„Pani Bovary” Gustawa Flauberta to powieść, która wnikliwie bada granice między marzeniami a rzeczywistością, literackim światem przedstawionym a prozą życia, wskazując wpływ romantycznych iluzji na jednostkę. Uosobieniem tego konfliktu jest tytułowa postać Emmy Bovary.
Emma Bovary wychowała się na romansach i powieściach historycznych, z których zaczerpnęła wyidealizowany obraz życia pełnego emocji, namiętności i bogactwa. Pragnienie, by jej los przypominał literacką fikcję, stało się dla niej źródłem ciągłych rozczarowań, ponieważ taki styl życia był nieosiągalny dla kobiety ze średniej klasy, żony wiejskiego lekarza, mieszkającej na prowincji w północnej Francji.
Nic, co Emma robi, nie przynosi jej trwałej satysfakcji. Ani romanse, ani konsumpcyjny styl życia nie zmieniają jej losu ani nie dają poczucia spełnienia. Wręcz przeciwnie, pogłębiają jedynie jej frustracje i potwierdzają jej bezsilność wobec ograniczeń narzuconych przez społeczną pozycję. Bohaterka nie potrafi odnaleźć się ani w realnym świecie, ani w swoich iluzjach.
Emma nie odróżnia rzeczywistości od fikcji i nie ma krytycznego podejścia do tego, co czyta i czego doświadcza. Naiwnie wierzy, że może znaleźć spełnienie w idealistycznych wizjach, które nie mają odzwierciedlenia w rzeczywistości. Flaubert pokazuje, że każda droga, którą wybiera Emma, prowadzi ją do porażki. W miarę rozwoju fabuły, jej fanatyzm rośnie, co prowadzi do rozpadu jej tożsamości. Od momentu, gdy poznajemy ją jako córkę Rouaulta, widzimy, jak stopniowo wycofuje się ze świata, staje się coraz bardziej obojętna na otoczenie i traci zdolność do angażowania się w życie. Można więc zadać pytanie, co naprawdę skłoniło ją do samobójstwa – trudna sytuacja finansowa czy gorzkie uświadomienie sobie, że nigdy nie zrealizuje swoich dalekich od rzeczywistości marzeń.
W powieści trudno znaleźć elementy sugerujące, że Flaubert pochwala romantyzm. Nie można również stwierdzić z całą pewnością, że Emma realizuje postawę bohaterki romantycznej. Jej egocentryzm, sprzeczne uczucia, zatracenie w pragnieniu namiętnej miłości i ucieczka od rzeczywistości to za mało, by uznać ją za przedstawicielkę tego nurtu. Bardziej przypomina karykaturę romantyzmu – Pani Bovary bezkrytycznie naśladuje postawy bohaterów literackich, o których czytała.
Romantyczny bohater, według najważniejszych przedstawicieli tej epoki, to postać buntująca się przeciwko światu, wyjątkowa, prowadząca samotną walkę w imię interesów ogółu. W postaci Emmy, która nie umie pogodzić się z otaczającą rzeczywistością, ale jednocześnie nie ma siły sprawczej, by ją zmienić, Flaubert krytykuje romantyczny indywidualizm. Opór bohaterki nie ma na celu dobra innych, jest jedynie próbą ucieczki od przeciętności i odrzucenia narzuconej roli społecznej.
„Pani Bovary” to powieść ukazująca iluzoryczność romantycznego buntu jednostki, który w rzeczywistości społecznego determinizmu okazuje się daremny. Romantyzm jako prąd myślowy zostaje w powieści Flauberta sprowadzony do emocjonalnych uniesień i niespełnionych pragnień miłości, co jest wielką porażką tego nurtu.
Aktualizacja: 2024-08-26 16:19:05.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.