„Dobra pani” to nowela autorstwa Elizy Orzeszkowej, będącej przedstawicielką pozytywizmu. Opowiada historię Eweliny Krzyckiej, bogatej, bezdzietnej kobiety z małego miasteczka, która angażuje się w dobroczynność, adoptując ubogą pięcioletnią sierotę, Helkę. Początkowo Krzycka poświęca dużo uwagi dziecku, ale z biegiem czasu jej postawa wobec Helki staje się kapryśna i obojętna. Nowela porusza różnorodne motywy literackie związane z tą opowieścią.
Spis treści
W noweli Elizy Orzeszkowej kluczowym motywem jest dobroczynność i filantropia, jednak ukazana jest jako przykład fałszywej charytatywności. Ewelina Krzycka, która angażuje się w filantropię z nudów, „do czasu załatwienia spraw majątkowych” przebywa w miasteczku, gdzie zaczyna się udzielać w miejscowym kole. Spotykając pięcioletnią sierotę, Helkę, adoptuje ją z powodu chwilowego kaprysu, ale gdy dziewczynka przestaje być „słodką i małą”, Krzycka szybko traci zainteresowanie i oddaje ją do domu ubogich krewnych. Można to porównać do oddania zwierzęcia, kiedy to znudzi się dziecku. Nowela ilustruje, jak Krzycka, traktując filantropię jako chwilowy kaprys, „przemienia” Helkę w obiekt swoich zachcianek, raniąc ją i pozbawiając prawdziwej pomocy.
Motyw dziecka jest reprezentowany przez małą Helkę, która w bardzo młodym wieku doświadcza wielu tragedii. Kiedy ma zaledwie pięć lat, staje się sierotą i wychowuje się u bardzo ubogich krewnych. Jej los zdaje się poprawiać, gdy zostaje adoptowana przez Ewelinę Krzycką, co początkowo jawi się jako „niepowtarzalna szansa od losu”. Jednak z biegiem czasu, gdy Helka dorasta, Krzycka zaczyna tracić zainteresowanie, a dziewczynka zostaje porzucona i wraca do domu ubogich krewnych. Helka, będąc przywiązaną do swojej opiekunki i tęskniącą za nią, zmaga się z przedwczesnym doświadczaniem okrucieństw. Jej dzieciństwo, zamiast być czasem beztroski, zostaje naznaczone bólem i smutkiem.
Ewelina Krzycka, mimo że posiada znaczny majątek, nie wykorzystuje swoich funduszy w sposób, który przynosiłby prawdziwe dobro. Początkowo może się wydawać, że Krzycka angażuje się w dobroczynność z intencją niesienia pomocy, ale szybko okazuje się, że jej działania są raczej wyrazem własnych kaprysów. Jej bogactwo, zamiast być narzędziem do czynienia dobra, służy głównie zaspokajaniu jej własnych potrzeb, a ewentualna dobroczynność staje się jedynie „egoistyczną zachcianką”.
Całe rodziny żyją w warunkach, w których tak naprawdę nie da się przeżyć, co podkreśla ich dramatyczną sytuację. Helka, mimo początkowej nadziei na poprawę swojego losu, odkrywa, że jej dalsze życie zależy od kaprysu takich osób jak Ewelina Krzycka, której łaska jest zmienna. Na własnej skórze doświadcza, jak boleśnie przekonuje się o tym, jak łatwo może zostać porzucona, co ukazuje niesprawiedliwość świata przedstawionego oraz ogromne nierówności społeczne, które były powszechną normą w czasach autorki.
Aktualizacja: 2024-08-22 13:23:38.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.