwości Pigmaliona, który zabił krewnego dla skarbów oraz Midasa, do szaleństwa spragnionego złota. Bohaterowie rozmawiają o uwięzieniu papieża Bonifacego VIII. Góra Czyśćcowa drży.

    Pieśń XXI. Wstrząs góry wynika z przyjęcia duszy do Raju. Bohaterowie spotykają poetę rzymskiego Publiusza Stacjusza, którego mistrzem jest Wergiliusz.

    Pieśń XXII. Piąta litera „P” znika z czoła Dantego - wyzwala się od chciwości i marnotrawstwa. Bohaterowie wchodzą na szósty taras Czyśćca. Przebywają tam dusze ludzi nieumiarkowanych w jedzeniu i piciu. Są kuszone widokiem zakazanego owocu oraz muszą przechodzić przez kaskadę, nie mogąc napić się wody.

    Pieśń XXIII. Dante obserwuje wychudzone cienie, cierpiące na trąd. Spotyka wśród nich krewnego, Foreze Donatiego. Mężczyzna opowiada mu o swojej dobrej żonie, która wciąż o nim pamięta. Foreze mówi o bezwstydnych florenckich kobietach. Wprowadzono zakazy kościelne i świeckie, aby nie nosiły nieprzyzwoicie kusych strojów.

    Pieśń XXIV. Bohater spotyka papieża Marcina IV, który zgrzeszył łakomstwem. Z czoła Dantego znika szósta litera „P”, staje się wolny od nieumiarkowania w jedzeniu i piciu.

    Pieśń XXV. Dante i Wergiliusz w drodze snują rozważania na temat duszy, śmierci i cieniów, pokutujących za swoje winy. Bohaterowie docierają na siódmy taras Czyśćca. W płomieniach i burzy cierpią tam rozpustnicy. Chór dusz śpiewa o nimfie Helicy, którą bogini Diana wygnała ze świętego gaju za niezachowanie czystości.

    Pieśń XXVI. Zbliża się wieczór. Wielka gromada cieni wędruje przez płomienie. Dante spotyka poetów: Gwincello Gwido oraz Arnolda.

    Pieśń XXVII. Dante musi przejść przez ogień do Raju. Płomienie oczyszczają bohatera, nie spalają go, ale cierpi z gorąca. Bohater zasypia, śnią mu się córki Labana i żony Jakuba - Lia i Rachel. Wergiliusz musi rozstać się z Dante, ponieważ nie może wejść do Raju. Ostatnia litera „P” znika z czoła bohatera, uwalnia się od grzechu rozpusty.

    Pieśń XVIII. Dante dociera do Raju Ziemskiego (Edenu). Nastaje szósty ranek wędrówki. Bohater spotyka piękną Matyldę. Znajduje się w gaju, gdzie płyną dwa strumienie: Lete, pozwalający zapomnieć o grzechach oraz Eunoe, przypominający wszystkie dobre uczynki.

    Pieśń XXIX. Na drugim brzegu strumienia, Dante obserwuje pochód prawdziwego Kościoła. Widzi światłość, której nie jest w stanie pojąć za pomocą rozumu.

    Pieśń XXX. Pochód Kościoła się zatrzymuje. Ukryta Beatrycze wypomina Dantemu sprzeniewierzenie się miłości. Następnie ukazuje mu się w szacie o trzech kolorach: białym, zielonym i czerwonym, co symbolizuje cnoty teologiczne. Na głowie ma wieniec oliwny, oznaczający mądrość.

    Pieśń XXXI. Dante wyznaje Beatrycze swoje grzechy. Przechodzi przez strumień Leto.

    Pieśń XXXII. Pochód Kościoła zmierza w stronę drzewa poznania dobra i zła, którego owoc spożyli Adam i Ewa. Beatrycze przedstawia wizję podzielonego, grzesznego Kościoła.

    Pieśń XXXIII. Bóg wypowiada się przez Beatrycze i mówi o ocaleniu Kościoła oraz poznaniu dobra i zła. Dante zanurza się w wodach Eunoe. Zostaje oczyszczony.

    Część III. Raj

    Pieśń I. Nastaje siódmy poranek wędrówki. Dante razem z Beatrycze wznosi się ze szczytu Góry Czyśćcowej do Raju.

    Pieśń II. Raj składa się z dziewięciu sfer, siedem z nich stanowią ciała niebieskie. Pierwszym z nich jest Księżyc. Beatrycze poucza Dantego o wszechświecie i ciemnych plamach na Księżycu.

    Pieśń III. Dante poznaje mieszkanki Księżyca. Należy do nich Pilarda, siostra Forezego, zakonnica porwana przez swoich braci. Mieszka tam również Konstancja, córka króla Sycylii, siłą zabrana z klasztoru i zaślubiona.

    Pieśń IV. Beatrycze poucza Dantego o istocie wolnej woli. Mówi o zakonnicach, które poddały się przemocy i nie wróciły do klasztorów. Przedstawia mu też historię Alkmeona, który pomścił śmierć ojca, zabijając własną matkę.

    Pieśń V. Beatrycze opowiada Dantemu o ślubach przed Bogiem, które odbierają człowiekowi wolną wolę. Kobieta przestrzega przed lekkomyślnymi przysięgami, ponieważ ich wypełnianie prowadzi do nieszczęść. Beatrycze i Dante wznoszą się na Merkurego.

    Pieśń VI. Cesarz Justynian opowiada bohaterowi o orle cesarskim i dziejach cesarstwa rzymsko-niemieckiego. Justynian to pierwszy z cesarzy, który spisał prawa, tworząc kodeks.

    Pieśń VII. Beatrycze poucza Dantego o grzechu i zbawieniu oraz stworzeniu wszystkich istot przez Boga.

    Pieśń VIII. Beatrycze i Dante wznoszą się na Wenus. Spotykają tam władcę państwa Franków, Karola Młota i jego synów. Dante rozmawia z pierworodnym synem króla Neapolu, Karolem Martelem. Ten opowiada mu o państwie i społeczeństwie.

    Pieśń IX. Dante rozmawia z Karolem Martelem o próżności. Kunizza, siostra tyrana Ezzelina da Romano opowiada o dążeniu do sławy oraz oddawaniu się miłości romantycznej. Mówi o poecie prowansalskim, Folko z Marsylii, któremu sławę dały pieśni miłosne, ale na starość został mnichem. Bohaterowie rozmawiają o zepsuciu w Kościele.

    Pieśń X. Bohater wznosi się z Beatrycze na Słońce. Żyjący tam święci poznania (mistycy i teologowie) tworzą dwa wieńce świetlne. Znajdują się wśród nich między innymi św. Tomasz z Akwinu i jego nauczyciel, św. Albert z Kolonii.

    Pieśń XI. Św. Tomasz mówi o św. Franciszku z Asyżu i krytykuje ówczesnych dominikanów. Stwierdza, że niewielu mnichów dochowuje wierności ślubom.

    Pieśń XII. Św. Bonawentura mówi o św. Dominiku i krytykuje ówczesnych franciszkanów. Oskarża też papieża Bonifacego VIII o chciwość.

    Pieśń XIII. Błogosławieni teolodzy tworzą dwa wieńce. Św. Tomasz mówi o Adamie i Chrystusie. Dante opowiada o poszukiwaniu prawdy. Uważa, że teorie o Słońcu i ciałach niebieskich są fałszywe, a badacze Pisma Świętego przekłamują jego przekaz. Św. Tomasz uważa, że powinien zostawić osąd Bogu.

    Pieśń XIV. Salomon i Beatrycze mówią o postaci, w jakiej człowiek istnieje w Raju. Dante jest porażony blaskiem. Bohater wznosi się z ukochaną na Marsa. Znajdują się tam bojownicy Chrystusa, którzy przyjmują formę świetlistego krzyża.

    Pieśń XV. Na Marsie bohater spotyka swojego prapradziada, Kaciagwidę, który snuje rozważania na temat dobrych czasów Florencji, gdy kobiety zachowywały skromność. Kaciagwida zginął waleczną śmiercią podczas krucjaty cesarza Konrada.

    Pieśń XVI. Kaciagwida wspomina dalsze dzieje Florencji, liczne fałszerstwa i wojnę domową. Mówi o konflikcie gwelfów i gibelinów.

    Pieśń XVII. Prapradziad przewiduje wygnanie Dantego z Florencji i pobyt u Kangrada w Weronie. Zapowiada również sławę poematu i działalność kaznodziejską autora.

    Pieśń XVIII. Beatrycze i Dantego wznoszą się na Jowisza. Przebywają tam sprawiedliwi monarchowie. Duchy tworzą napis „kochajcie sprawiedliwość, wy którzy sądzicie ziemię”. Następnie przybierają kształt orła, symbolu cesarstwa. Dante oskarża Bonifacego VIII o nadużywanie klątw kościelnych i żądanie zapłaty za ich zdjęcie.

    Pieśń XIX. Orzeł mówi głosem wszystkich duchów. Uważa, że nieochrzczeni, ale sprawiedliwi ludzie powinni być zbawieni. Sąd historii powszechnej ma przypominać Sąd Ostateczny, złe czyny monarchów nie będą zapomniane.

    Pieśń XX. Na Jowiszu znajduje się duch Trajana, cesarza który za sprawą modlitwy św. Grzegorza, wrócił z Piekła na ziemię, aby móc nawrócić się na chrześcijaństwo. Przebywa tam także król Hiskia, który przez modlitwę odzyskał zdrowie i żył kilkanaście lat dłużej, niż przepowiedział mu prorok Izajasz. Dante krytykuje cesarza Konstantyna Wielkiego za przeniesienie stolicy i zwiększenie znaczenia władzy świeckiej.

    Pieśń XXI. Beatrycze i Dante wznoszą się na Saturna, gdzie znajdują się dusze świętych życia kontemplacyjnego. Duchy tworzą tam formę drabiny, ponieważ przez swoje rozważania są bliskie Bogu. Piotr Damian krytykuje zepsucie wśród wysoko postawionych duchownych. Dusze modlą się do Boga o karę dla zdemoralizowanego kleru.

    Pieśń XXII. Św. Benedykt gani ówczesny zakon benedyktynów. Beatrycze i Dante wznoszą się do ósmej sfery Raju - nieba gwiazd stałych. Najpierw udają się do konstelacji Bliźniąt, pod którą urodził się Dante.

    Pieśń XXIII. Ósma sfera składa się z dwóch części. W centrum jednej z nich znajdują się Chrystus i Beatrycze, a w drugiej - Maryja. Chrystus opromienia swoich wybrańców blaskiem.

    Pieśń XXIV. Bramy Raju strzeże św. Piotr. Skłania Dantego do przemyśleń na temat wiary. Bohater wyznaje wiarę w jedynego Boga i Świętą Trójcę.

    Pieśń XXV. Dante ma nadzieję, że sława poematu kiedyś pozwoli mu na powrót do Florencji. Św. Jakub pyta go o nadzieję. Bohater ma nadzieję na zbawienie i życie wieczne. Beatrycze znika, a w pobliżu Dantego pojawia się św. Jan.

    Pieśń XXVI. Dante traci wzrok. Św. Jan pyta go o miłość - ostatnią z cnót teologicznych. Dante uznaje Boga za swoją największą miłość. Bohater odzyskuje wzrok, pojawiają się przy nim Beatrycze i Adam, który opowiada o grzechu pierworodnym i swojej pokucie w Piekle.

    Pieśń XXVII. Św. Piotr krytykuje Bonifacego VIII za chciwość i oczekuje, że Bóg ukaże niewiernych biskupów Rzymu. Beatrycze i Dante udają się do dziewiątej sfery Raju - nieba kryształowego (Primum Mobile). Beatrycze stwierdza, że człowiek z natury jest dobry, ale zmysły ciągną go do złego.

    Pieśń XXVIII. Wokół Empireum, siedziby Boga, znajduje się dziewięć chórów anielskich. Dante poznaje podział aniołów na trzy hierarchie, z których każda liczy po trzy chóry.

    Pieśń XXIX. Beatrycze wyjaśnia, że Bóg stworzył wszystkie istoty, aby objawić samego siebie. Dante skarży się na filozofię ziemską, niezgodną z Pismem Świętym. Krytykuje też fałszywych kaznodziejów.

    Pieśń XXX. Dante i Beatrycze przenoszą się do Empireum. Siedziba Stwórcy ma kształt róży. W pobliżu Boga nie istnieją czas i przestrzeń. Stwórcę otaczają aniołowie i dusze wybrane. Beatrycze wskazuje bohaterowi różę niebiańską, w której objawia się światło niebieskie.

    Pieśń XXXI. Beatrycze znika i pojawia się w róży niebiańskiej. Dante dziękuje jej za uwolnienie z grzechu. Pojawia się obok niego św. Bernard z Clairvaux.

    Pieśń XXXII. Św, Bernard opowiada Dantemu o róży niebiańskiej, która zamyka cały Raj. Dzieli się na dwa półkola. W jednym z nich najwyższe miejsce zajmuje Maryja, w drugim - Jan Chrzciciel.

    Pieśń XXXIII. Św. Bernard modli się do Matki Boskiej. Dante otrzymuje od Boga siłę, aby ujrzeć jego blask. Widzi świetliste kręgi, które wyobrażają Ojca, Syna i Ducha Świętego. Dante zostaje porażony światłem wiary.


    Przeczytaj także: Boska komedia - bohaterowie

    Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.