W powieści J.R.R. Tolkiena „Hobbit, czyli tam i z powrotem” można znaleźć wiele motywów literackich. Jest to opowieść nie tylko o wędrówce drużyny, krasnoludów, ale także o walce dobra ze złem - o sprawiedliwości, jak również o okrucieństwie.
Spis treści
Główny motyw powieści Tolkiena to wyprawa po skarb, w której wzięły udział krasnoludy, Bilbo i Gandalf. Przemieszczają się pieszo, na kucykach, tratwą, a nawet w szponach przyjaznych sobie orłów. Ich trasa zaczyna się na zachodzie, w Hobbitonie, prowadzi przez Góry Mgliste, gdzie odwiedzają Rivendell, dalej przez Wielką Rzekę Dzikich Krajów, Mroczną Puszczę, Jezioro Długie, aż do Samotnej Góry. Jest to pierwsza podróż dla osiadłego hobbita, która znacząco wpływa na jego osobowość. Z początkowo strachliwego niziołka zmienia się w odważnego, gotowego na podejmowanie wyzwań i przez to cennego członka drużyny. Zyskuje dzięki temu nowych przyjaciół oraz odmienia swoje dotychczas monotonne życie.
Jednym z kluczowych motywów w „Hobbicie” jest przyjaźń łącząca członków drużyny oraz niektórych innych bohaterów. Początkowo krasnoludy podchodzą do Bilbo Bagginsa z nieufnością, kwestionując jego umiejętności i sens jego udziału w wyprawie. Z biegiem czasu przekonują się jednak, że bez hobbita ich misja nie mogłaby się zakończyć sukcesem. Stopniowo zaczynają mu ufać; Bilbo często podnosi ich na duchu, a nawet wielokrotnie ratuje im życie. Hobbit nawiązuje też wyjątkową więź z Gandalfem, z którym spędził wiele czasu w podróży powrotnej. Zaprzyjaźniają się również z Władcą Wielkich Orłów, a z czasem nawet z zamkniętym w sobie Beornem.
Władza jest przedstawiona w powieści jako potężna siła, niosąca ze sobą ogromną odpowiedzialność i potencjalne zagrożenia. Przykładem sprawiedliwego i mądrego rządzenia są władcy elfów, Elrond oraz Król Leśnych Elfów. Obaj cechują się mądrością i wyrozumiałością, doskonale znają potrzeby i oczekiwania swoich poddanych. Nie dążą do popularności ani pochwał, ich decyzje są zawsze sprawiedliwe, dlatego nikt z ich poddanych nie ma powodów, by ich krytykować. Z drugiej strony, władca Miasta na Jeziorze jest skoncentrowany głównie na sprawach handlu, myta, towarów i złota. Jego pozycja wynika z tego, że mówi to, co ludzie chcą usłyszeć, uważnie obserwuje nastroje społeczne, aby utrzymać swoje stanowisko. Po latach sprawowania władzy, stał się jej niewolnikiem. Obawiał się każdego nowego przybysza, postrzegając go jako potencjalne zagrożenie, co było wynikiem lęku przed utratą władzy.
W powieści pojawia się również motyw śmierci: ginie Thorin Dębowa Tarcza. Przed swoją śmiercią popada on w konflikt z Bilbem, ale udaje mu się z nim pojednać. Ciężko ranny Thorin ginie w Bitwie Pięciu Armii. Ginie również główny antagonista w powieści: smok Smaug. Przed swoim zgonem zdoła zniszczyć prawie całe Esgaroth. Przez wiele lat uchodził za nieśmiertelnego, chronionego przez gruby pancerz. Jednak Bilbo dostrzegł, że nad lewą piersią Smauga znajduje się słaby punkt, co później wykorzystał Bard, celnie trafiając smoka strzałem z łuku. Śmierć Smauga była powodem, dla którego Bard został okrzyknięty nowym królem Dali.
Ten motyw ilustruje Gollum, który, chociaż pojawia się na krótko, zapada w pamięć czytelnika. Samotność wyrządziła ogromne szkody w jego osobowości. Gollum przez wiele lat mieszkał na skale na środku podziemnego jeziora, rzadko mając kontakt ze światłem dziennym. Życie w tak trudnych warunkach oraz odosobnienie doprowadziły do poważnych zmian w jego charakterze. Z braku towarzystwa zaczął rozmawiać sam ze sobą, używając specyficznego zwrotu Mój ssssskarbie. Mimo obsesji na punkcie pierścienia i okrucieństwa, może wzbudzać współczucie. Gollum jest doskonałym przykładem destrukcyjnej siły samotności. Brak bliskich, odcięcie od świata i życie w ukryciu prowadzą do tragedii. Postać Golluma symbolizuje negatywne efekty samotności: zgorzknienie, zawiść, opryskliwość i wrogość wobec otoczenia.
Dom i jego wspomnienie towarzyszą Bilbo Bagginsowi przez całą podróż. W chwilach niebezpieczeństwa czy tragedii często myśli o swojej wygodnej norze. W chwilach głodu wspomina jajecznicę na boczku, co dodaje mu sił – ma przecież dokąd wrócić, więc musi iść dalej. W porównaniu z niebezpieczeństwami w innych krainach jego pagórek jawi się jako oaza spokoju i szczęścia, a jego otoczenie jako raj.
Dla Thorina domem, który musiał dawno porzucić z powodu ataku smoka, jest Samotna Góra. Cała wyprawa nie jest tylko próbą odzyskania skarbów, ale także powrotem do domu, do krainy przodków, których Thorin jest prawowitym następcą.
W powieści ciekawie przedstawione są również dwa inne domostwa – znany z gościnności Ostatni Przyjazny Dom Elronda w dolinie Rivendell oraz drewniana chata Beorna. Ostatni Przyjazny Dom Elronda to miejsce pełne spokoju i mądrości, oferujące schronienie i odpoczynek podróżnikom. Z kolei chata Beorna, mimo surowego wyglądu, również okazuje się bezpiecznym schronieniem dla bohaterów.
Magia jest istotnym elementem w „Hobbicie”, przede wszystkim związana z postacią Gandalfa, który często używa jej, aby ratować swoich przyjaciół. Zazwyczaj posługuje się drobnymi zaklęciami, które ułatwiają mu życie, takimi jak świecąca laska rozświetlająca mrok. Magia na wyższym poziomie pojawia się w kontekście zaklętych przedmiotów, takich jak miecze wykonane przez elfów, mapa Samotnej Góry z inskrypcją zapisaną księżycowym pismem, a zwłaszcza pierścień, który czynił Bilba niewidzialnym. Bohaterowie spotykają się z przejawami prawdziwej magii, kiedy poznają Beorna. Beorn ma zdolność przemieniania się w wielkiego czarnego niedźwiedzia oraz potrafi rozmawiać ze zwierzętami.
Aktualizacja: 2024-07-24 17:49:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.