Pani Bovary – motywy literackie

Autor Inny
Autorem listy motywów literackich jest: Grzegorz Paczkowski.

Pani Bovary to powieść Gustawa Flauberta, która opowiada o kobiecie zagubionej w otchłani własnych pragnień i namiętności, które w konfrontacji z rzeczywistością doprowadzają do upadku i wielu nieszczęść. Powieść licząca prawie dwieście lat, nadal pozostaje aktualna ze względu na zestaw uniwersalnych motywów literackich, jakie porusza. 

  • Motyw miłości
  • Motyw zdrady
  • Motyw obyczajów
  • Motyw pracy
  • Motyw dojrzałości
  • Motyw śmierci
  • Motyw pożądania
  • Motyw miłości

    Miłość to zdecydowanie główny motyw Pani Bovary, choć jest ona ukazywana z wielu - często niestandardowych stron. Główna bohaterka raczej nie wie czym jest prawdziwa miłość. Wszystkie relacje romantyczne, które nawiązuje, czy z mężem, czy z późniejszymi kochankami, są jednostronne i interesowne. Mają przynosić zyski, satysfakcję i korzyści jedynie Emmie. Kobieta nie zna odpowiedzialności, poświęcenia czy altruizmu. Dla niej liczą się wyłącznie jej potrzeby, które zresztą są tak wyśrubowane, że aż niemożliwe do spełnienia. Nic dziwnego, skoro bohaterka miłości uczyła się z taniej literatury. Jednak jej mąż wydaje się ją naprawdę kochać, choć uczucie załamuje się w nim, gdy dowiaduje się o zdradach i podwójnym życiu. Bohaterowie Flauberta wydają się niewiele wiedzieć o miłości, zarówno damsko-męskiej, jak i rodzicielskiej. 

    Motyw zdrady

    Emma Bovary dopuszczała się zdrady małżeńskiej wielokrotnie. Nie miała z tego powodu wyrzutów sumienia. Był to dla niej sposób na życiową nudę oraz coraz głębsze rozczarowanie małżeństwem. Wszystkie te zdrady jednak obróciły się przeciwko niej, ponieważ przez kochanków była porzucana, gdy ci się nią nudzili i gdy ona sama okazywała się osobą, z którą nie można zbudować poważnej relacji. 

    Motyw obyczajów

    W powieści Flauberta pokazane są obyczaje społeczeństwa francuskiego drugiej połowy XIX wieku i dalekie są one od ideałów. Małżeństwa najczęściej zawiązywało się z rozsądku, często wbrew woli kobiet. Małżeństwa były pozorne, często dochodziło do zdrad, które były na porządku dziennym zarówno pośród arystokracji, jak i biedniejszych warstw społeczeństwa. 

    Motyw pracy

    Karol Bovary oddany był swojej pracy, choć być może nie był on lekarzem z powołania. Jednak dzięki praktyce stawał się w swoim rzemiośle coraz lepszy i przede wszystkim był w stanie zarabiać pieniądze, przez co miał kontakt z rzeczywistością. Emma nigdy nie pracowała i nie chciała pracować. Żyła w świecie iluzji i nigdy nie "pohańbiła" się wysiłkiem, za to z rozkoszą wydawała cudze pieniądze i chciała bez żadnego wysiłku dostąpić awansu społecznego. 

    Motyw dojrzałości

    Obydwoje państwo Bovary nie są ludźmi w pełni dojrzałymi. Karol do późnej dorosłości zostaje pod wpływem matki która rozpieszczała good małego, ale i manipulowała nim. Emma natomiast nie miała nawet kiedy dojrzeć, ponieważ od młodości jej wyobraźnią zawładnęły powieści romantyczne, które ukształtowały jej świat. jej bohaterki żyły od romansu do romansu, w ciągłej niezaspokojonej gorączce uczuciowej, do czego i sama Emma dążyła. Jednak w powieściach tych nie było nigdy mowy o płaceniu podatków, odpowiedzialności, szlachetności czy poświęceniu, których to wartości Emma nigdy nie poznała i do końca swoich dni pozostała tak naprawdę dorosłym dzieckiem. 

    Motyw śmierci

    Wiele osób w powieści Flauberta doznaje śmierci, w dodatku często jest to śmierć tragiczna, przedwczesna, być może niezasłużona. Pierwsza żona Karola umiera, ponieważ doznaje wylewu po tym ja na jaw wychodzą nieścisłości związane z jej sytuacją finansową. Emma odbiera sobie życie, kiedy dochodzi do wniosku, że zaprzepaściła wszystkie swoje szanse i bała się odpowiedzialności. Karol doznaje zawału z żalu, gdy dowiaduje się po czasie, że całe jego życie małżeńskie, jego miłość i poświęcenie przez wiele lat były tak naprawdę jedną wielką iluzją. 

    Motyw pożądania

    Emma kierowała się w życiu w zasadzie wyłącznie swoimi zachciankami natury zmysłowej, cielesnej i erotycznej. Flaubert pokazuje nam jasno do czego prowadzi takie pojmowanie świata i takie traktowanie ludzi. Z nikim nie była w stanie stworzyć silnej i odpowiedzialnej relacji, aż w końcu sama została potraktowana tak, jak ona traktowała dotąd innych ludzi. Arystokrata Rudolf Boulanger, który utrzymywał z nią wieloletni romans, porzucił ją drogą listowną, gdy tylko przestała spełniać jego powierzchowne wymagania i potrzeby. 


    Przeczytaj także: W jaki sposób odbierasz Panią Bovary - jako pochwałę postawy romantycznej czy jej krytykę?

    Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.