Podróż należy do najbardziej rozpoznawalnych motywów literackich. Często ma przy tym znaczenie alegoryczne, stanowi przenośnię życia i dorastania. Rozumiana jednak bardziej w dosłowny sposób, podróż to doskonała okazja do poznania świata. Wędrując pośród jego rozdroży, możemy przecież napotkać nowe zjawiska, miejsca i ludzi. Poszerza to naszą wiedzę, wpływając również na nas samych. W poniższej pracy ta korzyść wynikająca z podróżowania zostanie przedstawiona przy pomocy trzech dzieł literackich, opartych o wyżej wspomniany motyw. Literatura jest bowiem nauczycielką życia, pozwala również spojrzeć na każde zagadnienie z perspektywy pokoleń, a nawet całych wieków cywilizacji. Będą to kolejno: Boska Komedia Dantego Alighieri, Kordian Juliusza Słowackiego oraz Mały Książę Antoine’a de Saint-Exupéry’ego.
Mistrz Dante napisał swoje magnum opus w nadziei przekazania czytelnikowi ważnej lekcji duchowości chrześcijańskiej. Chciał mianowicie skierować jego myśli ku Bogu i pobożnemu życiu, zarazem zniechęcając do grzechu. Z tego powodu przedstawił swoją wędrówkę po trzech miejscach spoza granicy rzeczywistości materialnej: Piekle, Czyśćcu i Niebie. Ze względu na obrazowość kaźni, jakie czekały grzeszników w pierwszym z wymienionych rejonów, powstał nawet związek frazeologiczny "dantejskie sceny". Ta chęć nauki poprzez przestraszenie wyraża również ludzką potrzebę poznania, zrozumienia.
Dante jako bohater Boskiej Komedii udaje się w podróż po zaświatach, dzięki czemu zaczyna lepiej pojmować miejsce człowieka w kosmicznym porządku rzeczy. Zauważmy sposób, w jaki autor przedstawia czytelnikowi swoją wizję. Rozpoczyna ją opis ciemnego lasu, gdzie grożą mu dzikie bestie, a kończy opis miejsca przebywania samego Boga. Las to rzecz jasna personifikacja życia ludzkiego, przepełnionego niewiadomą i pokusami (bestiami).
Z każdym przystankiem następuje tym samym pozytywna gradacja, Dante jest coraz bliżej poznania Stwórcy. Jego wędrówka tym samym jest alegorią nawrócenia, porzucenia grzechu na rzecz czystości Boga. Chociaż nie jest to wiedza rozumiana w sensie naukowym, stanowi wyraz oświecenia i zrozumienia. Tym samym pozwala odnaleźć swoje miejsce w rzeczywistości - poznać sam sens istnienia świata.
Juliusz Słowacki również sięga po mistycyzm na łamach swojego Kordiana. Nim jednak tytułowy bohater pozna Idee Wielką na szczycie góry Mont Blanc, postanawia dokonać rzeczy bardziej przyziemnej - rozpoczyna poszukiwania i poznanie. Odwiedza w ich trakcie kolejne krainy w Europie, wszędzie konfrontując swoje poglądy z pewną "prawdą" świata. Pomimo tego, że można zakwestionować wyciągane przez Kordiana wnioski, niewątpliwie dowiedział się on wielu rzeczy o świecie. Co więcej, poznał też wiele prawideł życia, dorastając dzięki tej wiedzy.
Podróż w Kordianie to w istocie alegoria mistycznego oświecenia, poszukiwania wiedzy aż poza granice rzeczywistości. Dzięki użyciu tam realnych miejsc i istotnych dla XIX wieku idei (bogactwo, poezja, miłość, wiara, wolność) stanowi też doskonały przykład poszerzania horyzontów poprzez podróżowanie. Oświecenie to również w istocie poszukiwanie prawdy. Podróż to więc poszukiwanie prawdy o świecie.
Mały Książę jest w istocie opowieścią o dorastaniu i miłości. Podróż tytułowego bohatera stanowi tutaj przenośnię dojrzewania, w którego trakcie poznajemy wiele obliczy świata, ale również konfrontujemy się z rzeczywistością w nas samych. Zauważmy przy tym, że gdyby Mały Książę pozostał na swojej planecie, nigdy nie zdobyłby tak istotnej wiedzy. Pokazuje to, że ryzyko podróżowania niesie za sobą korzyść w postaci poszerzenia horyzontów poznawczych, które z kolei zmieniają nas samych. To niezwykle interesująca koncepcja: podróż jest konieczna, aby stać się dorosłym. Świat bowiem stanowi w istocie zbiór bodźców, na które musimy zostać wystawieni, jako do tego predestynowani. Podróż to więc poznanie siebie poprzez poznanie świata.
Zagadnienie wędrowania jest więc, jak widać na opracowanych przykładach, wielopoziomowe w swoim sensie. Podróżując, poznajemy bowiem świat, jednak wraz z nową wiedzą, sami ulegamy zmianie. Można tym samym lepiej zrozumieć wszelkie starożytne tradycje, związane z tą czynnością. Kiedyś wiązaną ją bowiem z mistycznym rytuałem przejścia, uważano za niebezpieczną, ale również wielce kształtującą. Poszerzenie naszej wiedzy o świecie pozwala bowiem lepiej zrozumieć samych siebie, poprzez odniesienie do szerszego kontekstu zdarzeń. Zawężone horyzonty zawsze przecież oznaczały kogoś, kto boi się rozwijać, co spowodowane jest brakiem zrozumienia rzeczywistości. Tak rozumiana podróż odkrywa przed nami nie tyle świat, ile wręcz mikrokosmos nas samych. Będąc bowiem częścią większej całości, poprzez odkrywanie jej, odkrywamy również niuanse własnego "ja". Dlatego podróżujmy, nie ograniczajmy swojego poznania do bezpiecznej przystani utartych ścieżek. Może nam to przynieść wymierne korzyści.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.